Πραγματικότητα Νο 1: Άγχος στη δουλειά. Τρέχουμε όλη μέρα σε έναν αδιάκοπο αγώνα, προσπαθώντας να ανταπεξέλθουμε σε μία δουλειά που ίσως να μην είναι αυτό που ονειρευτήκαμε, ο μισθός να είναι οριακά ικανοποιητικός και οι προοπτικές εξέλιξης ελάχιστες.
Πραγματικότητα Νο 2: Προβλήματα υγείας, δικά μας ή κάποιων άλλων κοντινών μας προσώπων, ταράζουν την καθημερινότητά μας και αλλάζουν τον τρόπο συμπεριφοράς μας.
Πραγματικότητα Νο 3: Τα οικονομικά μας, όσο και αν προσπαθούμε, είναι κάτω του μετρίου. Ο μήνας δεν βγαίνει ή βγαίνει με δυσκολία, και αν καταφέρνουμε οριακά να τακτοποιούμε τις υποχρεώσεις μας, σίγουρα δε θα μείνει τίποτα για να προσφέρουμε λίγη χαρά στον εαυτό μας.
Όλα τα παραπάνω δεν είναι σενάρια, αλλά μια σειρά από παράγοντες που μπορούν να καθορίσουν το άγχος μας και πώς αυτό επηρεάζει τις σχέσεις μας με τους συντρόφους μας.
Τις περισσότερες φορές, όλα τα παραπάνω σενάρια –και τόσα ακόμη που μας συμβαίνουν– κατακλύζουν τη ζωή μας, επηρεάζοντας τον τρόπο που λειτουργούμε με τους συντρόφους μας, μέχρι που αυτό το αδιάκοπο άγχος μπορεί να πνίξει και εμάς και τη σχέση μας. Προσωπικά, έκρινα, επέκρινα και κατηγορούσα τον σύντροφό μου για αιτίες που δεν έφταιγε.
Η λέκτορας ψυχολογίας στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της La Rioja στην Ισπανία, María Pilar Berzosa Grande, αναφέρει πως «ο τρόπος με τον οποίο τα πράγματα επηρεάζουν τη σχέση εξαρτάται από την κατάσταση του ζευγαριού. Αν έχουμε μια σταθερή σχέση, θα έχει περισσότερες πιθανότητες να καταλήξει σε μια λύση, ακόμα κι αν απειλείται από διάφορα χτυπήματα». Φυσικά, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη παράγοντες όπως, για παράδειγμα, αν έχουμε παιδιά, σε ποια ηλικία είναι, πόσο καιρό ζούμε μαζί με τους συντρόφους μας και πώς ορίζουμε τη σχέση. Συνήθως ένα ζευγάρι που έχει παιδιά έχει λιγότερο χρόνο να προσφέρει στη σχέση για επικοινωνία.
Η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία, σε μελέτη που δημοσίευσε το 2012, ανέφερε πως όταν είμαστε προσωπικά πολύ αγχωμένοι, χάνουμε την ικανότητά μας να αυτορυθμιζόμαστε και συμπεριφερόμαστε άσχημα στη σχέση μας. Πρόσφατη μελέτη του 2022 επέκτεινε αυτή τη σκέψη και αναφέρθηκε στα πράγματα που παρατηρούμε σε περιόδους άγχους στους συντρόφους μας. Ανέλυσε τη συμπεριφορά 79 νεόνυμφων ζευγαριών και διαπίστωσε πως, λόγω άγχους, παρατηρούσαν περισσότερο τα ελαττώματα των συντρόφων τους και όλα τα αρνητικά χαρακτηριστικά τους που σε περιόδους προσωπικής ηρεμίας ήταν σχεδόν αμελητέα.
