Ρωτάς το chatGPT τι είναι αγάπη. Ακόμα κι αυτό, με τόση πληθώρα πληροφοριών στη διάθεσή του, δυσκολεύεται να απαντήσει. Η αγάπη σου λέει, είναι ένα απ’ τα πιο περίπλοκα και ποικιλότροπα συναισθήματα που μπορεί να νιώσει κάποιος. Ποιητές, επιστήμονες, φιλόσοφοι και πολλοί ακόμα, έχουν προσπαθήσει να το περιγράψουν, χωρίς ωστόσο να καταλήγουν σε ένα κοινό συμπέρασμα. Συνεχίζεις να διαβάζεις, πως η αγάπη μπορεί να έχει πλατωνική, ερωτική, αδελφική μορφή. Η αγάπη πρακτικά, θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι ορμονική διέγερση. Ντοπαμίνη, οξυτοκίνη, σεροτονίνη και ενδορφίνες. Η αγάπη επίσης, σίγουρα εμπεριέχει μέσα της τον όρο της αυτοθυσίας. Θα έκανες τα πάντα για τον άλλον. Θα τον υπερασπιζόσουνα, θα τον φρόντιζες, θα τον έβαζες πάνω κι απ’ τον ίδιο σου τον εαυτό αν χρειαζόταν. Και κάπου εκεί σε έχασε. Πόσο υγιές μπορεί να είναι στα αλήθεια αυτό. Οι άνθρωποι είμαστε εγωιστικά όντα. Δίνουμε για να πάρουμε. Αν πάρουμε τα ίδια καλώς, αν πάρουμε περισσότερα ακόμα καλύτερα. Η αγάπη που παρουσιάζεται κοινωνικά, είναι ανιδιοτελής. Παρόλα αυτά, στην καθημερινότητα κάπου ανάμεσα στο πάρε δώσε, αρχίζουμε και μετράμε. Βάζουμε στη ζυγαριά τα συναισθήματά μας κι έχουμε την τάση να νιώθουμε πάντα χαμένοι. Τίποτα απ’ όσα μας προσφέρει ο άλλος δε μας είναι αρκετά. Αναζητούμε συνέχεια παραπάνω. Και τότε, η αγάπη, δυστυχώς, αλλάζει πρόσωπο. Χάνει το νόημά της, και γίνεται ένα δυσβάστακτο φορτίο, που λέγεται εμμονή. Εμμονή προς τον άλλον. Ποια είναι όμως τα πρόωρα σημάδια που θα σε κάνουν να αναγνωρίσεις αυτή τη μεταστροφή; Πότε πρέπει να πεις ως εδώ και να κάνεις ένα βήμα πίσω;

1. Δε θες να περνάει καλά ο άλλος, παρά μόνο να περνάει καλά μαζί σου

Ξεκινάς να τον σκέφτεσαι σαν κτήμα σου. Ο χρόνος του, είναι δικός σου χρόνος. Δε θες να έχει άλλα ενδιαφέροντα έξω από εσένα, αναζητάς συνεχώς την προσοχή του και την αλληλεπίδρασή σας. Σου κακοφαίνεται να τον βλέπεις να περνάει καλά μόνος του και θες η χαρά του, να έχει άμεση εξάρτηση με εσένα. Νιώθεις τόσο έντονα, που θες να τον κατακτήσεις σαν υπόδουλο. Αν μπορούσες να τον κλείσεις σε ένα δωμάτιο και να μην ξαναέβλεπε το φως του ήλιου, με ευχαρίστηση θα το έκανες, με την ελπίδα ότι τουλάχιστον μπορεί να αναπτύξει κανένα σύνδρομο Στοκχόλμης κι έτσι να ζήσετε τον έρωτά σας.

2. Προσπαθείς να κοντρολάρεις τα συναισθήματά του και τις πράξεις του

Φοράς χιλιάδες μάσκες μαζί του. Άλλοτε γίνεσαι γλυκός, άλλοτε αυστηρός, κι άλλοτε θυμωμένος. Άλλοτε παίρνεις τον ρόλο του θύματος κι άλλοτε του θύτη. Όμως τίποτε απ’ αυτά δεν έχει να κάνει με τα δικά σου συναισθήματα, αλλά μονάχα με την ανάγκη σου να εκπαιδεύσεις τα συναισθήματα του άλλου. Δεν επικοινωνείς, απαιτείς, μασκαρεύεσαι για να τον τιμωρήσεις ή για να κατορθώσεις να γίνεις αποδέκτης αυτών που αναζητάς. Χωρίς τη θέλησή του βέβαια. Τον βλέπεις να ψαρώνει, να υποκύπτει ή ακόμα και να σε συμπονεί, κι ο εγωισμός σου μέσα σου φουντώνει από υπερηφάνεια. Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα σκέφτεσαι και δε σου καίγεται καρφάκι. Η χειριστικότητα είναι άγνωστη λέξη στο λεξιλόγιό σου.

