Αφήστε κάτω τις κατσαρόλες και τα τηγάνια, καθώς λυπάμαι που θα το ομολογήσω, αλλά όσο και να μαγειρεύετε δε θα εισπράξετε συζυγική ικανοποίηση. Και παρόλο που κι εγώ μαζί με σας λατρεύω να μαγειρεύω για το σύντροφό μου, η έρευνα του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ πολύ με πλήγωσε, κι εξηγώ. Πρόσφατη μελέτη του Harvard Business School διαπίστωσε πως οι γυναίκες που δε μαγειρεύουν για τους συντρόφους τους, εισπράττουν υψηλότερη συζυγική ικανοποίηση, με βαθμολογία 8,4/10 έναντι 6,1/10 για όσες μαγειρεύουν. Λίγο πάνω από το μέσο παίρνουμε όλες οι μαγείρισσες και λίγο κάτω από το άριστα οι μη κάνοντας τίποτα.
Ούτε όμως και η οπτική γωνία των ανδρών διαφέρει, για να μην προτρέξετε και πείτε πως αυτή η έρευνα συμφέρει τις γυναίκες, γιατί στην ίδια μελέτη οι άνδρες ήταν επίσης πιο ευτυχισμένοι όταν οι σύζυγοί τους δε μαγείρευαν καθημερινά, και μάλιστα σε ποσοστό 8,1/10 έναντι 5,9/10 για όσες περνούσαν το χρόνο τους μαγειρεύοντας. Και στο τελευταίο, ίσως, είναι και η εξήγηση αυτής της κατά τα άλλα περίεργης σε αποτελέσματα έρευνας.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως η άνιση κατανομή των οικιακών εργασιών είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας άγχους σε μια σχέση. Σε μια ανάλογη έρευνα, οι σύζυγοι ανέφεραν πως το μεγαλύτερο άγχος τους ήταν οι σύζυγοί τους που δεν ήθελαν να μοιραστούν μέρος των δουλειών του σπιτιού. Οι έρευνες αυτές αντικατοπτρίζουν τον τρόπο με τον οποίο οι παραδοσιακοί ρόλοι των δύο φύλων επηρεάζουν τις δουλειές του σπιτιού.
Για την ιστορία, θα αναφέρουμε σε συνέχεια των ερευνών πως τα ομόφυλα ζευγάρια μοιράζονται πιο ισότιμα τις δουλειές, αν και τα στοιχεία δείχνουν πως αυτό αλλάζει όταν αποκτούν παιδιά, ενώ τα τρανς ζευγάρια διαχειρίζονται τις οικιακές εργασίες με τον πιο ισότιμο τρόπο.
Με αφορμή τα αποτελέσματα της έρευνας του Harvard, οι ερευνητές υποστήριξαν πως το μαγείρεμα καθημερινά κάνει τις γυναίκες να αισθάνονται ως οικιακοί βοηθοί και όχι ισότιμες σύντροφοι, δημιουργώντας άγχος και ανισότητα στη σχέση. Προσωπικά, πιστεύω πως αυτή η απλήρωτη εργασία, που αφορά γενικευμένα τις δουλειές του σπιτιού, δεν έχει τόση σημασία αν μοιράζεται 50/50, 60/40 ή 70/30, όσο το πώς αισθανόμαστε μέσα στη σχέση για αυτή την κατανομή των καθηκόντων. Μαλώνουμε ως ζευγάρια, λένε οι έρευνες, για το ποιος κάνει τι στο σπίτι, όσο μαλώνουμε και για τα χρήματα.
Παραδοσιακά, στο παρελθόν, ο καταμερισμός των οικιακών εργασιών είχε να κάνει περισσότερο με τη δυναμική. Οι άνδρες πιθανόν δούλευαν εκτός σπιτιού, ενώ οι γυναίκες είχαν τη διαχείριση του νοικοκυριού. Παρόλο που οι ρόλοι έχουν αλλάξει, τα στοιχεία δείχνουν πως οι γυναίκες, εκτός από την επαγγελματική τους δραστηριότητα, εξακολουθούν να είναι επιφορτισμένες με τη διαχείριση του νοικοκυριού και τη φροντίδα της οικογένειας. Παράγοντες που συμβάλλουν στην άνιση κατανομή των εργασιών είναι:
1) Οι παραδοσιακοί ρόλοι των φύλων. Δουλειές που συνεπάγονται περισσότερη αυτονομία «βαπτίζονται» ως “αντρικές”, ενώ οι επαναλαμβανόμενες, καθημερινές (σκούπισμα, πλύσιμο πιάτων, σιδέρωμα) ως “γυναικείες”.