Συνεχίζοντας με τις δηλώσεις της, η María Pilar Berzosa Grande εξηγεί πως το να μάθουμε να ξεχωρίζουμε τις πηγές από τις οποίες προέρχεται το στρες μας είναι σημαντικό σε μια σχέση: «Προβλήματα υγείας, απώλεια εργασίας… Όσο πιο κοντά σε χρόνο και χώρο είναι το αγχωτικό πρόβλημα, τόσο μεγαλύτερος θα είναι ο αντίκτυπος. Εάν η πηγή του στρες είναι, ας πούμε, ότι ένας από τους δύο έχει μείνει άνεργος –κάτι που πολλά ζευγάρια μπορεί να βιώνουν αυτή τη στιγμή– αυτό θα επηρεάσει τη διάθεση και τη σχέση. Αλλά αν αυτό επηρεάζει και την ποιότητα ζωής τους επειδή είχαν υποχρεώσεις που τώρα δεν μπορούν να πληρώσουν, για παράδειγμα, ο αντίκτυπος θα είναι μεγαλύτερος».
Όλοι μας περάσαμε την πανδημία. Κάποιοι από εμάς δεν καταφέραμε να παραμείνουμε μαζί και κάποιοι επιβίωσαν και βγήκαν δυνατότεροι στη σχέση τους. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2021 κατέληξε στο συμπέρασμα πως πολλά ζευγάρια επιβίωσαν ακριβώς επειδή είχαν σαφή και κοινή αιτία άγχους – την κατάσταση που βίωναν. Η πανδημία ήταν η κοινή αιτία.
Όπως λέμε συχνά, η επικοινωνία είναι το κλειδί σε μια σχέση. Για να καταφέρουμε να βγούμε από τις κρίσεις, οφείλουμε να έχουμε επίγνωση των συναισθημάτων μας και των καταστάσεων που είναι γύρω μας. Να κατανοούμε τις ανάγκες των συντρόφων μας και, ό,τι κι αν συμβαίνει γύρω μας που μας επηρεάζει αρνητικά, να το εκφράζουμε χωρίς εντάσεις και χωρίς να πληγώνουμε τη σχέση μας.
Δεν είναι λύση, όταν είμαστε αγχωμένοι, να κατηγορούμε και να κρίνουμε. Η ψυχοθεραπεύτρια García Mañas τονίζει πως «πρέπει να θυμόμαστε ότι ένα ζευγάρι αποτελείται από δύο διαφορετικά άτομα που ενεργούν σύμφωνα με τις δικές τους αξίες, συναισθήματα και ιστορία, και ότι δεν μπορούμε να το αλλάξουμε αυτό. Αυτό που μπορούμε να επιλέξουμε είναι με ποιον θέλουμε να μοιραστούμε την πορεία μας και τα όρια που θέτουμε, για να μπορέσουμε να είμαστε σε αυτή τη σχέση. Και μπορούμε να το κάνουμε αυτό με αγάπη και σεβασμό, τόσο για το άλλο άτομο όσο και για τις δικές μας ανάγκες».
Ένα «μαζί» δε σκοτώνεται ποτέ. Μπορεί οι ταραχώδεις ζωές μας να βάζουν τρικλοποδιές στη σχέση, αλλά πρέπει να βρίσκουμε τις στιγμές που θα λύνουμε τις συγκρούσεις. Να μάθουμε πως τα σημαντικά δε σβήνονται από τα μικρά προβλήματα, πως τα ασήμαντα γίνονται πράγματι ασήμαντα όταν υπάρχουν στιγμές τρυφερότητας και κατανόησης.
Πόσοι από εμάς λέμε πλέον «Θέλω να είμαι μαζί σου και να παλέψω»; Λίγοι, ελάχιστοι. Πρέπει να θέλουμε να είμαστε μαζί, να ανακαλύπτουμε πως τα υπέρ της σχέσης μας δε σβήνουν από το άγχος της καθημερινότητάς μας. Ότι οι άνθρωποι της ζωής μας είναι σημαντικοί, και πως ακόμη και χωρίς αυτούς θα μας συνέβαιναν δυσκολίες – τουλάχιστον, δίπλα τους, ας μάθουμε να τις κάνουμε ασήμαντες.
Συντάκτης: Ταρασία Γεωργιάδου