3. Σκέφτεσαι μόνο τις δικές σου ανάγκες

Παύεις σταδιακά να ενδιαφέρεσαι για το πώς να ευχαριστήσεις τον άνθρωπό σου και η προσοχή σου στρέφεται στο πώς να ικανοποιήσεις μόνο τις δικές σου ανάγκες. Ακόμα κι αν σου ζητάει ξεκάθαρα τι θέλει, εσύ τον αγνοείς επιδεικτικά, γιατί προσπαθείς να καλύψεις τη δική σου συναισθηματική ανεπάρκεια. Τα λόγια του σταματάνε να έχουν βαρύτητα, ακούς πως νιώθει, αλλά χωρίς να το καταλάβεις καν, όσα νιώθεις εσύ είναι ξαφνικά σημαντικότερα.

4. Τον σκέφτεσαι τόσο έντονα που δεν μπορείς να απασχολήσεις το μυαλό σου με κάτι άλλο

Η υπερανάλυση παίρνει φωτιά. Μετράς κάθε του βήμα, κάθε πράξη και περιμένεις στη γωνία για να κάνει τη λάθος κίνηση, να πει κάτι που στα δικά σου μάτια δεν αρμόζει στην περίσταση. Οι σκέψεις σου αυτές, σε κατακλύζουν, σου δημιουργούν έντονο άγχος και δυσφορία, σε βαθμό που δεν μπορείς στα αλήθεια να συγκεντρωθείς σε κάτι άλλο πέρα από αυτόν. Ξεκινάς να παραμελείς τον εαυτό σου, αναβάλεις δουλειές που προηγουμένως έφερνες εις πέρας κανονικά και το μόνο που μπορείς να σκεφτείς είναι αυτός.

5. Μεταφράζεις την προσωπική σου ανασφάλεια, σε δικιά του ανικανότητα

Συχνά η χαμηλή αυτοεκτίμηση, καταλήγει σε έναν συνεχές τρενάκι επιβεβαίωσης. Θέλεις κι άλλα, ξεκινάς να ζηλεύεις υπερβολικά, ακόμα και για πράγματα ασήμαντα. Ζητάς να σου δείχνει ακραίες συμπεριφορές διεκδίκησης, τον υποβάλλεις σε κρυφά τεστ, περιμένοντας να δεις αν θα κατορθώσει να τα ξεπεράσει για να φτάσει στην καρδιά σου. Τον κρίνεις με θράσος αν δεν είναι διατεθειμένος να παίξει το παιχνιδάκι σου και βαφτίζεις εύκολα τον δικό σου προσωπικό βάλτο σε δικιά του ανικανότητα.

6. Μοιάζει περισσότερο σαν να είστε σε αντίπαλα στρατόπεδα, παρά να παίζετε στην ίδια ομάδα

Όταν ξεκινάς και νιώθεις μειονεκτικά στον στίβο των συναισθημάτων, όταν αισθάνεσαι ότι δίνεις παραπάνω απ’ όσα παίρνεις ή από όσα αναζητάς (άσχετα με το αν ισχύει κάτι τέτοιο ή όχι), και όταν εκδικητικά πλέον τον σαμποτάρεις ψυχικά με υποσυνείδητο στόχο να ανέβεις εσύ στα δικά σου μάτια πιο πάνω, τότε ξεκάθαρα έχεις περάσει κατά πολύ τα όρια της αγάπης κι έχεις βρεθεί στο αντίποδα, την εμμονή.

7. Καταπατάς τα όριά σου και τους προσωπικούς σου στόχους προς τη ζωή που ονειρεύεσαι

Η εμμονή δε μεταφράζεται πάντα σαν έλεγχος, αντίθετα πολλές φορές-αν όχι τις περισσότερες-είναι η απουσία ελέγχου. Τα συναισθήματα σου είναι τόσο έντονα και ζωντανά, που εθίζεσαι σε αυτά. Καταλαβαίνεις ότι δεν μπορείς να αποκτήσεις μία φυσιολογική σχέση μαζί του, ωστόσο συνεχίζεις να επιμένεις. Αν λοιπόν τύχει και έχει αυτός το πάνω χέρι στη δυναμική της σχέσης σας, εσύ υποδουλώνεσαι, γίνεσαι έρμαιο των ορέξεων του, ένας χαμαιλέοντας συναισθηματικής μίμησης για να μην τον χάσεις. Το μέλλον, οι στόχοι σου, τα πράγματα για το οποία κόπιασες, αλλά και τα προσωπικά σου όρια, φθείρονται μέρα με τη μέρα και τη θέση τους παίρνει η σαθρή πεποίθηση πως μόνο κοντά του έχεις αξία.

Συντάκτης: Νεφέλη Ζέλιου
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη