«Το αίσθημα του κινδύνου καταστρέφει κάθε μου ευχαρίστηση. Φόβος καταλαμβάνει όλο μου το κορμί, μουδιασμένος και φοβισμένος προσπαθώ ν’ αποδράσω από το πλήθος. Νιώθω ντροπή ότι κάποιος θα με δει και θα καταλάβει ότι έχω πρόβλημα, ότι δεν είμαι κανονικός. Είμαι στο mall, σε αγορές και σε μέρη με πολύ κόσμο, συνωστισμό και δεν μπορώ να καθίσω ούτε ένα λεπτό στο χώρο αυτό, με το φόβο ότι μπορεί να πάθω κρίση πανικού.

Νομίζουν ότι είμαι αντικοινωνικός και κλειστός χαρακτήρας αλλά δεν έχουν ιδέα τι περνάω μέσα μου για να καταφέρω να βγω μια βόλτα μαζί τους. Μία φορά, το λεωφορείο που με γύριζε σπίτι γέμισε ασφυκτικά και κατέβηκα στην επόμενη στάση και πήρα ταξί για να συνεχίσω τη διαδρομή μου. Θα έσκαγα αν δεν έβγαινα από εκεί μέσα. Βρίσκω δικαιολογίες για ν’ αποφύγω ραντεβού σε πολυσύχναστα μέρη. Καλύτερα να μένω στο σπίτι μου, όπου νιώθω ασφάλεια».

Έτσι νιώθει ένας άνθρωπος που έχει να αντιμετωπίσει την αγοραφοβία καθημερινά. Η αγοραφοβία είναι η συχνότερη και πιο οδυνηρή φοβία που μπορεί να τύχει σ’ έναν άνθρωπο όταν βρίσκεται σε χώρους με συνωστισμό, όπως μαγαζιά, συναυλίες ή ακόμη και σε κλειστούς χώρους που δεν υπάρχει εμφανής και άμεση έξοδος διαφυγής όπως ασανσέρ, λεωφορεία, τρένα και αεροπλάνα. Συχνά σχετίζεται µε πιο σοβαρά προβλήματα όπως κρίσεις πανικού, κατάθλιψη, έμμονες ιδέες και αίσθημα αλλαγής της πραγματικότητας.

Οι κρίσεις πανικού είναι επεισόδια έντονου άγχους που διαρκούν από ελάχιστα δευτερόλεπτα ως αρκετές ώρες. Κύρια συμπτώματα είναι η ταχυκαρδία, το αίσθημα πνιγμού ή δύσπνοιας, η ζάλη, η εφίδρωση, ο πόνος ή η στενοχώρια στο στήθος, το τρέμουλο και η ναυτία. Αυτές οι κρίσεις οδηγούν στην αποφυγή χώρων με συνωστισμό ή καταστάσεων που τους φοβίζουν, με αποτέλεσμα να περιορίζουν τη ζωή του πάσχοντα καθώς και να τον οδηγήσουν στο νοσοκομείο.

Τα 2/3 των αγοραφοβικών είναι γυναίκες. Τα πρώτα συµπτώματα συνήθως εμφανίζονται μετά τα 15. Η μέση ηλικία έναρξης είναι τα 28 χρόνια και συνήθως εμφανίζεται σε ηλικίες μεταξύ 20-40. ∆εν εμφανίζεται συχνά στην παιδική ηλικία. Μπορεί να συνυπάρχουν: άγχος, ανασφάλεια, κατάθλιψη, αποπροσωποποίηση, καθώς και αποπραγματοποίηση.

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Έρευνας και Θεραπείας της Συμπεριφοράς (ΙΕΘΣ) υπάρχει θεραπεία, η οποία μάλιστα είναι αποτελεσματική και σχετικά σύντομη για διαρκή ανακούφιση απ’ τα συμπτώματα. Το πρώτο βήμα που πρέπει να γίνει είναι η αναζήτηση ενός επαγγελματία θεραπευτή. Έπειτα εκείνος με τη σειρά του θα αξιολογήσει την πάθηση σε τρία στάδια.

Πρώτον, θα εξετάσει ένα περιστατικό αγοραφοβίας από νευροφυσιολογική πλευρά, δηλαδή πώς αντιδράει το σώμα. Έπειτα, θα εξετάσει τη γνωσιακή αντίδραση, τι σκέψεις επικρατούν κατά τη διάρκεια του περιστατικού ή τι εικόνες έρχονται στο μυαλό του αγοραφοβικού. Και τέλος, θα δει πώς ο παθών αντιμετωπίζει το γεγονός, όπως με διαφυγή απ’ το χώρο, εφίδρωση ή κάτι άλλο.

Γίνεται λήψη ιστορικού και εξετάζεται το μοτίβο που έχει δημιουργήσει ο παθών. Αφού γίνει η ανάλυση των παραπάνω, ο θεραπευτής θα οδηγήσει σε θεραπεία όπου συνήθως είναι ψυχολογικής υποστήριξης, η γνωριμία και αποκωδικοποίηση της κατάστασης αυτής (έτσι ώστε ο παθών να αναγνωρίσει και να μπορέσει στη συνέχεια να αντιμετωπίσει το πρόσωπο του φόβου), η σταδιακή έκθεση στο φόβο και η εξοικείωση μαζί του. Σε κάποιες περιπτώσεις γίνεται αναγκαίος ο συνδυασμός ψυχολόγου και φαρμακευτικής αγωγής, εφόσον κριθεί απαραίτητο.

Η αγοραφοβία είναι άλλο ένα πρόσωπο του φόβου, ένα απ’ τα πολλά που μπορεί να λάβει. Κι όπως κάθε φόβος για να ξεπεραστεί, πρέπει ν’ αγκαλιαστεί. Μην τον αφήνεις να καθορίζει την καθημερινότητά σου. Ζήτα βοήθεια από έναν κατάλληλο ειδικό, ενημερώσου από κέντρα επαγγελματιών που έχουν σκοπό την αντιμετώπιση της αγοραφοβίας όπως το ΙΕΘΣ ή διάβασε βιβλία αυτοβοήθειας. Όσο πιο γρήγορα την αντιμετωπίσουμε, τόσο πιο γρήγορα θα αποδεσμευτούμε απ’ αυτή. Η ζωή είναι μικρή για να την βλέπουμε απ’ την ασφάλεια του προσωπικού μας χώρου.

Ο φόβος είναι ένας ψεύτης!

 

Συντάκτης: Γιώργος Μαντάς
Επιμέλεια κειμένου: Αναστασία Νάννου