Για αιώνες, ο ρόλος της γυναίκας καθοριζόταν από τις κοινωνικές προσδοκίες και όχι από την προσωπική της βούληση. Οι γυναίκες θεωρούνταν φύλακες του σπιτιού, υπεύθυνες για την οικογένεια και τη φροντίδα των παιδιών, μακριά από τη δημόσια σφαίρα, την εργασία ή την πολιτική ζωή. Η κοινωνία τούς επέβαλε πρότυπα υπακοής και σεμνότητας, ενώ κάθε απόπειρα αυτονόμησης θεωρούνταν πράξη επανάστασης. Όμως, όσο περνούσαν τα χρόνια, η ανάγκη για ισότητα, αξιοπρέπεια και αυτοδιάθεση άρχισε να γίνεται όλο και πιο ισχυρή. Σήμερα, η γυναίκα δεν περιορίζεται σε ρόλους που της υπαγορεύει η κοινωνία είναι ελεύθερη να καθορίσει η ίδια το μέλλον της.
Η διαδρομή από την προσδοκία στην ελευθερία δεν υπήρξε εύκολη. Οι γυναίκες χρειάστηκε να δώσουν μακροχρόνιους αγώνες για δικαιώματα που σήμερα θεωρούνται αυτονόητα: το δικαίωμα στην εκπαίδευση, την εργασία, τη συμμετοχή στα κοινά, την ψήφο και την αυτοδιάθεση του σώματός τους. Η φεμινιστική κίνηση του 20ού αιώνα αποτέλεσε καθοριστικό σημείο καμπής, ανοίγοντας δρόμους που προηγουμένως θεωρούνταν αδιανόητοι. Μέσα από κοινωνικούς αγώνες, πολιτικές διεκδικήσεις και αλλαγές νοοτροπίας, η γυναίκα άρχισε να μετακινείται από το περιθώριο στο επίκεντρο της κοινωνικής ζωής.
Στον 21ο αιώνα, η παρουσία της γυναίκας είναι πλέον αισθητή σε όλους τους τομείς: στην επιστήμη, την πολιτική, τον αθλητισμό, την τέχνη, την επιχειρηματικότητα. Γυναίκες αναλαμβάνουν ηγετικές θέσεις, διαπρέπουν στην έρευνα, πρωταγωνιστούν σε κοινωνικές αλλαγές και εμπνέουν μέσα από τη δράση τους. Το γεγονός ότι μια γυναίκα μπορεί σήμερα να είναι μητέρα, επαγγελματίας, αθλήτρια, δημιουργός ή πολιτική ηγέτιδα, αποδεικνύει πως η έννοια του “ρόλου” έχει πάψει να είναι περιοριστική. Η σύγχρονη γυναίκα δεν ορίζεται πια από έναν μόνο τίτλο· είναι το σύνολο των επιλογών και των ονείρων της.
Παρόλα αυτά, η πλήρης ισότητα παραμένει ζητούμενο. Οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν εμπόδια, όπως μισθολογικές διαφορές, σεξουαλικές παρενοχλήσεις, στερεότυπα και κοινωνικές πιέσεις. Η μητρότητα, για παράδειγμα, συχνά αντιμετωπίζεται ως εμπόδιο στην επαγγελματική ανέλιξη, ενώ οι γυναίκες που επιλέγουν να μη δημιουργήσουν οικογένεια εξακολουθούν να κρίνονται. Τα ΜΜΕ και τα κοινωνικά δίκτυα, αν και προσφέρουν βήμα έκφρασης, ενισχύουν συχνά πρότυπα ομορφιάς και συμπεριφοράς που εγκλωβίζουν τις γυναίκες σε μια ψευδή εικόνα τελειότητας. Η ελευθερία, λοιπόν, δεν είναι μόνο νομικό δικαίωμα· είναι και ψυχολογική κατάσταση που απαιτεί αποδοχή, σεβασμό και αυτογνωσία.
Η εκπαίδευση παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση μιας κοινωνίας που στηρίζει ουσιαστικά τη γυναικεία ελευθερία. Μέσα από τη μόρφωση, τα κορίτσια μαθαίνουν να διεκδικούν, να αμφισβητούν, να σκέφτονται κριτικά και να αναγνωρίζουν τη δύναμή τους. Παράλληλα, η οικογένεια και το σχολείο καλούνται να καλλιεργήσουν αξίες ισότητας, αλληλοσεβασμού και συνεργασίας, ώστε οι μελλοντικές γενιές να μεγαλώσουν χωρίς τα βαρίδια των παλιών στερεοτύπων. Η αλλαγή νοοτροπίας είναι εξίσου σημαντική με την αλλαγή των νόμων.
Αξίζει, επίσης, να τονιστεί ο ρόλος των ανδρών σε αυτή τη μετάβαση. Η ισότητα δεν είναι “γυναικείο ζήτημα”, αλλά ανθρώπινο δικαίωμα. Η συμμετοχή των ανδρών στην προσπάθεια για έναν δίκαιο και ισότιμο κόσμο είναι απαραίτητη. Όταν άνδρες και γυναίκες συνεργάζονται, σέβονται και στηρίζουν ο ένας τον άλλον, τότε μόνο η κοινωνία μπορεί να προχωρήσει πραγματικά.
Η γυναίκα του σήμερα ζει σε μια εποχή γεμάτη ευκαιρίες, αλλά και προκλήσεις. Έχει τη δύναμη να ονειρεύεται και να δημιουργεί, να καθορίζει το σώμα, το επάγγελμα και τη ζωή της. Η ελευθερία της όμως δεν είναι κάτι δεδομένο· είναι ένα επίτευγμα που χρειάζεται συνεχή υπεράσπιση. Σε κάθε απόφαση, σε κάθε φωνή που διεκδικεί, σε κάθε πράξη που σπάει τα στερεότυπα, η γυναίκα επαναπροσδιορίζει τη θέση της στον κόσμο.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η γυναίκα δεν καθορίζεται από τις προσδοκίες των άλλων, αλλά από τη δική της φωνή. Η μετάβαση από την προσδοκία στην ελευθερία είναι ένα ταξίδι που συνεχίζεται, ένα ταξίδι προς μια κοινωνία όπου κάθε άνθρωπος —ανεξαρτήτως φύλου— μπορεί να ζήσει, να δημιουργήσει και να αγαπήσει ελεύθερα. Και αυτό, τελικά, είναι η ουσία της πραγματικής ισότητας.
Συντάκτης: Τζοάννα Λέκα
