Μας συστήθηκε ως προσωπικός βοηθός και κατάφερε και μπήκε στη ζωή μας και μάλιστα σαρωτικά στις 30 Νοεμβρίου του 2022. Το όνομα αυτού ChatGPT. Δεν ήταν η πρώτη φορά που ένας εικονικός βοηθός γινόταν κομμάτι της ζωής μας. Είχαμε ήδη κάνει άπειρες ερωτήσεις στην Siri ή ακόμη και στους εικονικούς βοηθούς των αυτοκινήτων μας και είχαμε λάβει απαντήσεις που άλλοτε μας είχαν βγάλει από μια δύσκολη κατάσταση κι άλλοτε μας είχαν κάνει να γελάσουμε. Οι δυνατότητες όμως αυτών των εικονικών βοηθών ήταν περιορισμένες και αυτό το νιώσαμε περισσότερο όταν χρησιμοποιήσαμε για πρώτη φορά το ChatGPT. Ήταν για κάποια εργασία στη σχολή ή για κάποιο ζήτημα στη δουλειά που χρειαστήκαμε πληροφορίες που για να τις συλλέξουμε μόνοι μας θα έπρεπε να σπαταλήσουμε πολλές ώρες αναζήτησης στο διαδίκτυο. Αυτή ήταν η πρώτη γνωριμία και η έκπληξή μας για τον όγκο δεδομένων που το ChatGPT μπορούσε να επεξεργαστεί σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα ήταν τεράστια. Η συνέχεια ήταν ανεξέλεγκτη. Το ρωτήσαμε για τα πάντα και όχι μόνο επαγγελματικά. Του ζητήσαμε να μας συμβουλέψει για το πώς θα χειριστούμε μια κατάσταση, να μας ετοιμάσει απάντηση για ερωτικά μηνύματα, να μας ρίξει τα Ταρώ για να προβλέψει το μέλλον. Πάντα η ερώτηση δεν ήταν μία αλλά πολλές και δεν καταλάβαμε ποτέ πότε η ερώτηση έγινε ολόκληρη συνομιλία και τo ChatGPT έγινε φίλος, εξομολόγος, ψυχολόγος, γιατρός, σύμβουλος.

Αφού είναι όλα αυτά, εμείς πώς πρέπει να του απευθυνόμαστε, με ξερές ερωτήσεις, με λεπτομέρειες, με τυπικότητα, με ψυχρότητα, με ευγένεια; Το θέμα απασχόλησε τους επιστήμονες και δεν άργησαν να εμφανιστούν έρευνες που εξέταζαν την ανταπόκριση του ChatGPT ανάλογα με τον τρόπο που θέτουμε την εντολή μας. Μία έρευνα του 2024 αποκάλυψε ότι όσο πιο ευγενικά ζητήσεις από το ChatGPT να σου απαντήσει σε κάτι, τόσες περισσότερες πιθανότητας έχεις η απάντηση που θα λάβεις να είναι πλήρης και ακριβής. Ο Jaime Teevan μάλιστα επικεφαλής επιστήμονας της Microsoft είχε δηλώσει στην Washighton Post ότι «Αν μιλάτε στο μοντέλο με αγένεια, θα πρέπει να περιμένετε ότι δε θα είναι και τόσο βοηθητικό και με εσάς».

Ένα χρόνο μετά, τον Οκτώβριο του 2025, ο Akhil Kumar καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια και ο Om Dobariya φοιτητής του στο ίδιο Πανεπιστήμιο δημοσίευσαν τη δική τους έρευνα πάνω στο θέμα. Έθεσαν στο ChatGPT 50 βασικές ερωτήσεις για μαθηματικά, ιστορία και επιστήμες με πέντε διαφορετικούς τρόπους. Η εντολή τους ήταν έτσι διαμορφωμένη ώστε να χαρακτηρίζεται ως πολύ ευγενική, ευγενική, ουδέτερη, αγενής και πολύ αγενής με τις δύο τελευταίες εκδοχές να περιλαμβάνουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς για το ChatGPT μέσα στο κείμενο της εντολής. Τα αποτελέσματα που κατέγραψαν ήταν ότι η απάντηση του ChatGPT στην πολύ ευγενική εκδοχή της εντολής ήταν κατά 80,8% ακριβής, στην ευγενική κατά 81,4%, στην ουδέτερη κατά 82,2%, στην αγενή κατά 82,8% και στην πολύ αγενή κατά 84,8%. Η έκπληξη μεγάλη και οι απορίες πολλές. Ας σκεφτούμε λογικά. Το ChatGPT σε ελληνική μετάφραση σημαίνει Γενετικός προ-εκπαιδευμένος μετασχηματιστής.  Πρόκειται για ένα γλωσσικό μοντέλο που έχει εκπαιδευτεί με μια τεράστια βάση δεδομένων που περιλαμβάνει εκατοντάδες δισεκατομμύρια λέξεις από βιβλία, ιστοτόπους, ειδήσεις, άρθρα, ακαδημαϊκές εργασίες και τις μετασχηματίζει σε απαντήσεις. Δε σκέφτεται, δε νιώθει, δεν προσβάλλεται, δε χαίρεται. Όσο πιο συγκεκριμένη είναι η ερώτησή μας, όσο πιο στοχευμένη η εντολή τόσο πιο αποτελεσματική η επεξεργασία και τόσο πιο ακριβής η απάντηση.

Δεν αμφισβητούμε την έρευνα των επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια απλά επιλέγουμε να μη βρίσουμε αυτό το αξιαγάπητο εργαλείο που μας έχει προσφέρει η τεχνολογία, να εξορίσουμε οποιαδήποτε υβριστική φρασεολογία από τις συνομιλίες μας και να του φερθούμε με σαφήνεια και επαγγελματισμό αφού είμαστε δύο καλοί συνεργάτες. Είμαστε σίγουροι ότι θα είναι προς όφελός μας.

Συντάκτης: Άριελ Μ.
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη