καμία παράσταση
καμία πρόβα
κανένα γύρισμα
Με αυτό το σύνθημα οι ηθοποιοί του ΚΘΒΕ αλλά κι οι απανταχού ηθοποιοί της χώρας, κατεβαίνουν σήμερα κι αύριο σε πανελλαδική απεργία για το προεδρικό διάταγμα (85/2022), βάσει του οποίου το πτυχίο όλων των δημόσιων, ημιδημόσιων κι ιδιωτικών καλλιτεχνικών σχολών εξισώνεται με το απολυτήριο του Λυκείου. Καμία πρόβα δε θα γίνει, καμία παράσταση δε θα ανέβει, 50 θέατρα και 15 σειρές κλείνουν τα στόρια, ενδεχομένως για πρώτη φορά, στη χώρα που γέννησε το θέατρο. Μια χώρα που διδάσκει τις απαρχές της Τραγωδίας και της Κωμωδίας σε ολόκληρο τον κόσμο και που μοιάζει ανίκανη να αντιληφθεί την αξία και τη σημασία της τέχνης και των εκπροσώπων της.
Οι ηθοποιοί, Δημήτρης Καπουράνης, Λίνος Μάνεσης και Χρήστος Γκρόζος, χάρισαν τις λέξεις τους στο pillowfights.gr, σε μια προσπάθεια να απαντηθεί η ερώτηση «πώς είναι δυνατόν να συμβαίνει μια τόσο στυγερή και βίαιη υποβάθμιση της τέχνης;».
Δημήτρης Καπουράνης
Ηθοποιός του National Theatre of Greece (Εθνικού Θεάτρου Ελλάδος)
«Δεν μπορούν να μας διαβαθμίσουν γιατί δε μας καταλαβαίνουν.»
Δεν ξέρω από που να πρωτοαντλήσω λέξεις για το εν λόγω ζήτημα. Οποιαδήποτε σκέψη μου μοιάζει γραφική και φλύαρη. Τα πράγματα είναι απλά: δεν μπορούν να μας διαβαθμίσουν γιατί δε μας καταλαβαίνουν, δεν καταλαβαίνουν τι «παράγουμε», δεν μπορούν να κατανοήσουν ποιοι είμαστε.
Είμαστε καλλιτέχνες σε μια χώρα που «γέννησε» τον πολιτισμό και πλέον τον «θάβει» αργά και σχολαστικά. Άνθρωποι στεγνοί σαν μάρμαρο στελεχώνουν το υπουργείο πολιτισμού και το υπουργείο παιδείας και «θρησκευμάτων».
Ο μόνος δρόμος για ριζικές αλλαγές είναι ο δρόμος που ακολουθεί πλέον ο πολιτισμός. Μπροστά τους -στη μούρη τους- να τους γίνουμε φόρτωμα. Να το συζητάνε στα τραπέζια τους και στα σουαρέ μπας και καταλάβουν περί τίνος πρόκειται. Έχουμε καταφέρει πολλά όταν ενώνουμε τις δυνάμεις μας και θα τα καταφέρουμε και τώρα.
Λίνος Μάνεσης
Ηθοποιός του National Theatre of Northern Greece, ΚΘΒΕ (Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος)
«Αν δεν παρθεί πίσω αυτός ο αισχρός νόμος, η Ελλάδα θα πρέπει να μάθει να ζει χωρίς Θέατρο.»
