Οι άνθρωποι, καθημερινά, ερχόμαστε αντιμέτωποι με χιλιάδες προκλήσεις. Γεγονότα, συμβάντα, στιγμές, εικόνες που διαδραματίζονται μπροστά μας. Ακόμη, έχουμε απέναντί μας τα δικά μας συναισθήματα, πράγματα που εμείς οι ίδιοι νιώθουμε και χρειάζεται να διαχειριστούμε.

Καλώς ή κακώς ο κόσμος μας ανέκαθεν –σήμερα ίσως ακόμη πιο πολύ– ήτανε κάπως «στημένος». Προσέχουμε τι λέμε και πώς το λέμε. Σκεφτόμαστε περισσότερο πριν πράξουμε, πριν προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα. Βάζουμε φραγμούς και στα ίδια μας τα συναισθήματα. Πρέπει να το νιώσουμε αυτό, αυτό όχι, αυτό θα κριθεί, θα συζητηθεί, θα κατηγορηθούμε γι’ αυτό. Εστιάζουμε στην εικόνα και ξεχνάμε εμάς.

Και κάπως έτσι ο αυθορμητισμός χάνεται. Δε μιλάμε έχοντας υπόψιν το τι ακριβώς σκεφτόμαστε, δεν πράττουμε ανάλογα μ’ αυτό που αισθανόμαστε. Σ’ έναν κόσμο γεμάτο «πρέπει», κανόνες και πολλές φορές καταπίεση, ο αυθορμητισμός δεν υφίσταται ή δεν του επιτρέπουν να υπάρξει. Ή εμείς πολύ απλά φοβόμαστε να τον ακολουθήσουμε διότι δεν έχουμε τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε τα όποια κόστη.

Για να λέμε και του στραβού το δίκαιο, υπάρχουν περιπτώσεις που το κόστος αυτό είναι όντως μεγάλο και καλό είναι να αποφεύγεται. Όταν κρίνουμε κάτι το οποίο δε μας αφορά ή δε μας επηρεάζει κι εμείς εμφανιζόμαστε και τα λέμε σαν χείμαρροι. Χαρακτηρισμοί που πιθανόν να προσβάλλουν, αλήθειες που δεν είναι δουλειά δική μας να αποκαλύψουμε. Το κάνουμε, δηλαδή, από κουτσομπολιό. Κι έτσι καταλήγουμε να πληγώνουμε ανθρώπους επειδή τους κοροϊδέψαμε κάπως χωρίς να υπάρχει και λόγος. Χωρίς αυτό να μας κάνει καλύτερους ανθρώπους.

Ο αυθορμητισμός, όμως, που έχει να κάνει με τον εαυτό μας είναι άλλο πράμα. Είμαστε ερωτευμένοι για παράδειγμα και δεν το λέμε, φοβόμαστε. Νιώθουμε ότι θέλουμε να κάνουμε πράγματα που θα μας ευχαριστήσουν και δεν τα επιχειρούμε, τρέμουμε. Φτάνουμε στο σημείο να συμβιβαζόμαστε, να πείθουμε τον εαυτό μας ότι αυτό που ζει του αρκεί και του αρέσει. Απλά για να μη μας βάλουμε στη δεινή κατάσταση να το ανατρέψουμε. Για να μην πληρώσουμε το κόστος.

Είναι ρίσκο ο αυθορμητισμός, δεν είναι απλή υπόθεση. Δεν είναι όλα τέλεια μ’ αυτόν. Ενοχλεί όταν λες την αλήθεια σου. Παρεξηγείσαι εύκολα, γίνεσαι στόχος, συζητάνε για σένα. Πώς είναι δυνατόν να τόλμησες  να ξεστομίσεις ή να πράξεις αυτό που χρόνια δεν έκανες. Πετάγεσαι εκτός της σφαίρας των πρέπει και των εικονικών, ψεύτικων σχέσεων πλαστικής συσκευασίας.

Όταν κάποιος είναι αυθόρμητος δεν είναι και πολύ αρεστός, έτσι δεν είναι; Χάνει απ’ αυτό. Χάνει από σχέσεις –που βέβαια δεν υπήρξαν ποτέ–, από συμμάχους. Πολύς κόσμος του γυρίζει την πλάτη διότι δεν αντέχει την αλήθεια.

Κι όταν άλλοτε πράττεις για να ικανοποιήσεις εσένα, τα θέλω σου και τις ανάγκες σου, δεν μπορείς να είσαι σίγουρος ότι θα πετύχεις πάντα. Ίσως χάσεις, ίσως γελοιοποιηθείς. Ίσως ο αυθορμητισμός σου σε ρίξει επίπεδα πιο κάτω κι άντε να βρεις έδαφος να ισορροπήσεις.

Μην αρχίσεις να σκέφτεσαι αν θα είσαι αυθόρμητος ή όχι. Δε γίνεται αυτό. Είναι σαν να πηγαίνουμε κόντρα στον ορισμό της λέξης. Είμαι αυθόρμητος σημαίνει δρω έτσι χωρίς να το σκεφτώ, αβίαστα, ορμητικά, χωρίς να λογαριάζω τις συνέπειες.

Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι λιγάκι να το φιλτράρεις χωρίς να φτάνεις στο άλλο άκρο. Να είσαι αυθόρμητος αλλά την ώρα που η μηχανή παίρνει μπρος, αν ακούσεις τίποτα περίεργους θορύβους, ελάττωσε λιγάκι ταχύτητα. Όχι μη συμβιβαστείς, μην υποταχτείς, μην προσποιηθείς ούτε για μια στιγμή. Αν κάτι το κάνεις καλόβουλα και μόνο τότε, μη λογαριάσεις κανένα κόστος που θα πληρώσει κάποιος άλλος. Δε σ’ ενδιαφέρει γι’ αυτούς, ας πρόσεχαν, ας καταλάβουν.

Να νοιάζεσαι μονάχα για το αντίκτυπο που θα έχουν οι πράξεις σου και τα λόγια σου στον εαυτό σου. Αν αντέχεις να πέσεις, αν αντέχεις να στεναχωρηθείς. Αν είσαι έτοιμος να παλέψεις, να κυνηγήσεις, να κερδίσεις.

Εφόσον δεν ενοχλείς και δεν κάνεις κακό, μόνο εσένα να σκέφτεσαι, κανέναν άλλο. Γιατί στο τέλος θα μπεις σε μια κατάσταση που θα χρωστάς στον εαυτό σου και τότε πια θα ‘ναι αργά. Να το πληρώνεις το κόστος, μην το τσιγκουνεύεσαι. Απλά μην κάνεις έξοδα που δεν μπορείς να επωμιστείς. Κάνε κουμάντο, φιλαράκο.

Συντάκτης: Παύλος Πήττας
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη