Ξέρεις τι εννοώ, μυρίζω ήδη τον ιδρώτα σου στη σκέψη κάθε φλας που ήθελες να αποχωρήσει διακριτικά μπροστά από τα φρεσκαδούρικα μούτρα σου! Μη μιλήσω δε, για όλες εκείνες τις φώτο που σε έβγαζαν εν αγνοία σου γιατί εκείνοι έβλεπαν ένα ultra χαριτωμένο πλάσμα που βγαίνει απ’τη θάλασσα/τρώει σούβλακο και το τζατζίκι ρέει/κάνει εργασία στο λάπτοπ φορώντας τις fluffy πυτζαμούλες του/κοιμόταν στο κατάστρωμα (zoom στο σαλάκι που λαμποκοπάει). Εν τω μεταξύ πάντα ο άνθρωπος που βγαίνει καλός σε φώτο (τουλάχιστον με κριτική επιτροπή τον εαυτό του) κάθε δίσεκτο έτος, έχει ένα αδερφάκι/κολλητάρι/σύντροφο που βγαίνει σαν μοντέλο της Prada ακόμα και όταν χ3ζει αγουροξυπνημένο. Τι φάση;
Τέλος πάντων, δεν ήρθαμε εδώ για ζηλόφθονα σχόλια προς όλους εσάς τους φωτογενέστατους σκ@τιάρηδες. Γούστο σας και καπέλο σας να βγαίνετε παντού τόσο λαμπεροί με γωνίες λες και σας τις σμίλευαν με μοιρογνωμόνιο, μύτη σαν αυτές τις λεπτιπίλεπτες που βάζουν στα άνιμε και χειλόμπες σαν μαξιλάρια (ζήτω το Pillowfights στην τελική). Στο θέμα μας τώρα. Εσείς είχατε το fair share of publicity, πάμε τώρα να αφιερώσουμε τα υπόλοιπα στους φίλους φωτοαγενείς αλλά αυτή τη φορά αντί να κάνουμε zoom στις σ3ξυ ρυτίδες τους από τα γέλια, θα κάνουμε στους πραγματικούς λόγους που δε γουστάρουν να έχετε την αφεντιά τους στη συλλογή φωτογραφιών σας.
Τα πλάσματα που μισούν τις φωτογραφίες μάλλον έχουν κοινό παρονομαστή κάποιο παιδικό τραύμα που είναι ακόμα ορθάνοιχτο, σαν το στόμα σου όταν ετοιμάζεσαι να φας σοκολατένιο μελομακάρονο. Επιφανειακά βγαίνει αμέσως το πόρισμα περί ανασφάλειας. Τόσο γρήγορα βγαίνει πια η ετυμηγορία σαν εκείνες τις φώτο στις polaroid. Μακριά από μας!
1. Το να αποφεύγεις να σε δουν δεν έχει να κάνει με την εμφάνιση αλλά με την ασφάλεια
Οι ψυχολόγοι συνδέουν αυτή την αντίδραση με διαταραγμένη συναισθηματική προσκόλληση: όταν ενός παιδιού τα συναισθήματα απορρίπτονται ή κριτικάρονται, εκείνα τείνουν να κρύβονται. Μια φωτογραφία “παγώνει” τη στιγμή και αυτό σε κάνει ευάλωτο. Ως παιδί, ποτέ δεν μπορούσες να προβλέψεις πως οι άνθρωποι θα αντιδρούσαν – θα γελούσαν, θα έκριναν ή θα σε αγνοούσαν. Η κάμερα σταμάτησε να είναι ουδέτερη και αποτελεί απειλή. Ακόμα και τώρα, κοιτάς από την άλλη όταν κάποιος σε σημαδεύει με το κινητό. Οριακά θα διαχειριζόσουν καλύτερα το καλαΖνικοφ. Που κάνουμε αίτηση για το επόμενο “Taken”;
2. Μια φωτογραφία βιώνεται σαν έλλειψη ελέγχου
Δεν μπορείς να ελέγξεις τη γωνία, το φωτισμό ή ποιος είσαι μέσα από τα μάτια των άλλων. Αυτή η έκθεση είναι ιδιαιτέρως δύσκολη για ανθρώπους που χτίζουν τη ζωή τους γύρω από τον αυτοέλεγχο. Έρευνες επιβεβαιώνουν πως μετά από εξευτελισμό/ταπείνωση/bullying, το μυαλό ενισχύει στρατηγικές αποφυγής. Δεν φοβάσαι στ’ αλήθεια μήπως φαίνεσαι λιγότερο ελκυστικός. Φοβάσαι να ξανανιώσεις αδύναμος και έρμαιο καταστάσεων, όπως όταν μια “κακή λήψη” έγινε λόγος να ξεκαρδιστούν οι άλλοι στα γέλια. “Δώσε μου το κινητό να βγάλουμε selfie καλύτερα”. Ένα ευρώ να είχες για κάθε φορά που το είπες, θα είχες αγοράσει όλες τις τυρόπιτες σε Αττική και Σαλόνικα.
