Πότε ξεκινάει τελικά η μητρότητα;

Πότε ξεκινάει τελικά η μητρότητα;

Πότε ξεκινάει η περίοδος της μητρότητας για μια γυναίκα; Στη γέννα; Σίγουρα όχι. Πάμε πιο πίσω.

Στην εγκυμοσύνη; Πάλι δεν το αισθάνομαι σωστό.

Ίσως ξεκινάει τη στιγμή που αποφασίζουμε ότι θέλουμε μωράκι.

Αν σκεφτούμε τι είναι η μητρότητα για τον καθένα, τότε θα μας βοηθήσει να δούμε και πότε την πλησιάσαμε πρώτη φορά.

Μητρότητα σημαίνει φροντίδα, σημαίνει κάνω πίσω τον εαυτό μου και αλλάζω τις μέχρι τώρα προτεραιότητές μου. Είναι μια μόνιμη αναβολή των θέλω μας.
Αυτό δε σημαίνει ότι δεν μπορούμε να τα κυνηγήσουμε – απλά ότι πάντα κάποιος άλλος πρέπει να «τακτοποιηθεί» για να δούμε κι εμάς.

Είναι τεράστιο το φάσμα της και σίγουρα μπορούμε να πούμε ότι δεν αφορά μόνο τη φυσική της διάσταση (εγκυμοσύνη, τοκετός), αλλά και τη μετέπειτα – και πιο σημαντική – τη συναισθηματική.

Είναι η ατελείωτη αγάπη άνευ όρων, η αποδοχή όλων των εκδοχών αλλά και η προστασία τους.

Σε κάποιες είναι μέσα μας σαν από πάντα, σε άλλες καλλιεργείται με τον καιρό.

Είναι μια ανεξάντλητη πηγή δύναμης αλλά και αδυναμίας την ίδια στιγμή.
Σαν να γεμίζεις με αυτοπεποίθηση μαζί με όλες σου τις αμφιβολίες.

Ίσως δεν βγάζουν νόημα αυτά που γράφω, αλλά η μητρότητα είναι αυτό ακριβώς: ένα χωρίς νόημα, αλλά όλο νόημα τελικά.

Είναι μια βαθιά ψυχική μετάβαση ενηλικίωσης.

Κάπως έτσι αντιλαμβάνομαι και την απουσία της μητρότητας σε κάποιες γυναίκες.

Και δεν εννοώ τις γυναίκες που ήθελαν αλλά δεν τα κατάφεραν, ούτε μόνο εκείνες που από επιλογή δεν έκαναν κάποιο παιδί.
Εννοώ τις γυναίκες που με κάποιο τρόπο απόκτησαν ένα ή πολλά παιδάκια στη ζωή τους, αλλά δεν κατάφεραν να νιώσουν τη μητρότητα.

Πώς είναι δυνατόν να συμβαίνει;

Πιστεύω πως ποτέ δεν έζησαν τη μετάβαση που αναφέραμε προηγουμένως – είτε δεν είχαν την ευκαιρία να ζήσουν την παιδική τους ηλικία και στη συνέχεια να ωριμάσουν, είτε δεν θέλησαν ποτέ να φύγουν από αυτή.

Και πιθανότατα θα γίνουν τα παιδιά των παιδιών τους.

Κατά τον Freud και αργότερα τη Melanie Klein, η μητρότητα σχετίζεται με τις πρώιμες παιδικές εμπειρίες του κοριτσιού με τη μητέρα του.
Μέσα από τη φαντασίωση, την ταύτιση ή ακόμα και τον ανταγωνισμό χτίζεται το εσωτερικό πρότυπο της «μητέρας».

Η εγκυμοσύνη δε επαναφέρει ασυνείδητα υλικά: αναμνήσεις από τη δική μας παιδική ηλικία, την εμπειρία του να είμαστε εμείς παιδιά.
Οι Winnicott και Bion τονίζουν πως η μητέρα ήδη από την κύηση αρχίζει να προσαρμόζει τον ψυχισμό της για να «χωρέσει» το βρέφος, φτάνοντας στην «προ-καταβολική ταύτιση».

Η μητέρα, πάλι κατά τον Winnicott, καλείται να γίνει το «αρκούντως καλό περιβάλλον» για το παιδί.
Μια λειτουργία που απαιτεί ψυχική ανθεκτικότητα, εσωτερική επένδυση και ικανότητα ερμηνείας των αναγκών του βρέφους.

Ας ξαναγυρίσουμε τώρα στο αρχικό ερώτημά μας.

Συνήθως θεωρείται ότι βιολογικά ξεκινά με τη σύλληψη, όταν μια γυναίκα μένει έγκυος.
Από εκείνη τη στιγμή, ο οργανισμός, το σώμα και η ψυχολογία της αρχίζουν να αλλάζουν.

Μερικοί ειδικοί θεωρούν ότι ξεκινά – όπως προαναφέραμε – με τη συνειδητοποίηση και την αποδοχή της επιθυμίας να γίνει μητέρα.

Η κοινωνία, από την άλλη, αναγνωρίζει τη μητρότητα μετά τον τοκετό, όταν η γυναίκα αναλαμβάνει επίσημα τη φροντίδα του παιδιού.
Όταν το άγχος και η υπευθυνότητα πάρουν τη θέση της ξεγνοιασιάς και της ανεμελιάς.

Για να γίνει όμως αυτό, θα πρέπει να έχουν προϋπάρξει οι δυο τελευταίες: να έχεις ζήσει χωρίς πίεση, χωρίς ευθύνες.
Και – το σημαντικότερο όλων – να μην έχεις απωθημένα.

Εν μέρει συμφωνώ. Κάποια πράγματα πηγαίνουν πολύ πίσω όταν αποφασίσεις να αφοσιωθείς ψυχή τε και σώματι στο παιδί σου.

Μπορώ να σου πω με σιγουριά ότι μπορείς να κάνεις ό,τι θες, αν το θες πραγματικά, μαζί με το παιδί σου.
Απλά όλα έχουν έναν βαθμό παραπάνω δυσκολίας και προσπάθειας.

Προσπάθεια να είσαι η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου.
Να δώσεις το καλύτερο παράδειγμα.

Τώρα που ορίσαμε πότε ξεκινάει, να προσθέσουμε και ότι δεν τελειώνει ποτέ.

Αλλάζει μορφές με τον καιρό, αλλά είναι πάντα εκεί – σε κάθε μας ξύπνημα.

Θα κλείσω αυτό το κείμενο παραθέτοντας ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το ποίημα «Η Μάνα» του Κώστα Βάρναλη, που αποτυπώνει την αιώνια διάσταση της μητρότητας:

«Η μάνα εστέκει πάντα ορθή,
Και πάντα καρτεράει,
με το παιδί στην αγκαλιά
Και με το φως στο βλέμμα».

Για ΄σένα πότε ξεκίνησε η μητρότητα;