Να είσαι αυστηρός με τον εαυτό σου

Η επιείκεια ή, όπως λέμε στα ελληνικά, το «Έλα μωρέ, δε βαριέσαι» είναι το κυρίαρχο σλόγκαν της ζωής μας. Μια ταμπέλα για να επαναπαυτούμε, να βρούμε την ευκολότερη, την πιο ξεκούραστη λύση χωρίς να χρειαστεί να ζοριστούμε. Η ευκολία είναι ο βασικός μας στόχος, με βάση αυτήν καθορίζουμε τα όριά μας, τις αντοχές και τα όνειρά μας.

Με τα χρόνια, καταντήσαμε μαλθακοί, άνευροι, τόσο χαλαροί που τίποτα πλέον δε μας πεισμώνει. Η βιοπάλη έγινε βίος ανθόσπαρτος, ένα απέραντο λιβάδι πλήξης κι ανίας για να μην πληγωθούμε, να μην παλέψουμε για όσα δικαιωματικά δε θα μας χαρίσει κανένας.

«Μην είσαι αυστηρός με τον εαυτό σου», «Μην τα βάζεις με τον εαυτό σου», «Μην τρώγεσαι με τα ρούχα σου». Οι πιο ηλίθιες συμβουλές που μπορεί να ακούσει ένας νέος άνθρωπος στο ξεκίνημα της ζωής του. Την ώρα που ετοιμάζεται να ανοίξει τα φτερά του, έρχεται ένα κοντινό του πρόσωπο, συνήθως ένας γονιός και του τα κόβει, τον ευνουχίζει ολοκληρωτικά. Το μήνυμα πίσω από αυτές τις εκφράσεις είναι η ευκολία, η άνεση. Του δίνεται η εντύπωση πως για ό,τι γίνει ο ίδιος δε φέρει καμία ευθύνη, δεν υπάρχει χώρος για αυτοκριτική κι αυτοβελτίωση. Το κρίμα είναι στο λαιμό των άλλων.

Με αυτόν τον τρόπο χτίζουμε τον κόσμο μας. Εμείς είμαστε πάντα σωστοί ενώ όλοι οι υπόλοιποι είναι λάθος. Επιρρίπτουμε ευθύνες ξεδιάντροπα, κατηγορούμε ασύστολα κι ασκούμε αιχμηρή κριτική σε οποιονδήποτε αρκεί εμείς να βγαίνουμε πάντοτε οι καλοί της υπόθεσης. Είμαστε επιεικείς με τον εαυτό μας κι αυστηροί με τον κόσμο. Η λογική μας καταδικάζει τη σαθρότητα της κοινωνίας κι επιδοκιμάζει την προσωπικότητά μας. Κι έτσι, μου γεννάται μία εύλογη απορία: Πώς γίνεται να είναι σάπια η κοινωνία κι εμάς να μας διακρίνει η ωριμότητα; Η παράλογη λογική μας σε όλο της το μεγαλείο.

Οι άνθρωποι πρέπει, είναι υποχρεωμένοι, να κρίνουν αυστηρά τον εαυτό τους. Να αναγνωρίζουν θετικά κι αρνητικά, να βελτιώνονται καθημερινά προς όφελος δικό τους και της κοινωνίας. Αποτελεί ύψιστο χρέος η πνευματική και συναισθηματική ενδοσκόπηση. Ήρθε ο καιρός να τα βάλουμε με τον εαυτό μας για όλα τα στραβά του κόσμου και να του αποδώσουμε τις ευθύνες που του αναλογούν για τη συνολική μας κατάντια. Δε φταίει κανένας άλλος για τα λάθη μας, τις αποφάσεις μας και τα προβλήματά μας. Ο καθένας από μας ξεχωριστά πρέπει να επωμιστεί τις συνέπειες των επιλογών του και να διορθώσει όλα τα στραβά του. Μόνος του θα αλλάξει έναν κόσμο που παραπαίει.

Τα μεγαλύτερα εμπόδια τα βάζουμε εμείς στη ζωή μας. Φοβόμαστε να θέσουμε ψηλά τον πήχη, για την περίπτωση που αποτύχουμε. Τρέμουμε την κριτική και τα σχόλια τρίτων, πτοούμαστε απ’ τις υποτιθέμενες αντοχές μας. Αν είμαστε αυστηροί με τη ζωή μας, κανένας δε θα καταφέρει να μας πονέσει. Η κριτική μας χρειάζεται να είναι συμπαγής, σκληρή, κατευθείαν στο πρόβλημα, για να βρεθεί η καλύτερη λύση. Όχι, μία λύση, αλλά η καλύτερη δυνατή, εκείνη που θα θέλει κόπο, θάρρος και πείσμα μέχρι να μας απογειώσει, να ξεπληρώσει τις θυσίες μας.

Η αυστηρή αυτοκριτική δείχνει έναν υπεύθυνο άνθρωπο, που πατάει γερά στα πόδια του, έχει γνώση του χαρακτήρα του και δε φοβάται ούτε τις κακουχίες ούτε την πτώση. Δεν είναι ηττοπαθής και μίζερος, απολαμβάνει τη ζωή του κι εκμηδενίζει κάθε πρόβλημα. Δεν ασχολείται με τον κόσμο, δεν τον νοιάζει τι θα πει και τι θα σκεφτεί ο κάθε πικρόχολος. Δε σχολιάζει τα λόγια και τις πράξεις κανενός, δεν κρίνει κανέναν άλλον πέρα απ’ τον εαυτό του. Ο συνειδητοποιημένος άνθρωπος είναι αυστηρός με τον εαυτό του κι επιεικής με τον κόσμο.

Αν θέλεις να κατηγορείς οποιονδήποτε άλλον για τη ζωή σου είσαι καταδικασμένος να αποτύχεις.