Η ψευδαίσθηση της σταθερότητας μάς οδηγεί στην αναβολή. Μας κάνει να λέμε «έχω χρόνο», «θα το κάνω αργότερα», «θα του μιλήσω αύριο». Και πριν το καταλάβουμε, το αύριο έγινε βδομάδα, μετά μήνας, και τελικά ένα «ποτέ» που φοράει κουστούμι λογικής. Η σταθερότητα μάς νανουρίζει. Μας δίνει την εντύπωση ότι θα υπάρχει πάντα χρόνος, πάντα ευκαιρίες, πάντα οι άνθρωποι που αγαπάμε. Και κάπως έτσι, μεταθέτουμε την ουσία της ζωής. Ζούμε σαν να ‘χουμε προκαταβολικά εξασφαλίσει το μέλλον, λες κι αυτό είναι πάντα δεδομένο. Η φιλοσοφία μάς προειδοποιεί αιώνες τώρα· η μόνη πραγματικότητα είναι το τώρα.
Ο Ηράκλειτος έλεγε πως δεν μπορείς να μπεις δυο φορές στο ίδιο ποτάμι. Γιατί και το ποτάμι αλλάζει, κι εσύ δεν είσαι πια ο ίδιος. Ο χρόνος δεν περιμένει. Δε σταματάει να μας κοιτάξει με καλοσύνη. Κινείται. Κυλά. Παίρνει μαζί του αυτά που δεν προλάβαμε να πούμε, να κάνουμε, να νιώσουμε. Αναβάλλουμε τη συζήτηση που μας βαραίνει. Τη βόλτα με έναν άνθρωπο που μας έχει ανάγκη. Τη συγνώμη. Την εξομολόγηση. Τη φροντίδα. Τη φλόγα. Αναβάλλουμε τη ζωή, σαν να μπορούμε να τη βάλουμε στην αναμονή και να ξαναπατήσουμε το play όταν θα μας βολεύει. Αλλά δε λειτουργεί έτσι. Γιατί η ζωή δεν έχει κουμπί παύσης. Έχει μόνο κίνηση. Και η κίνηση δεν περιμένει.
Ζούμε μέσα σε μια πολιτισμική παγίδα που μας λέει ότι υπάρχει χρόνος για όλα. Ότι όλα θα μπουν σε μια σειρά. Πρώτα δουλειά, μετά σχέση. Πρώτα λεφτά, μετά ταξίδια. Πρώτα τα «πρέπει», μετά τα «θέλω». Και μετά… τι; Μετά το τίποτα; Η αλήθεια είναι πως, πολύ συχνά, αυτό το «μετά» δεν έρχεται ποτέ. Και δεν είναι δραματοποίηση είναι απλώς η αλήθεια. Κάθε φορά που λες «αργότερα», παίρνεις ένα κομμάτι του τώρα και το ρίχνεις στο κενό. Και δε γυρνάει πίσω. Δεν επιστρέφει. Το άτομο που σκεφτόσουν να πάρεις ένα τηλέφωνο σήμερα, ίσως αύριο να μην θέλει να σε ακούσει. Το φιλί που κράτησες, ίσως να μην το δεχτεί ο άλλος. Η συγγνώμη που ντράπηκες να πεις, ίσως έρθει αργά. Όλα αναβάλλονται, μέχρι που δεν αναβάλλονται πια. Μέχρι που οι συνθήκες αλλάζουν, οι άνθρωποι αλλάζουν, εσύ αλλάζεις και το timingπου κάποτε έμοιαζε βολικό, τώρα μοιάζει ειρωνικό. Μη ζεις σαν να υπάρχεις σε δοκιμαστική έκδοση. Δε θα σου δοθεί ανανέωση.
Όλη αυτή η αυταπάτη βασίζεται στην ιδέα ότι η σταθερότητα είναι εφικτή. Ότι μπορούμε να ελέγξουμε τον χρόνο, να βάλουμε τη ζωή μας σε τάξη, να οργανώσουμε συναισθήματα και ευκαιρίες. Αλλά αυτό είναι μια ψευδαίσθηση. Δεν υπάρχει πραγματική σταθερότητα. Υπάρχει μόνο το παρόν, και το πώς το ζεις. Ο Σενέκας έγραψε: «Δεν έχουμε λίγο χρόνο, έχουμε χάσει πολύ». Και όντως. Δεν είναι ο χρόνος το πρόβλημα. Είναι τι κάνουμε με αυτόν. Είναι πώς γεμίζουμε τις μέρες μας, όχι πόσες είναι. Ο Καμύ έλεγε πως ο μόνος τρόπος να νικήσεις την αδικία του θανάτου είναι να ζήσεις έντονα. Όχι με ακραία πράγματα, αλλά με επίγνωση. Να αγαπάς όταν αγαπάς. Να ακούς στ’ αλήθεια. Να αγκαλιάζεις χωρίς δισταγμό. Να μη λες «θα δούμε», όταν μέσα σου ουρλιάζει ένα «ναι» ή ένα «όχι». Να είσαι μέσα στην εμπειρία. Να σηκώνεσαι το πρωί και να λες, σήμερα δεν είναι προετοιμασία για κάτι άλλο. Είναι η ίδια η ζωή.
