Είναι νέα τάση τα απογεύματα των παιδιών να είναι τόσο γεμάτα από δραστηριότητες ή υπήρχε και παλιά; Παρατηρούμε τα περισσότερα παιδιά κάθε απόγευμα να τρέχουν από το ένα στο άλλο και ο χρόνος για παιχνίδι είναι ελάχιστος. Εκείνα τα έστω 2 με 3 απογεύματα που ήταν του σπιτιού, του παιχνιδιού, του μπαμπά και της μαμάς, τώρα είναι απογεύματα με τόσο φορτωμένο πρόγραμμα, που κάνουν αυτό των ενηλίκων να μοιάζει παιχνιδάκι.
Δεν αναφέρομαι σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας που υπάρχουν και τα φροντιστήρια στη μέση, ή κάποιο άθλημα σε επίπεδο αγωνιστικό που απαιτεί καθημερινές προπονήσεις. Αναφέρομαι στα πιο μικρά παιδιά που συνήθως είναι στις μικρότερες τάξεις του δημοτικού. Αυτά τα μικρά παιδιά, που είναι σαν ρομποτάκια και όλο κάτι έχουν να κάνουν κάθε απόγευμα μετά το σχολείο. Τα ίδια παιδιά που οι γονείς παρκάρουν σε δραστηριότητες, γιατί δεν υπάρχει ο χρόνος και η ενέργεια να τα μεγαλώσουν. Άλλοτε πάλι, φοβούνται να μη μείνει πίσω το παιδί τους και υπάρχει ένα «πρέπει» στο μυαλό τους. Πρέπει να αποκτήσουν παραπάνω εφόδια, πρέπει να αθλούνται, παίζουν ένα όργανο, μάθουν μια τέχνη. Όλα γίνονται με καλές προθέσεις, βέβαια, αλλά η κατάληξη δεν είναι πάντα καλή.
Κι αυτό γιατί τα παιδιά καταλήγουν να είναι συνεχώς κουρασμένα και κάποιες φορές αποξενωμένα, θα έλεγε κανείς. Αυτό που έχουν πραγματικά ανάγκη δεν είναι άλλο ένα πρόγραμμα ή μια ακόμη δραστηριότητα· είναι να βρίσκονται με τους γονείς τους. Τα παιδιά ηρεμούν και μόνο με το να είσαι στον ίδιο χώρο, να βλέπουν τη μαμά ή τον μπαμπά να κινούνται γύρω τους, να μοιράζονται μαζί τους τα απλά, καθημερινά πράγματα.
Αν το δούμε από την άλλη πλευρά βέβαια και κάπως πιο ρεαλιστικά, είναι αλήθεια πως και οι γονείς είναι ήδη εξαντλημένοι από μια καθημερινότητα που τρέχει στο κόκκινο. Δεν έχουν χρόνο ή ενέργεια για δημιουργικές στιγμές στο σπίτι, κι έτσι οι δραστηριότητες μοιάζουν με μονόδρομο. Σε κάποιο βαθμό, νιώθουν πως έτσι «προσφέρουν» στο παιδί: του δίνουν ερεθίσματα, το βοηθούν να εξελιχθεί, του ανοίγουν δρόμους. Μόνο που αυτό που φαντάζει σωστό στη θεωρία, δε βγαίνει πάντα σωστό στην πράξη.
Γιατί τα παιδιά έχουν διαφορετικές ανάγκες από αυτές που νομίζουμε. Συχνά βαριούνται να τρέχουν από το κδαπ στο κολυμβητήριο και πάλι πίσω. Έχουν ανάγκη την ασφάλεια και την ελευθερία του σπιτιού. Τα πρωινά τους είναι ήδη γεμάτα κανόνες, υποχρεώσεις και «πρέπει» εξαιτίας του σχολείου· αυτό που τους λείπει τα απογεύματα είναι ακριβώς το αντίθετο: η χαλαρότητα, η ξεκούραση, η βαρεμάρα που ενεργοποιεί τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και το αυθόρμητο παιχνίδι.
Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, η συνεχής κούραση σε αυτές τις ηλικίες φέρνει άγχος. Και μπορεί εμείς να το υποτιμάμε– «σιγά, να παίξει πάει, τι κάνει;»– όμως δεν είναι τόσο απλό. Έχει καθίσει άραγε κανείς να ρωτήσει ένα παιδί πώς περνάει; Τι του λείπει; Αν νιώθει καλά; Επτά στα δέκα παιδάκια θα πουν «ο μπαμπάς» ή «η μαμά». Όχι άλλη μία δραστηριότητα, όχι άλλο ένα πρόγραμμα.
Φυσικά, δε μιλάμε για το αντίθετο άκρο. Οι δραστηριότητες χρειάζονται – αρκεί να υπάρχει μέτρο και ισορροπία. Το πρόβλημα αρχίζει όταν οι δραστηριότητες είναι τόσες, που δε μένει χρόνος για τη σχέση παιδιού–γονιού. Γιατί το παιδί έχει ανάγκη το παιχνίδι, τη ζεστασιά του σπιτιού, την κουβέντα με τον γονιό, την απογευματινή βόλτα για παγωτό, το ποδήλατο στην αυλή. Αυτά είναι που θυμούνται τα παιδιά όταν μεγαλώσουν. Και, μεταξύ μας, αυτά θέλαμε κι εμείς όταν ήμασταν μικροί.
Συντάκτης: Παναγιώτα Γκογκομήτρου
