Ανήκω σε αυτούς που πάντα πίστευαν ότι δεν είναι η ποσότητα, αλλά η ποιότητα. Και το ίδιο πιστεύω συμβαίνει και στις φιλίες. Αντικειμενικά μιλώντας, δε χρειαζόμαστε πολλούς φίλους για να είμαστε ευτυχισμένοι· ίσα ίσα, λίγοι και καλοί. Αυτοί οι πέντε φίλοι που σε ξέρουν καλύτερα κι από εσένα. Είναι οι φίλοι που σε γνωρίζουν σαν την παλάμη των χεριών τους, που σε αποδέχονται έτσι ακριβώς όπως είσαι και σε στηρίζουν και στα εύκολα και στα δύσκολα. Είναι αυτοί που ξέρεις ότι όντως βρίσκονται ένα τηλέφωνο μακριά και ψοφάνε πώς και πώς για την επόμενή σας συνάντηση. Οι φίλοι που ξέρουν πού ακριβώς βρίσκεται το καθετί στο σπίτι σου και η οικογένειά τους πλέον είναι και δική σου. Και όπως μπορούμε όλοι να συμφωνήσουμε, αυτό που μόλις περιέγραψα είναι πολύ πιο ισχυρό και δυνατό από δεκάδες επιφανειακές γνωριμίες, μιας και δε χρειάζεσαι πολλούς, αλλά τους σωστούς.
Όσο πιο μικρός είναι ο κύκλος μας, τόσο μεγαλύτερη και η αξία του. Και όντως, σε έναν μικρό κύκλο θα είμαστε πάντα ο εαυτός μας. Δεν υφίσταται η ανάγκη να είμαστε διαρκώς στο A game μας, να μετράμε επιδόσεις συμπεριφοράς ή να υποδυθούμε κανέναν ρόλο. Οι καρδιακοί μας φίλοι μάς γνωρίζουν έτσι ακριβώς όπως είμαστε. Ειλικρινείς, ευάλωτοι κάποιες φορές, συμπαραστατικοί και αληθινοί— γιατί αυτό ακριβώς γουστάρουν και οι φίλοι μας. Θέλοντας και μη, λοιπόν, σε έναν μικρό κύκλο αναπτύσσουμε μια συναισθηματική ασφάλεια και ένα περιβάλλον που μας κάνει να νιώθουμε ότι βρισκόμαστε στο σπίτι μας. Θα κλάψουμε χωρίς να το σκεφτούμε, θα φωνάξουμε από χαρά χωρίς να αναρωτηθούμε τι θα πει ο κόσμος, και θα γελάσουμε μέχρι να πονέσει η κοιλιά μας πλάι τους. Αυτό, αδιαμφισβήτητα, δεν μπορούμε να το βρούμε μέσα σε καμία “μεγάλη” παρέα. Και προφανώς, κανένας μεγάλος, δημοφιλής κύκλος δεν μπορεί να αντικαταστήσει κάτι τέτοιο.
Ο ανθρωπολόγος Robin Dunbar, γνωστός για τη “θεωρία του αριθμού Dunbar”, υποστηρίζει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να διατηρήσει σταθερές κοινωνικές σχέσεις με περίπου 150 άτομα συνολικά. Από αυτά περίπου 50 είναι “καλοί γνωστοί”, 15 είναι “σημαντικοί φίλοι”, και μόλις 5 είναι “πολύ στενοί φίλοι” δηλαδή οι άνθρωποι στους οποίους στρέφεσαι όταν συμβαίνει κάτι καλό ή κακό στη ζωή σου. Οι μελέτες δείχνουν ότι αυτός ο αριθμός είναι επαρκής για να καλύπτει τις ανάγκες του εγκεφάλου και να γεννήσει αυτή την αίσθηση του ανήκειν, χωρίς να προκαλεί άγχος για να είσαι αποδεκτός κοινωνικά. Δηλαδή, μπορούμε να συντηρήσουμε ουσιαστικά δεσμούς με 3 έως 5 άτομα χωρίς να εξαντλούμε την ενέργεια, τον χρόνο ή την ψυχική μας αντοχή.
Οι ανθρώπινες σχέσεις, όπως και κάθε άλλη σχέση, απαιτούν χρόνο, κατανόηση, φροντίδα καθώς και ενέργεια. Μαθηματικά και μόνο μιλώντας, διασκορπίζοντας τον εαυτό μας σε πάρα πολλές κοινωνικές επαφές, προφανώς και είναι δύσκολο να επενδύσεις ουσιαστικό χρόνο και ενέργεια ισάξια. Είναι μάλλον ακατόρθωτο να κρατήσεις ισορροπίες. Επομένως, ένας μικρός κύκλος αυτόματα μας επιτρέπει να επενδύσουμε πραγματικά σε ό,τι εμείς αποκαλούμε φιλία, χωρίς να “παραστούμε” απλώς. Μια συζήτηση μέσα στην οποία νιώθουμε πραγματικά ο εαυτός μας, δίχως φίλτρα και φραγμούς, γέλια που ξεκινούν δίχως λόγο και αιτία, καθώς και αυτή η ασφάλεια που νιώθουμε όταν ο άλλος είναι απλώς εκεί, αντικατοπτρίζουν στο μέγιστο το τι θα πει αληθινή φιλία.
Αν και διανύουμε την εποχή που οι άνθρωποι —και η δημοτικότητά τους, χωρίς αυτό να αναλογεί στο πραγματικό τους ποιόν— συνδέονται κατά κάποιο τρόπο με έναν δείκτη κοινωνικής επιτυχίας, το να έχεις πολλούς φίλους δε σημαίνει ότι νιώθεις και γεμάτος. Ίσα ίσα, καμία φορά μπορεί να περιτριγυρίζεσαι από πλήθος ανθρώπων, αλλά να νιώθεις πιο μόνος από ποτέ. Γιατί στην ουσία, στους πολλούς δε βρίσκεις τους ουσιαστικούς φίλους που θα σε νοιαστούν πραγματικά. Η μοναξιά δε μετριέται με αριθμούς, αλλά με το πώς αισθάνεσαι γύρω τους. Οι τέσσερις φίλοι που σε καταλαβαίνουν και σε βλέπουν αληθινά είναι πολύ πιο ισχυροί από εκατό γνωστούς.
Επομένως, προφανώς και δεν έχει καμία σημασία το πόσοι άνθρωποι μας περιβάλλουν, αλλά ποιοι είναι αυτοί. Η ζωή μας αποκτά μεγαλύτερο νόημα όταν τη μοιραζόμαστε με λίγους αλλά καλούς, αληθινούς φίλους.
Συντάκτης: Τόνια Κωνσταντίνου