Και ναι, θα φοβηθείς. Γιατί το τώρα είναι ευθύνη. Δεν έχει μετατόπιση. Δεν έχει πλάτες. Το τώρα είναι εδώ και ζητάει να του σταθείς. Ζητάει να πάρεις θέση. Και αυτό, πολλές φορές, είναι τρομακτικό. Αλλά είναι και απελευθερωτικό. Γιατί μόνο όταν σταματήσεις να μεταθέτεις, μπορείς να νιώσεις. Να πενθήσεις. Να ερωτευτείς. Να απορρίψεις. Να προσφέρεις. Να πεις «φεύγω» ή «μένω» ή «είμαι εδώ». Αν συνεχώς προσπαθείς να φτιάξεις μια ιδανική στιγμή, ίσως να χάσεις όλες τις πραγματικές.
Η ζωή δεν περιμένει. Δεν περιμένει εσένα να ξεμπλέξεις, ούτε τους άλλους να καταλάβουν. Ό,τι έχει αξία, το έχει τώρα. Ό,τι μπορεί να ειπωθεί, πρέπει να ειπωθεί. Γιατί αλλιώς, το αύριο απλώς θα συνεχίσει να τρώει κομμάτια από σένα, μέχρι που θα αναρωτιέσαι πού πήγε ο καιρός. Ο μόνος τρόπος να υπάρξεις αληθινά είναι να σταματήσεις να αναβάλλεις την ουσία σου. Όχι αύριο. Σήμερα. Τώρα. Ζήσε, πριν όλα τα “αργότερα” γίνουν “ποτέ”. Αξίζει να ρωτήσεις τον εαυτό σου: Τι ακριβώς περιμένεις; Την τέλεια συνθήκη; Το ιδανικό timing; Την κατάλληλη ηλικία, χρήμάτα, διάθεση, άνθρωπο; Όλα αυτά είναι δικαιολογίες. Το τέλειο δεν έρχεται ποτέ και όταν έρθει, εσύ δε θα είσαι ο ίδιος άνθρωπος που το περίμενε. Θα έχεις αλλάξει, θα θες κάτι άλλο. Και πάλι θα περιμένεις. Η αναβολή είναι σαν την πείνα της ψυχής. Σε κρατάει μισογεμάτο, μισοξύπνιο, μισοζωντανό. Δεν πεθαίνεις, αλλά δε ζεις. Απλώς επιβιώνεις. Και αυτό, από ένα σημείο και μετά, γίνεται τρόπος ύπαρξης. Δεν αντέχεις το τώρα, γιατί σε υποχρεώνει να πάρεις θέση. Κι αν δεν πάρεις θέση για τη ζωή σου, κάποιος άλλος θα το κάνει για σένα. Ένα σύστημα, μια ρουτίνα, ένας φόβος.
Κάποιοι λένε ότι ο χρόνος θεραπεύει. Αλήθεια; Ο χρόνος μόνος του δεν κάνει τίποτα. Εσύ είσαι που θεραπεύεις ή πληγώνεις τον εαυτό σου με ό,τι κάνεις μέσα στον χρόνο. Με το πώς τον ζεις. Αν τον σπαταλάς, δε σε θεραπεύει, σε απομακρύνει από την αλήθεια σου. Κοίτα γύρω σου, πόσες κουβέντες δεν ειπώθηκαν ποτέ; Πόσες συγγνώμες έμειναν στο στόμα; Πόσοι άνθρωποι έφυγαν πριν τους πεις αυτά που ένιωθες; Δεν έχεις την πολυτέλεια να το επαναλάβεις. Η ζωή είναι εδώ. Όχι τέλεια. Αλλά υπαρκτή. Ζωντανή. Σε προκαλεί να μπεις μέσα της. Και η πρόσκληση αυτή δε θα ανανεώνεται επ’ άπειρον. Κάτσε με τον εαυτό σου ένα βράδυ και πες του την αλήθεια: Αν όλα τελείωναν αύριο, τι θα μετάνιωνες που δεν έκανες σήμερα;
Αυτό είναι το σημερινό σου καθήκον. Όχι το επόμενο project. Όχι τα mails. Όχι η δέκατη υπενθύμιση στο κινητό. Αλλά αυτή η αλήθεια που έχεις σπρώξει κάτω από το χαλί επειδή «θα το δεις αργότερα». Ζήσε. Πριν γίνει αργά. Όχι σαν δράμα, αλλά σαν τιμή προς τον εαυτό σου. Γιατί δε γεννήθηκες για να αναβάλεις. Γεννήθηκες για να υπάρξεις.
Συντάκτης: Ροδάνθη Πατρώνα
