Μηνορεξία: Η διατροφική διαταραχή που απειλεί με απώλεια της εμμήνου ρύσεως

Υπάρχουν λέξεις που μοιάζουν με ψιθύρους. Απαλοί, σχεδόν αόρατοι, αλλά όταν πλησιάσεις… είναι ικανοί να σου ανατρέψουν ολόκληρη την κοσμοθεωρία. Κάπως έτσι ένιωσα όταν πρωτοδιάβασα τον όρο «μηνορεξία». Μια λέξη που δε γεννήθηκε από κάποιον ποιητή ή έναν σεναριογράφο του HBO, αλλά από την πολύ πραγματική, πολύ αθόρυβη πραγματικότητα του σύγχρονου γυναικείου σώματος.

Η μηνορεξία, ο συνδυασμός των λέξεων meno (εμμηνόρροια) και anorexia, δεν είναι μια καινούργια τάση. Δεν είναι hashtag, ούτε υγιεινή επιλογή τρόπου ζωής. Είναι μια διατροφική διαταραχή που οδηγεί στην απώλεια της περιόδου λόγω στέρησης τροφής, είτε αυτή είναι συνειδητή είτε «καμουφλαρισμένη» ως δίαιτα, wellness πρόγραμμα ή “balance”. Είναι αυτό που συμβαίνει όταν το σώμα σου, κουρασμένο από την προσπάθεια να λειτουργήσει χωρίς αρκετή ενέργεια, πατάει ένα αόρατο pause στην αναπαραγωγική λειτουργία του. Ένα pause που δεν είναι ούτε αθώο ούτε ανώδυνο.

Και το πιο ειρωνικό; Στον κόσμο που ζούμε όπου τα avocado toast έχουν περισσότερη αναγνωρισιμότητα από τις πραγματικές ανάγκες του γυναικείου σώματος, η μηνορεξία δε χτυπάει την πόρτα με θόρυβο. Σου γλιστράει σαν “επιτυχία”, σαν “πειθαρχία”, σαν “μπράβο που κρατήθηκες σήμερα”. Μέχρι που μια μέρα ανοίγεις το ημερολόγιό σου και αναρωτιέσαι:

«Πότε ήταν η τελευταία φορά που είχα περίοδο;»

Και από εκεί ξεκινάει το πραγματικό story.

Γιατί είναι τόσο επικίνδυνη;

Η εμμηνόρροια δεν είναι πολυτέλεια. Είναι δείκτης υγείας. Είναι ο τρόπος του σώματός σου να σου λέει: “Είμαι σε ισορροπία”. Όταν λοιπόν αυτή η λειτουργία σταματά, δεν εξαφανίζεται ως “μπόνους” της δίαιτας. Σταματά επειδή το σώμα σου αποφασίζει ότι δεν έχει την πολυτέλεια να αναπαράγει.

Πιο απλά:

Δεν είναι ότι δεν μπορείς να κάνεις παιδί τώρα. Είναι ότι το σώμα σου σου φωνάζει και τη φωνή του την πήρες για ψίθυρο.

Η μηνορεξία μπορεί να οδηγήσει σε:

•ορμονική ανισορροπία,

•οστική απώλεια και οστεοπενία,

•υπογονιμότητα,

•μεταβολικές επιβαρύνσεις,

•ψυχολογικές συνέπειες που συχνά συνοδεύονται από άγχος και εμμονή με το φαγητό.

Το χειρότερο; Δε χρειάζεται να είσαι ανορεξική για να την πάθεις. Μπορεί να έχεις φυσιολογικό βάρος. Να τρως “αρκετά”. Να ασκείσαι “λογικά”. Αλλά να έχεις βυθιστεί σε αυτό το αόρατο παιχνίδι “μιας κουταλιάς λιγότερο”, “ενός γεύματος πιο ελαφριού”, “ενός στόχου για καθαρή διατροφή”.

Και το σώμα σου, όσο έξυπνο και αν είναι, κάποια στιγμή δε βρίσκει πόρους για να στηρίξει τον κύκλο σου.

Στην ουσία δε μιλάμε για μια διαταραχή βάρους αλλά για μια διαταραχή ελέγχου.

Υπάρχει κάτι σχεδόν ποιητικό και ταυτόχρονα τρομακτικό στο πώς αυτή η κατάσταση συνδέεται με την ανάγκη για έλεγχο. Έλεγχο στο σώμα.

Έλεγχο στις θερμίδες. Έλεγχο στην απόδοση. Έλεγχο στην εικόνα.

Η “πειθαρχία” που θαυμάζει ο κόσμος συχνά είναι ο φερετζές μιας εσωτερικής αγωνίας. Με έναν περίεργο τρόπο, η μηνορεξία δεν αφορά το να γίνεις “λεπτή”. Αφορά το να γίνεις αρκετή μέσα από έναν μηχανισμό που τελικά σε κάνει να χάνεις κομμάτια του εαυτού σου.

Και δε βοηθάει καθόλου ότι ζούμε σε μια κουλτούρα όπου το γυναικείο σώμα αντιμετωπίζεται σαν project με deadline. Όπου η άσκηση πρέπει να “μετράει”, το φαγητό να είναι “καθαρό”, και το σώμα “σε φόρμα”. Δεν υπάρχει χώρος για χαλαρότητα. Δεν υπάρχει χώρος για αποτυχία.

Και κάπου εκεί, δεν υπάρχει χώρος ούτε για την περίοδό σου.

Γιατί πρέπει να την πάρεις στα σοβαρά σήμερα, όχι «όταν έχω χρόνο».

Σε έναν κόσμο όπου μιλάμε για “self-care” αλλά ξεχνάμε τη βασικότερη μορφή του, την υγεία, η μηνορεξία είναι η υπενθύμιση ότι το σώμα δεν ξεγελιέται. Όσο κι αν προσπαθήσεις να του πεις ότι “όλα είναι υπό έλεγχο”, εκείνο έχει τον δικό του αλγόριθμο, και δε διστάζει να πατήσει pause όταν το πιέζεις. Δεν είναι αδυναμία.

Δεν είναι «στρες». Δεν είναι «τυχαίο». Είναι σημάδι.

Και τα σημάδια δεν εμφανίζονται για να τα αγνοούμε.

Το ερώτημα που μένει πάντα στο τέλος.

Αν το σώμα μας μιλάει με τόσο ξεκάθαρο τρόπο…

Γιατί εμείς επιμένουμε να κάνουμε ότι δεν το ακούμε;