Αν η πίστη ήταν ιατρική ειδικότητα, θα τη βρίσκαμε στο πρόγραμμα εφημεριών; Ή μήπως, ανάμεσα σε ορούς, νυχτερινές βάρδιες και κουρασμένα χαμόγελα, η καρδιά βάζει δικό της πρωτόκολλο; Κάπου ανάμεσα στον ρομαντισμό και την πραγματικότητα, βρήκα έρευνες που φωτίζουν το πιο κουτσομπολίστικο ερώτημα του έρωτα: «Ποιοι απατούν περισσότερο;»
Έχουμε νέα. Μια μελέτη σε 367 επαγγελματίες υγείας (γιατρούς και νοσηλευτές) κατέγραψε «σημαντικό ποσοστό» απιστίας στον κλάδο. Οι άντρες εμφανίστηκαν πιθανότεροι να παραστρατήσουν, ενώ όσοι δούλευαν νυχτερινές εφημερίες είχαν πολλαπλάσια πιθανότητα να βρεθούν σε απιστία — σαν να λέμε, όταν αλλάζει η βάρδια, αλλάζει και η πυξίδα. Δεν είναι ετυμηγορία, είναι ένδειξη: το στρες, οι ώρες, οι συνθήκες φαίνεται να παίζουν ρόλο. Αλλάζεις γάντια, αλλάζεις και όρια; Η έρευνα δεν το λέει έτσι, όμως τα νούμερα αφήνουν υπόνοιες.
Και στο γραφείο —ή μάλλον στο νοσοκομείο;— τι συμβαίνει; Ένα βρετανικό survey για «affairs» στον χώρο εργασίας κατέταξε την υγειονομική περίθαλψη στο 12,5% των ομολογημένων περιστατικών, πίσω από τις πωλήσεις και την εκπαίδευση. Όχι «οι περισσότεροι», αλλά σίγουρα αρκετοί για να αναστενάξουν οι καφετιέρες των διαλειμμάτων.
Τα ποσοστά δε λένε την ιστορία— αντίθετα τη γράφουν οι συνθήκες: επαφή, οικειότητα, κοινές νύχτες, κοινό άγχος. Το μέρος κάνει τον πειρασμό πιο κοντά. Από την άλλη, τα δεδομένα των «ερωτικών παρασκηνίων» λένε τη δική τους, πιο ωμή αλήθεια. Η Ashley Madison έχει κατά καιρούς αναφέρει υψηλή εκπροσώπηση γυναικών του ιατρικού κλάδου ανάμεσα στα μέλη της, περίπου 23%, ενώ οι άντρες του ίδιου χώρου γύρω στο 5%. Δεν είναι επιστήμη, είναι καθρέφτης μιας κοινότητας που αυτοεπιλέγεται. Παρ’ όλα αυτά, ο καθρέφτης κάτι αντανακλά: ίσως τη σύγκλιση στρες, ευθύνης και ανάγκης για «διαφυγή».
Πριν βιαστούμε να κρεμάσουμε στον γάντζο του ορού το «άπιστος» ή να καρφιτσώσουμε στη στολή της νοσηλεύτριας ένα «σπάει καρδιές», ας θυμηθούμε δύο πράγματα. Πρώτον, συσχέτιση δε σημαίνει αιτιότητα. Οι μελέτες και τα surveys δείχνουν τάσεις, όχι χαρακτήρες. Δεύτερον, οι αριθμοί είναι σαν τα καρδιογραφήματα: χρειάζονται διάγνωση από άνθρωπο. Η βάρδια των 12 ωρών φέρνει εξάντληση, ο πόνος των άλλων φέρνει συναισθηματική οικειότητα, οι νύχτες γίνονται μικρές συμμαχίες. Κάποιες γραμμές θολώνουν όχι επειδή «οι γιατροί/νοσηλευτές είναι έτσι», αλλά επειδή οι συνθήκες είναι πολλές φορές υπεράνθρωπες.
Κι όμως, υπάρχει και η άλλη πλευρά. Άνθρωποι που κρατούν όρια πιο σφιχτά κι από χειρουργικό ράμμα. Ζευγάρια που επιβιώνουν εφημερίες, ελλείψεις προσωπικού, τηλέφωνα που χτυπούν στις τρεις. Ίσως το μυστικό δεν είναι το επάγγελμα, αλλά το «σύστημα υποστήριξης»: επικοινωνία, ουσιαστικός χρόνος, άδειες που δεν ακυρώνονται, θεραπευτική φροντίδα για όσους φροντίζουν.
Η μονογαμία τελικά, είναι ομαδικό άθλημα— και ο «συμπαίκτης» δεν είναι ο πειρασμός, είναι η αλήθεια μας. Οπότε, είναι οι γιατροί και οι νοσηλευτές «οι πιο άπιστοι»; Η επικεφαλίδα το θέλει. Οι αριθμοί υπαινίσσονται. Η ζωή αντιστέκεται.
Ίσως η σωστή διάγνωση να είναι πιο απλή και πιο δύσκολη μαζί: εκεί που ο άνθρωπος καίγεται, ψάχνει ανάσα. Άλλοι τη βρίσκουν στην αγκαλιά που έχουν, άλλοι στην αγκαλιά που δεν έπρεπε. Κι εγώ, καθώς κλείνω τα tabs των μελετών και ανοίγω την καρτέλα της συνείδησης, αναρωτιέμαι: μήπως το πραγματικό «επαγγελματικό ρίσκο» του έρωτα δεν είναι το επάγγελμα, αλλά η ειλικρίνεια που αντέχουμε να πούμε— πρώτα στον εαυτό μας;
Συντάκτης: Κική Κ.