ΠΔ 85/2022. Πρόκειται για ένα νομοθέτημα που περάστηκε χωρίς την παραμικρή διαβούλευση ούτε από τη Βουλή των αντιπροσώπων του λαού, πόσω μάλλον από τους επαγγελματίες της Τέχνης ή τα σωματεία τους. Χωρίς άλλη διευκρίνηση το εν λόγω εξισώνει όλους τους απόφοιτους δραματικών σχολών, σχολών χορού και κινηματογράφου -3ετείς κατ’ ελάχιστον με 10 ώρες μαθημάτων κάθε μέρα υποχρεωτικά- με αποφοίτους Λυκείου, καθότι τους κατατάσσει στην εργασιακή κατηγορία ΔΕ (δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης). Κι ενώ ήδη επί δεκαετίες φωνάζουμε για την ισοτίμηση των πτυχίων μας με ΠΕ (πανεμιστημιακής εκπαίδευσης), χάνουμε τώρα και την ήδη κατώτερη κατηγορία στην οποία μας κατέτασσαν, αυτήν της Τεχνικής Εκπαίδευσης (ΤΕ), στην οποία παραδοσιακά κατατάσσονται οι απόφοιτοι των ΙΕΚ –διετείς σπουδές λιγότερων ωρών υποχρεωτικών μαθημάτων.
Έτσι ανοίγει ο δρόμος για την απίσχνανση των μισθών μας στο επίπεδο του κατώτερου, εφόσον δε θα έχουμε κανένα τυπικό προσόν να επιδείξουμε στον εκάστοτε εργοδότη-παραγωγό καλλιτεχνικού έργου που θα μας προσλάβει. Επίσης και για τον ίδιο λόγο, αποκλειόμαστε από θέσεις εργασίας που απαιτούν διορισμό στο Δημόσιο συμπεριλαμβανομένων και θέσεων δασκάλων καλλιτεχνικών μαθημάτων σε σχολεία όλων των βαθμών.
Παράλληλα, ανοίγει ο δρόμος και για τον αθέμιτο ανταγωνισμό, γιατί έτσι παίρνουν προβάδισμα τα ιδιωτικά κολέγια που διαρκώς αυξάνει με κυβερνητική πρωτοβουλία η αξία των διπλωμάτων τους, και καθίσταται σαφές ότι οι έχοντες θα σπουδάζουν και θα βγαίνουν στην αγορά εργασίας πιστοποιημένοι καλλιτέχνες αμφιβόλων, ουσιαστικής γνώσεως αι ικανοτήτων, ενώ οι μη και παρά τα χρόνια σπουδών κι εμπειρίας στις καλύτερες και μακροβιότερες καλλιτεχνικές σχολές θα παίρνουν ένα πτυχίο μηδαμινής κρατικής αναγνώρισης, απομένοντας έρμαια της άνισης αυτής επαγγελματικής κι οικονομικής κατάστασης να τραμπαλίζονται στην προμελετημένη τυχαιότητα.
Με δυο λόγια μιλάμε για οξεία υποτίμηση των επαγγελματικών μας προοπτικών, του κύρους του επαγγέλματός αλλά και της αξίας του αντικειμένου μας με φυσικό επακόλουθο τη φτωχοποίηση και την αποτελμάτωσή μας. Αν δεν παρθεί πίσω αυτός ο αισχρός νόμος, η Ελλάδα θα πρέπει να μάθει να ζει χωρίς Θέατρο, Χορό και Κινηματογράφο, γιατί θ’ αποδημήσουν. Είμαστε στον δρόμο εδώ κι έναν μήνα για τη διεκδίκηση των αποστερημένων δικαιωμάτων μας. Γιατί μας πέταξαν στους δρόμους. Χρειαζόμαστε και ζητάμε την ηθική στήριξη κάθε εργαζομένου στη χώρα αυτή, να φανεί ότι δεν είναι ανεκτή εν γένει μια τέτοια συνθήκη.
Χρήστος Γκρόζος
Ηθοποιός του National Theatre of Northern Greece, ΚΘΒΕ (Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος)
«Η εξουσία ή αδιαφορεί για τις τέχνες ή τις φοβάται.»
