Τελικά, τα πιο ωραία κοπλιμέντα που μάς έχουν κάνει, τα πιο ωραία λόγια που μάς έχουν ποτέ πει, δεν αφορούσαν ούτε τα μαλλιά ούτε τα ρούχα ούτε τα μάτια μας.
«Σου πάει πολύ το πράσινο, ταιριάζει με τα μάτια σου», «ωραίο χτένισμα», «καταπληκτικό μακιγιάζ». Ωραία λόγια. Κολακευτικά. Όμως, δε σε αγγίζουν. Ή μάλλον — ορθότερα — σε αγγίζουν, αλλά μονάχα επιδερμικά. Λες «ευχαριστώ» και — ενδεχομένως — κοκκινίζεις στο άκουσμα αυτών των φιλοφρονήσεων που συνδέονται με την εξωτερική σου εμφάνιση.
Μεταξύ μας, είναι πολύ ωραία τα κανακέματα, τα τρυφερά λογάκια, τα κοπλιμέντα. Είναι εξαιρετικά κολακευτικό που κάποιος πρόσεξε τα ρούχα μας, τα μαλλιά, τα μπιρμπιλωτά μας ματάκια, την κορμοστασιά μας. Σημαίνει πως μάς πρόσεξε. Πρόσεξε το κορμί, την ύπαρξή μας και σαγηνεύτηκε. Όμως, δεν είναι λίγο ξενέρωτο και επιφανειακό να σε σαγηνεύσει κάτι τόσο ρηχό; Ένα μαλλί κομμωτηρίου, ένα επαγγελματικό μακιγιάζ, μερικά ρουχαλάκια και κάτι μεγάλα καφετιά μάτια;
Όλα αυτά τα εξωτερικά γνωρίσματα ενός ανθρώπου, μολονότι καθόλου αμελητέα δεν είναι — διότι είναι εκείνα που, εν πρώτοις, μάς δημιουργούν μία κάποια έλξη (ή αποστροφή) προς τον άνθρωπο που στέκεται απέναντί μας — δεν είναι αυτά για τα οποία περηφανευόμαστε. Ούτε αυτά για τα οποία έχουμε κοπιάσει να αποκτήσουμε και να κατακτήσουμε.
Έτυχε να είμαστε ψηλοί, να έχουμε ένα καλοσχηματισμένο πρόσωπο, μία λυγερόκορμη κορμοστασιά, απαλά και μεταξένια μακριά μαλλιά. Έτυχε. Και για τον λόγο αυτό, όλα αυτά τα λόγια που εξυμνούν την εξωτερική μας εμφάνιση, ενώ ακούγονται πολύ γλυκά και τρυφερά, δεν μάς αγγίζουν (και δε θα έπρεπε) βαθύτερα. Μάς εντυπωσιάζουν. Μάς φουσκώνουν αυτοπεποίθηση. Μάς δίνουν έναν άλλον αέρα. Εξωτικό. Αλλά μέχρι εκεί. Δεν μάς γεμίζουν, δε μάς δίνουν αξία.
Πόση αξία να πάρει ένας άνθρωπος, επειδή του είπαν ότι είναι όμορφος;
— Είσαι πολύ όμορφη.
— Ευχαριστώ.
Όμως, μόνο αυτό είμαι; Όμορφη; Και τι να λέει; Ποιο είναι, άραγε, το πιο ωραίο κοπλιμέντο που μπορεί να κάνει κάποιος σε έναν άνθρωπο; Ότι είναι όμορφος; Εντυπωσιακός; Γαλανομάτης;
Ωραία κι αυτά — δε λέω. Αλλά δε θα θέλατε κάποιος να δει και κάτι άλλο — πέρα από αυτά — σε εσάς; Πιο εσωτερικό. Από εκείνα που δεν φαίνονται με τη μία. Κάτι που σάς ξεγυμνώνει. Φανερώνει ποιος στ’ αλήθεια είστε. Αφορά το μέσα σας, την ψυχή και την αλήθεια σας.
