Στα ανατολικά της υπεραιωνόβιας περιοχής της Γκίζα, λίγα μόνο βήματα από τις μεγαλειώδεις πυραμίδες, υψώνεται το νέο στολίδι της αιγυπτιακής πολιτιστικής κληρονομιάς – το Grand Egyptian Museum (GEM). Ένα μουσείο – φιλόδοξος υπερθετικός σχηματισμός της μνήμης, που φιλοδοξεί να διεθνοποιήσει και να ανανεώσει την εικονογραφία της Αιγύπτου ως κορυφαίο προορισμό πολιτισμού και τουρισμού.
Η ιδέα για την κατασκευή του GEM χρονολογείται από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 — το 1992 καταχωρήθηκε η πρώτη επίσημη πρόβλεψη για ένα “μεγάλο μουσείο” πλησίον των πυραμίδων. Η διαδικασία σχεδιασμού ξεκίνησε με διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, στον οποίο έλαβαν μέρος χιλιάδες σχεδιαστές από δεκάδες χώρες.
Η κατασκευή ωστόσο υπέστη πλήθος καθυστερήσεων: πολιτικές αναταραχές, οικονομικές κρίσεις, η πανδημία COVID-19, αλλά και σύνθετα τεχνικά προβλήματα. Τελικά, το μουσείο ολοκληρώθηκε και άνοιξε επίσημα στο κοινό τον Νοέμβριο του 2025, μετά από πάνω από δύο δεκαετίες αναμονής.
Το GEM αποτελεί ένα τεράστιο έργο: η έκτασή του υπερβαίνει τα 480.000 τ.μ. περίπου, το οποίο το καθιστά το μεγαλύτερο μουσείο αφιερωμένο σε μία μόνο αρχαία πολιτισμική παράδοση. Ο προϋπολογισμός επίσης ξεπέρασε το 1 δισεκατομμύριο δολάρια, με αρχικές εκτιμήσεις πολύ χαμηλότερες. Αυτά τα στοιχεία δεν αντιπροσωπεύουν απλώς οικονομική ή αρχιτεκτονική επίδοση — αντιπροσωπεύουν την επιθυμία της Αιγύπτου να αναδείξει τον πολιτισμό της ως παγκόσμιο πόλο έλξης, και παράλληλα να ενισχύσει τον τουρισμό της σε ένα διαρκώς ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Στο GEM θα φιλοξενούνται πάνω από 100.000 αρχαία αντικείμενα, εκ των οποίων περίπου 50.000 θα βρίσκονται σε μόνιμη ή εναλλασσόμενη έκθεση. Ένα από τα σπουδαιότερα σημεία της συλλογής είναι η πλήρης συλλογή του Tutankhamun — πάνω από 5.000 αντικείμενα από τον τάφο του φαραώ, τα περισσότερα για πρώτη φορά μαζί κάτω από την ίδια στέγη.
Στην είσοδο του μουσείου δεσπόζει το άγαλμα του Ramesses II: μια κολοσσιαία φιγούρα που μεταφέρθηκε από κεντρική πλατεία του Καΐρου και αποτελεί εμβληματικό στοιχείο της μετάβασης στο νέο χώρο.
Η έκθεση οργανώνεται χρονολογικά και θεματολογικά — από την Πρoδυναστική περίοδο, το Παλαιό, Μεσαίο, και Νέο Βασίλειο έως την Ρωμαϊκή Εποχή, ενώ ενσωματώνει σύγχρονες τεχνολογίες, αλληλεπιδραστικές εμπειρίες και μοντέρνο σχεδιασμό.
Τι σημαίνει για τον τουρισμό και τον πολιτισμό
Η στρατηγική πίσω από το GEM είναι διττή: καθίσταται πόλος έλξης για εκατομμύρια τουρίστες, αλλά ταυτόχρονα ηχηρή δήλωση πολιτιστικής αυτοπεποίθησης. Η Αίγυπτος φιλοδοξεί να χρησιμοποιήσει το μουσείο ως «μαγνήτη» για νέα ρεύματα τουρισμού και επενδύσεων — ενδεικτικά, το νέο αεροδρόμιο κοντά στο χώρο και η συνολική υποδομή που το περιβάλλει.
Παράλληλα, το GEM λειτουργεί ως σημείο διεθνούς πολιτιστικής προβολής — αντιπροσωπεύει την όψη της Αιγύπτου ως κληρονόμου της αρχαίας αυτής παράδοσης αλλά και ως σύγχρονος παίκτης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τι πρέπει να γνωρίζετε
Βρίσκεται στην Γκίζα, σε άμεση γειτνίαση με τις Πυραμίδες— ο συνδυασμός τοποθεσίας και περιβάλλοντος είναι μοναδικός.
Τα εισιτήρια κυμαίνονται ανάλογα με την κατηγορία του επισκέπτη — ξένοι ενήλικες πληρώνουν υψηλότερα, ενώ διατίθενται μειωμένα για νέους/φοιτητές.
Η οργάνωση της επίσκεψης είναι σημαντική: λόγω της κλίμακας του μουσείου, καλό είναι να αφιερωθείτε αρκετές ώρες και να ακολουθήσετε είτε ξενάγηση είτε καλά σχεδιασμένο πρόγραμμα.
Οι τεχνολογικές δυνατότητες και οι εντυπωσιακοί εκθεσιακοί χώροι κάνουν την εμπειρία όχι απλώς «παλιό-μοναδική», αλλά «σύγχρονη βιωματική».
Το Grand Egyptian Museum είναι μια απαρχή για έναν νέο «κύκλο» πολιτιστικής ανάγνωσης της Αιγύπτου. Με κόστος που ξεπέρασε το 1 δισεκατομμύριο δολάρια, με συλλογή που εκτείνεται σε περισσότερα από 100.000 αντικείμενα και με το πλαίσιο του να βρίσκεται σε άμεσα οπτική επαφή με τις Πυραμίδες της Γκίζας, το GEM αποδεικνύει ότι η ιστορία, το παρελθόν και η κληρονομιά μπορούν να συγχρονιστούν με το μέλλον — τεχνολογία, τουρισμός, διεθνής προβολή.
Για εσάς που ενδιαφέρεστε για τον αθλητισμό, την ψυχολογία της απόδοσης και το πνεύμα της επιμονής, το GEM είναι κι ένα παράδειγμα: ένας μεγάλος στόχος, με καθυστερήσεις και προκλήσεις, που τελικά επιτεύχθηκε, αποδεικνύοντας ότι η υπομονή, ο σχεδιασμός και η θετική προσήλωση μπορούν να οδηγήσουν σε κάτι πραγματικά μεγαλειώδες.
Συντάκτης: Τζοάννα Λέκα
