Μπορεί η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά να γίνει λόγος να επιλέξει κάποιος τη ζωή στην ύπαιθρο;

Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά δεν είναι κάτι στατικό ή μακρινό. Είναι οι ζωντανές εκφράσεις και παραδόσεις των ανθρώπων που, εδώ και γενιές, μοιράζονται ήθη, έθιμα, μουσικές, χορούς, γιορτές, γεύσεις και τέχνες. Όλα εκείνα που μεταδίδονται «από στόμα σε στόμα» και «με το βλέποντας και κάνοντας».

Η UNESCO αναγνώρισε τη σημασία αυτών των άυλων θησαυρών και ξεκίνησε τη συστηματική καταγραφή τους. Αντίστοιχα, στην Ελλάδα δημιουργήθηκε το Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, στο οποίο καταγράφονται πρακτικές, τέχνες και έθιμα που αποτελούν ζωντανό κομμάτι της ταυτότητάς μας.

Γιατί να μας ενδιαφέρει;

Πέρα από το συναίσθημα —τη συγκίνηση που προκαλεί το να γνωρίζεις τις ρίζες σου— υπάρχει και η πρακτική πλευρά. Όσο περισσότερο αναγνωρίζουμε και αναδεικνύουμε την αξία αυτών των παραδόσεων, τόσο αυξάνουμε τις πιθανότητες να επιβιώσουν.

Δυστυχώς, πολλά από όσα κάποτε ήταν αυτονόητα στις τοπικές κοινωνίες —παραδοσιακοί χοροί, καλλιέργειες, γιορτές, υφαντική, αγγειοπλαστική— χάνονται σιγά-σιγά. Όταν φεύγουν οι τεχνίτες, όταν δεν υπάρχουν μαθητές ή συνεχιστές, ένα κομμάτι της μνήμης μας σβήνει μαζί τους.

Ένας διαφορετικός λόγος για να επιστρέψουμε στην ύπαιθρο

Αν αναζητάτε κίνητρο για μια νέα αρχή μακριά από την πόλη, ίσως το βρείτε στην ίδια την παράδοση.
Η Ελλάδα έχει ήδη 154 καταγεγραμμένα στοιχεία στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, και πρόσφατα προστέθηκαν 11 ακόμη, όπως:

▪️ Κέδαρα, στη Φυτειά Ημαθίας
▪️ Υφαντική τέχνη τσακώνικων κιλιμιών στον Τυρό Αρκαδίας
▪️ Μπάμπιντεν Πετρούσσας
▪️ Λαζαρούδια Ροδαυγής Άρτας
▪️ Χορός της Γκαχελώνας στο Μικρόκαστρο Βοΐου Κοζάνης
▪️ Σινιώτικος Χορός Κέρκυρας
▪️ Αργείτικο Καρναβάλι
▪️ Αγγειοπλαστική παράδοση της οικογένειας Ανετόπουλου στο Μαλάκι Βόλου
▪️ Καλλιέργεια και επεξεργασία του δαμάσκηνου Αζάν στη Σκόπελο
▪️ Εμποροπανήγυρις Άργους Ορεστικού
▪️ Κύκλος της φάβας στη νησιωτική Ελλάδα

Μια κληρονομιά ζωντανή

Όπως τόνισε η Υπουργός Πολιτισμού:

«Η εγγραφή των έντεκα νέων στοιχείων αναδεικνύει την πολιτιστική πολυφωνία των ελληνικών κοινοτήτων… Η άυλη πολιτιστική κληρονομιά είναι ζωντανή, βιωματική και μεταβιβάσιμη, τρόπος ζωής, αντίληψης και συμμετοχής στην κοινότητα».

Και πράγματι — ίσως δεν υπάρχει καλύτερη απόδειξη πως η παράδοση δεν ανήκει στο παρελθόν, αλλά στο παρόν και στο μέλλον.
Η ζωή στα χωριά, μέσα σε τέτοιες κοινότητες που διατηρούν και εξελίσσουν τις τέχνες και τα έθιμά τους, δεν είναι απλώς πιο ήρεμη· είναι πιο ουσιαστική.