«Είσαι ωραίος άνθρωπος. Έχεις όμορφη ψυχή, γεμάτη καλοσύνη», «Πόσο καλό παιδί είσαι;», «Πόσο ωραία ενέργεια έχεις; Ηρεμώ όταν βρίσκομαι δίπλα σου», «Νιώθω ασφαλής μαζί σου», «Μου φτιάχνεις τη διάθεση κάθε φορά που σε βλέπω», «Ευχαριστώ που υπάρχεις». Είναι μερικά από τα λόγια που μπορεί να σου πει κάποιος σε μία στιγμή έντονα εξομολογητική ή καθώς πίνετε καφέ και ρεμβάζετε.
Πόσο μπόι μπορεί να πάρει ένας άνθρωπος ακούγοντας αυτά τα λόγια; Πόσο γεμίζει η καρδιά και η ψυχοσύνθεσή σου όταν ένας άλλος άνθρωπος έχει διακρίνει σε σένα κάτι το οποίο δεν είναι πασίδηλο, συνηθισμένο και — επ’ ουδενί — δεν μπορεί να το εντοπίσει κάποιος περαστικός που δεν έχει προσπαθήσει να σε γνωρίσει;
Ίσως, τελικά, εκεί να βρίσκεται όλη η μαγεία. Στο ότι κάποιος σε είδε. Είδε εσένα και όχι την εμφάνισή σου. Είδε εκείνα τα ευγενή σου χαρακτηριστικά που συνθέτουν τον ευαίσθητο, δυνατό, αυθόρμητο και ανέμελο εαυτό σου. «Από πού ψώνισες καρδιά; Από πού ψώνισες αθωότητα;» σε ρωτούν και χάνεσαι. Χαζεύεις. Δεν ξέρεις τι να απαντήσεις. Ανατριχιάζει το είναι σου. Κοκκινίζει η ύπαρξή σου.
Γιατί αυτός ο άνθρωπος που στο λέει αυτό, έχει δει μέσα σου το φως που ακτινοβολείς και τη ζεστασιά που εκπέμπεις. Αυτό δεν ήταν ένα κοπλιμέντο για την εμφάνιση ή για το ντύσιμό σου, αλλά για αυτό που κουβαλάς μέσα σου. Ήταν σαν κάποιος να σε είδε με έναν τρόπο που δεν σε έχει δει κανένας άλλος. Σε είδε, όχι γιατί έχεις καλοσχηματισμένα χείλη και φουντωτά μαλλιά, αλλά γιατί έχεις μέταλλο ψυχής γνήσιο και υψηλής ποιότητας.
Αυτά είναι τα πιο όμορφα λόγια που μπορεί να σου πει κάποιος. Αυτά που δε σου δίνουν φρούδες ελπίδες και φτερά — δανεικά — για να πετάξεις στα ουράνια και να απογειωθείς, αλλά αυτά που σε βοηθούν να μάθεις ποιος είσαι. Να δώσεις αξία στον εαυτό σου. Εκείνα που σε κάνουν να θυμίζεις άνθρωπο. Όσα δεν ταΐζουν τον εγωισμό, αλλά την ψυχούλα σου.
Αυτά τα κοπλιμέντα κρατάς. Με αυτά νανουρίζεσαι τα βράδια στον ύπνο σου. Αυτά φέρνεις συνεχώς στο μυαλό σου. Για αυτά σκουντάς τον εαυτό σου και λες: «Μπράβο». Αυτά θες να λένε στα παιδιά σου. Γι’ αυτά αγωνίζεσαι. Αυτά ζητιανεύεις. Ή έτσι θα έπρεπε, τουλάχιστον.
Γιατί το να είσαι άσχημος, κοντός, με λίγη αραίωση και μαύρους κύκλους δε σημαίνει τίποτε. Έτυχε να γεννηθείς έτσι. Όμως, το να είσαι κακός άνθρωπος, χωρίς ηθικές διαστάσεις, σημαίνει πολλά.
Εσένα, λοιπόν, ποιο είναι το πιο όμορφο κομπλιμέντο που σου έχουν κάνει;