Ο κόσμος που υποστηρίζει ότι «η Ελλάδα γέννησε τις τέχνες και τον πολιτισμό» μάλλον θα πρέπει να αρχίσει να σκέφτεται εις διπλούν προτού αρθρώσει αυτή την ατάκα, καθώς ειδικά τα τελευταία χρόνια αυτή η χώρα στο θέμα των Τεχνών μόνο καλός κηδεμόνας δεν έχει υπάρξει. Τα αλλεπάλληλα χτυπήματα, όπως ο παραγκωνισμός των καλλιτεχνικών μαθημάτων από τα σχολεία, η χρόνια απαξίωση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στις ανώτερες σχολές κι η έλλειψη οργανωμένου θεσμικού πλαισίου κι αξιολόγησης γι’ αυτές τις τόσο απαιτητικές σπουδές αποδεικνύουν, ανεξαρτήτως κυβέρνησης, δύο πράγματα: Η εξουσία ή αδιαφορεί για τις τέχνες ή τις φοβάται. Σε κάθε περίπτωση ένας λαός για να μπορεί να είναι εύκολα κατευθυνόμενος και να στηρίζει τυφλά το σύστημα χρειάζεται να στερείται ουσιαστικής παιδείας και πολιτισμού, άρα και κριτικής σκέψης και πολιτικής συνείδησης. Τσεκ!
Το ΠΔ85 είναι απλώς μια συνέχεια αυτής της ηθικής απαξίωσης των Τεχνών και των καλλιτεχνικών επαγγελμάτων. Νομιμοποιεί κι επίσημα το αδιαβάθμητο των πτυχίων μας που ίσχυε από το 2003 και μετά, ανοίγει παράθυρα αυθαιρεσίας ως προς τις απολαβές και τα εργασιακά μας δικαιώματα κι αποδεικνύει έμπρακτα τη γραμμή στήριξης της ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης από την κυβέρνηση. Περνάμε 10 ώρες τη μέρα κατά μέσο όρο στις σχολές μας ακολουθώντας ένα απαιτητικό πρόγραμμα σπουδών που απαιτεί την απολύτως ενεργή παρουσία μας, τόσο σωματικά όσο και πνευματικά, με αρκετό φόρτο εργασίας κι εκτός των ωρών της σχολής. Δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση σπουδή που μπορεί να ισοδυναμεί με λυκειακή φοίτηση και μετέπειτα, ανειδίκευτη εργασία.
Πρέπει να υπάρξει άμεση τροποποίηση του Προεδρικού Διατάγματος σε ό,τι αφορά στα καλλιτεχνικά επαγγέλματα κι εφόσον αυτό συμβεί, οι αρμόδιοι φορείς πρέπει επιτέλους να εξετάσουν σοβαρά το θέμα της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης παίρνοντας τολμηρές και σαφείς αποφάσεις. Αν δε δούμε την τέχνη και την παιδεία ως ένα δυναμικό μέσο οργάνωσης κι εξέλιξης μιας κοινωνίας, αλλά αντ’ αυτού επιμένουμε ότι αποτελούν ζητήματα δεύτερης διαλογής, έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε ακόμη.
Τα αιτήματα του ΣΕΗ σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωσή του:
-Απόσυρση του ΠΔ 85/2022 και υπαγωγή όλων των καλλιτεχνών στη μισθολογική βαθμίδα ΤΕ
-Ίδρυση Δημόσιου και Δωρεάν Πανεπιστημίου Παραστατικών Τεχνών
-Μέχρι την ίδρυσή του, οριστική λύση στο ζήτημα των διπλωμάτων μας από το 2003 έως τότε
-Συλλογικές συμβάσεις στο ελεύθερο θέατρο, τον οπτικοακουστικό τομέα και τα ΔΗΠΕΘΕ
-Γενναία αύξηση των επιχορηγήσεων του θεάτρου
Η Τέχνη είναι μεγάλη. Θα την πλησιάσουμε με ευλάβεια και σεβασμό. Δεν έχουμε το δικαίωμα να την κατεβάζουμε στο ανάστημά μας.
-Κάρολος Κουν, 1908-1987, Ο Ιδρυτής του Θεάτρου Τέχνης
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