2) Οι πεποιθήσεις για την ισότητα. Οι έρευνες αποδεικνύουν πως τα ζευγάρια που πιστεύουν ότι η εργασία θα πρέπει να κατανέμεται ισότιμα είναι πιο ευτυχισμένα από κείνα που δεν το πιστεύουν.
3) Οι κοινωνικές πολιτικές. Η έλλειψη άδειας μετ’ αποδοχών, η πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, η οικονομικά προσιτή φροντίδα των παιδιών και η προστασία στον επαγγελματικό χώρο για θηλάζουσες μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο κατανέμονται οι εργασίες στο σπίτι.
4) Η εκμαθημένη αβοηθησία. Αυτή η προσποίηση της κακής εκτέλεσης των δουλειών για να αποφύγουν τη συμμετοχή είναι πολύ συχνό φαινόμενο. Αυτό το δίπλωμα ρούχων ή το γέμισμα του πλυντηρίου πιάτων πώς γίνεται, βρε παιδί μου, να μην μπορεί κανείς να το κάνει;
Ο γάμος, αλλά και οι σχέσεις συμβίωσης, είναι μορφές συνεργασίας που περιλαμβάνουν και πρακτικά πράγματα, όπως ένα νοικοκυριό και τη διαχείρισή του. Τα ζευγάρια μοιράζονται το καθάρισμα, τη φροντίδα των παιδιών, το μαγείρεμα, τη συντήρηση του σπιτιού, τη διαχείριση των οικονομικών, τον προγραμματισμό των δραστηριοτήτων, τα ψώνια, τις μεταφορές, αλλά και τον σχεδιασμό του μέλλοντός τους. Όταν όλα αυτά μαζί λειτουργούν αρμονικά, υπάρχει ηρεμία και ισορροπία στο σπίτι.
Όταν σχεδόν τίποτα από τα παραπάνω δε λειτουργεί ισότιμα, έχουμε μειωμένη ικανοποίηση από το γάμο ή τη σχέση, αυξημένη δυσφορία και γκρίνια, συμπτώματα κατάθλιψης και αύξηση των διαζυγίων.
Καταφέρνουμε να βρούμε λύση; Φυσικά και υπάρχει, αλλά προσέξτε. Το μεγαλύτερο λάθος – το οποίο έκανα και η ίδια – είναι να ζητήσετε βοήθεια. Το να ζητάμε βοήθεια υπονοεί πως η ευθύνη μας ανήκει αποκλειστικά. Οι δουλειές είναι κοινή ευθύνη και η κατανομή των εργασιών απαραίτητη. Θέστε προτεραιότητες ως ζευγάρι. Συζητήστε πώς νιώθετε για το μαγείρεμα – π.χ. εμένα δε μου άρεσε το μαγείρεμα και τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ και τα ανέλαβε ο σύντροφός μου, παίρνοντας εγώ το σίδερο και την καθαριότητα του σπιτιού. Φτιάξτε μια λίστα με τις δουλειές που απεχθάνεται ο καθένας και αρέσουν στον άλλον, και συμφωνήστε σε ένα χρονοδιάγραμμα. Μην γκρινιάζετε ο ένας στον άλλον για αυτό που ίσως κάνατε εθελοντικά. Να είστε ευέλικτοι και όχι εμμονικοί – δεν έχουμε όλοι τους ίδιους χρόνους που λειτουργούμε.
Οι δουλειές του σπιτιού δεν τελειώνουν ποτέ και επίσης δε χωρίζονται τέλεια στη μέση. Είναι σημαντικό, όμως, για τον καθένα να αισθάνεται ότι μοιράζονται με τέτοιο τρόπο που να είναι δίκαιος για όλους. Και αυτό μπορούμε να το καταφέρουμε.
Συντάκτης: Ταρασία Γεωργιάδου
