Οι σημερινές ανθρώπινες σχέσεις, πιο συγκεκριμένα οι ερωτικές, με τον χρόνο αλλάζουν σύσταση, δομή και περιεχόμενο. Άλλοι ψάχνουν να είναι σε μονογαμική σχέση, άλλοι σε πολυγαμική και κάποιοι άλλοι απλά αρκούνται σε πολλά κι απολαυστικά one night stand. Οι περισσότεροι, όμως, ψάχνουν σε μια σχέση την απελευθέρωση, να νιώθουν πως δεν είναι εγκλωβισμένοι από τον σύντροφό τους. Αυτή η όλο και μεγαλύτερη ανάγκη για ελευθερία και χαλαρότητα, έρχεται επειτα από την απομυθοποίηση που υφίσταται ο θεσμός του γάμου την τελευταία δεκαετία, αφού πια, από μεγάλη μερίδα ανθρώπων θεωρείται ένας συμβιβασμός και μία υποχρέωση προς τους άλλους, και τελικά, μια θηλιά στον λαιμό.
Γι’ αυτό τον λόγο έχει δημιουργηθεί μια συνταγή σχέσεων που ανταποκρίνεται σε αυτή την ανάγκη και ονομάζεται relationship anarchy. Ας δούμε παρακάτω τι ακριβώς είναι αυτός ο ρόλος, πού αποσκοπεί και τι συνέπειες μπορούν να υπάρξουν.
Τι είναι
Η relationship anarchy είναι μια φιλοσοφία και αποδομεί τις κοινωνικές σχέσεις με άλλους ανθρώπους δημιουργώντας ένα νέο σχήμα. Όσοι την ακολουθούν, θεωρούν πως είναι σε μία σχέση όπου δύο άνθρωποι λειτουργούν αυτόνομα και με πλήρη ελευθερία. Με λίγα λόγια απορρίπτει τις παραδοσιακές κοινωνικές αντιλήψεις γύρω από το πώς πρέπει να είναι μία σχέση, παραδείγματος χάριν:
-Δεν υπάρχει «ιεραρχία» (π.χ. ο/η σύντροφος πάνω από τους φίλους).
-Κάθε σχέση (φιλική, ερωτική, σεξουαλική, συντροφική) διαμορφώνεται από τους ίδιους τους ανθρώπους που την έχουν, χωρίς προκαθορισμένους κανόνες. Άρα μπορεί να είναι ασεξουαλική, πολυσυντροφική, λευκή, αποκλειστικά βασισμένη στο σ#ξ ή και όλα αυτά μαζί, ανά διαστήματα, ανάλογα με τις ανάγκες των μελών της.
-Οι ρόλοι δεν είναι δεδομένοι: μπορείς να ορίσεις με κάθε άτομο τι σημαίνει η σχέση σας, χωρίς να χρειάζεται να κολλήσει σε ένα κουτί όπως «φίλος», «κολλητός», «σύντροφος», «μονογαμία», «πολυγαμία».
-Δίνει έμφαση στην αυτονομία και την ειλικρίνεια: όλοι είναι ελεύθεροι να επιλέγουν, να αλλάζουν, να συζητούν τα όρια.
Η κοινωνική οπτική
Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι η κοινωνία έχει ένα δικό της μονοπάτι για το πώς πρέπει να εξελίσσεται μία σχέση. Συνήθως είναι το κλασικό: σχέση → μετέπειτα το επόμενο βήμα γάμος → και η ολοκλήρωση, η οικογένεια. Στην πραγματικότητα δεν έχει κανένας το δικαίωμα να επεμβαίνει στο πώς πρέπει να λειτουργούν οι ανθρώπινες σχέσεις, επειδή μεγάλωσαν με διαφορετικά θεμέλια και με άλλους κανόνες.
Ας δούμε λοιπόν πού η RA πάει κόντρα στην κοινωνία, καταρρίπτοντας κάποια «παραμύθια» γύρω από τις σχέσεις, όπως:
1) Για τη σχέση σου πρέπει να κάνεις θυσίες.
2) Οι σχέσεις έχουν υποχρεωτικά συγκεκριμένα βήματα (γνωριμία → σχέση → γάμος → παιδιά).
3) Η μονογαμία είναι «ηθικά ανώτερη» από άλλες μορφές.
4) Υπάρχει ένας σωστός τρόπος να αγαπάς και να σχετίζεσαι.
Η relationship anarchy διαλύει τις κοινωνικές νόρμες που λένε «πρέπει να κάνεις αυτό γιατί έτσι κάνουν όλοι» και αφήνει τους ανθρώπους να φτιάξουν τον δικό τους χάρτη σχέσεων, χωρίς να υποτάσσονται σε ιεραρχίες ή προσδοκίες.
Συνέπειες της RA
Στα συν:
Ελευθερία & αυθεντικότητα
Οι άνθρωποι ορίζουν μόνοι τους τι σημαίνει μια σχέση, άρα ζουν κάτι πιο αληθινό και όχι επιβεβλημένο.
Δε χρειάζεται να υποδυθείς τον «σωστό φίλο», «σωστό σύντροφο» ή «σωστό παιδί».
Ισότητα στις σχέσεις
Δεν υπάρχει «πρώτος» και «δεύτερος». Ένας φίλος μπορεί να είναι τόσο σημαντικός όσο ένας ερωτικός σύντροφος.
Αυτό αποτρέπει και την ιδιοκτησιακή λογική («είσαι δικός/ή μου»).
Διαφάνεια & συνειδητότητα
Όλα συζητιούνται ανοιχτά: όρια, ανάγκες, επιθυμίες.
Οι αποφάσεις παίρνονται με ειλικρίνεια και όχι από κοινωνική πίεση.
Προσαρμοστικότητα
Μια σχέση μπορεί να εξελιχθεί χωρίς να χρειαστεί να «κολλήσει» σε καλούπι.
Π.χ. μια φιλία μπορεί να γίνει ερωτική ή να παραμείνει σημαντική χωρίς να θεωρηθεί «δευτερεύουσα».
Στα πλην:
Κοινωνική πίεση & απομόνωση
Ο κόσμος γύρω σου δεν το κατανοεί εύκολα∙ μπορεί να σε δει ως «ανώριμο» ή «ανεύθυνο».
Ασάφεια & ανασφάλεια
Χωρίς ξεκάθαρες κοινωνικές φόρμες, όλα πρέπει να ορίζονται εκ νέου. Αυτό κουράζει.
Μπορεί να δημιουργηθεί αβεβαιότητα: «Τι σημαίνει η σχέση μας;», «πού πάμε;».
Συγκρούσεις διαφορετικών αντιλήψεων
Αν κάποιος ζει με λογική RA και ο άλλος θέλει κλασική μονογαμία/ιεραρχία, η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη.
Απαιτεί πολύ ώριμη επικοινωνία
Αν λείπει η ειλικρίνεια και η συνεννόηση, η RA μπορεί να καταλήξει σε χάος και πληγές.
Δεν είναι «εύκολη λύση»∙ χρειάζεται διαρκή δουλειά.
Άρα, καταλήγουμε πως η relationship anarchy μπορεί να απελευθερώνει τα κοινωνικά δεσμά, αλλά παράλληλα φορτώνει στον άνθρωπο την ευθύνη να δημιουργήσει εξ ολοκλήρου τις σχέσεις του από την αρχή, χωρίς οδηγίες.
Για κάποιους αυτό είναι λυτρωτικό και για άλλους χαοτικό.
Συντάκτης: Ellen Lox
