Κάθε «γιατί» είναι χρήσιμο αν στοχεύει στο να μάθεις

Έχεις παρευρεθεί σε συνάντηση κορυφής με υψηλόν μικρόν νήπιο; Αν όχι, χάνεις. Ας παραβλέψουμε τις μύξες και τα σάλια που γεμίζει η μάπα σου όταν σε αγκαλιάζουν -και το κάνουν διαρκώς- κι ας επικεντρωθούμε στα διαολεμένα «γιατί» τους. Γιατί το ένα, γιατί το άλλο. Στην αρχή απαντάς ανυποψίαστα. Όταν, όμως, τα «γιατί» έχουν φτάσει να αγγίζουν τριψήφιο αριθμό αρχίζεις και τα παίρνεις, σφίγγεις τα δόντια να μη βρίσεις κι απαντάς κατακόκκινος με την πίεση στα ύψη «Γιατί έτσι». Γυρνάς, κοιτάς αυτή την ακαταμάχητη μικροσκοπική τους φάτσα έτοιμη να βάλει τα κλάματα και συνειδητοποιείς πως έκανες πατάτα.

Τότε σπεύδεις να μαζέψεις τα ασυμμάζευτα λέγοντας με ήρεμη φωνή «εννοώ δεν άκουσα την ερώτηση. Θα μπορούσες να την επαναλάβεις;». Η ερώτηση πιθανόν ήταν κάτι του τύπου «γιατί τα στρουμφάκια είναι μπλε;» και ‘συ καις και το τελευταίο εγκεφαλικό κύτταρο που σου ‘χει απομείνει προσπαθώντας να απαντήσεις κάτι που βγάζει ένα στοιχειώδες νόημα.

Βέβαια, αδίκως σκάμε και κατηγορούμε το νήπιο. Είναι ένα τόσο δα πλασματάκι που θέλει να ανακαλύψει τον κόσμο γύρω του. Τι πιο φυσιολογικό από το να ρωτήσει για να μάθει. Για εκείνο κάθε ερώτηση είναι εξαιρετικά σημαντική γιατί η απάντησή της του αποκαλύπτει κάτι που φαντάζει στα μάτια του μυστήριο.

Θυμάσαι στο σχολείο που μας προέτρεπαν να κάνουμε ερωτήσεις; Κι όταν διστάζαμε νομίζοντας πως πάμε να ρωτήσουμε μπούρδα, ο δάσκαλος έλεγε πως δεν υπάρχει χαζή ερώτηση, παρά μόνο χαζή απάντηση. Κι είχε δίκιο γιατί με κάθε ερώτηση που δε ρωτούσαμε συνεχίζαμε να έχουμε καταλάβει κάτι λάθος ή και καθόλου, μαζεύοντας έτσι απορίες στο μυαλό μας και δυσκολεύοντας τους εαυτούς μας. Πολλές φορές μας σταματούσαν από το να ρωτήσουμε τα ενδεχόμενα γέλια των συμμαθητών. Γιατί ως γνωστόν συμμαθητής ίσον παντογνώστης. Τα γέλια τους βέβαια κοκάλωναν όταν η δασκάλα έκανε σ’ εκείνους ερώτηση που δεν ήξεραν να απαντήσουν.

Κι οι ερωτήσεις δεν είναι αναπόσπαστο κομμάτι μόνο της παιδικής ηλικίας. Όσο δε γνωρίζουμε τα πάντα θα συνεχίζουμε να κάνουμε ερωτήσεις ώστε να ανακαλύπτουμε νέα στοιχεία. Είτε αφορούν γνώσεις, είτε ιδέες, είτε εάν προσπαθούμε να γνωρίσουμε καλύτερα έναν άλλο άνθρωπο. Επομένως, αυτό είναι κάτι το οποίο θα συμβαίνει μέχρι τα βαθιά γεράματα. Η περιέργεια ίσως έχει κριθεί πολύ αυστηρά ανά διαστήματα. Η περιέργεια, όμως, έχει οδηγήσει και σε τετραπέρατες ανακαλύψεις.

Γι’ αυτό ρώτα, ρώτα και ξαναρώτα. Χωρίς φυσικά να παραβιάζεις την ιδιωτικότητα του άλλου και να τον φέρνεις σε δύσκολη θέση. Υπάρχουν και κάποια όρια που πρέπει να τηρούμε. Κατά τ’ άλλα καμιά ερώτηση δεν είναι χαζή εάν πρόκειται να σου προσφέρει μια νέα γνώση για κάτι το οποίο δε γνώριζες.  Ακόμα και γιατί τα στρουμφάκια είναι μπλε!