3. Δεν αναγνωρίζεις τον εαυτό σου στις φωτογραφίες γιατί είσαι κολλημένος σε έναν ρόλο
Δεν είναι ο πρωταγωνιστικός, αν έπαιζες Harry Potter μάλλον προς Doby σε βλέπω μετά το κάστινγκ. Μεγαλώνοντας σου υπενθύμιζαν διαρκώς ποιος έπρεπε να είσαι: “Να είσαι σοβαρός”, “Μην κάνεις υπερβολές και γίνεσαι εκκεντρικός, μην ξεχωρίζεις”, “Σταμάτα να κάνεις γκριμάτσες”. Με τον καιρό αυτά τα μηνύματα περνάνε στο dna της προσωπικότητας σου, γίνονται η νέα σου ταυτότητα. (Ωχ, τώρα που το θυμήθηκες, έβγαλες τη νέα”); Η θεωρία κοινωνικής ταυτότητας εξηγεί πως οι άνθρωποι ξεκινάνε να βλέπουν τον εαυτό τους μέσα από τα μάτια των άλλων. Όταν δεν αναγνωρίζεις τον εαυτό σου σε μια φωτογραφία, δεν έχει να κάνει με το περιτύλιγμα. Έχει να κάνει με το ότι δεν έχεις συναντήσει ποτέ τον εαυτό σου, πέρα από προσδοκίες άλλων για εσένα. Τι είμαι; Τι είσαι; Έχω ηρεμήσει; Έχω βρει τον εαυτόΝ μου; Έχω χαλαρώσει; Είστε λέρες που πάτε να με αλλάξατε;
4. Το να αποφεύγεις τα φλας μπορεί να είναι μια μορφή συναισθηματικού πάγου
Υπάρχει μια αίσθηση πως δεν θες να καταγραφεί η υπαρξή σου σε κανένα πλαίσιο. “Σβήστε με απ’τα συστήματα. Δεν θέλω να ζω άλλο φακελωμένος. Όχι δεν έκανα το εμβόλιο. Τσιπάκια ΟΥΣΤ”. Οι άνθρωποι που ζουν με χρόνια αποσύνδεση (όταν είσαι εδώ αλλά δεν είσαι), συχνά νιώθουν αποσυνδεδεμένοι από το σώμα τους και το χρόνο. Μια φωτογραφία είναι αποδεικτικό στοιχείο “Ήμουν εδώ”, ενώ εκείνοι θα πλήρωναν να διαγραφεί το πιστοποιητικό γέννησης τους και θα άλλαζαν ταυτότητα σαν τον Spiderman. (Τώρα για να ευθυμήσεις λίγο googlare το βιντεάκι του Tom Holland που ντύθηκε Rianna και χόρεψε το “Umbrella” πιο ζηλευτά και από το θέατρο του Γκριγκαροβιτς. Εγγυημένη ένεση χαράς). Αν μεγάλωσες όμως νιώθοντας αόρατος, η συνήθεια του να αφήσεις ίχνη, δεν δημιουργείται ποτέ. Ποτέ δεν ζεις στο έπακρο, παρακολουθείς τη ζωή σου σαν θεατής, στη γαλαρία!
5. Δεν έχει να κάνει με το ότι δε σου αρέσουν γενικά οι φωτογραφίες
Θα καθόσουν να δεις ολονυκτία παιδικά άλμπουμ του έρωτά σου. Δείχνει πως απλά δεν θέλεις να υπάρχεις. Κάθε φωτογραφία λέει ψιθυριστά: “Αξίζω να με βλέπουν”. Αλλά αν εσύ μεγάλωσες νιώθοντας λες και η ύπαρξη σου ήταν too much, γιατί να αφήσεις ίχνη; Σβήνεις τον εαυτό σου από φωτογραφίες, πορτραίτα, αναμνήσεις, ιστορίες. Το σώμα παραμένει, αλλά η αίσθηση του εαυτού, ξεθωριάζει. Γι’αυτό ψάχνεις λαγούμι να κρυφτείς όταν βλέπεις φακό – γιατί κατά βάθος, ακόμα δεν είσαι σίγουρος ότι είναι οκ που είσαι εδώ. Στην υπέροχη εκδοχή που έχεις επιλέξει για τον εαυτό σου.
Το πρόβήμα δεν είναι η εικόνα σου. Είναι τα φίλτρα που της περνάει το μυαλό σου. Την επόμενη φορά που θα φρικάρεις με μια φώτο και θα σου πουν “πως κάνεις έτσι; Είναι απλά στιγμές, όχι διαγωνισμός ομορφιάς”, χαμογέλα διάπλατα και σκέψου τον 5χρονο εαυτό σου που μπορεί να ήταν αναμαλλιασμένος, να του έλειπε ένα δόντι, να φόραγε σκισμένα ρούχα και παρόλα αυτά το γέλιο του στις φωτογραφίες ακούγεται ως εδώ ακόμα και σήμερα!
Συντάκτης: Δάφνη Κανελλοπούλου
