Η ασφάλεια των πτήσεων στην Ελλάδα φαίνεται να βρίσκεται σε αχαρτογράφητα νερά, καθώς ο Πανελλήνιος Σύλλογος Τηλεπικοινωνιακών Υπαλλήλων (AFISO) κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για επικίνδυνες αλλαγές στην εκπαίδευση κρίσιμων ειδικοτήτων της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ). Σύμφωνα με τις καταγγελίες των εργαζομένων, η διοίκηση της ΥΠΑ επιχειρεί να μειώσει το χρόνο εκπαίδευσης των υπαλλήλων που υπηρετούν στους πύργους πληροφοριών πτήσεων των μικρότερων αεροδρομίων, με στόχο την ευελιξία στη στελέχωση αλλά εις βάρος της ασφάλειας.
Το ζήτημα αυτό έρχεται μόλις λίγες εβδομάδες μετά τις καταγγελίες των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας για σοβαρές ελλείψεις σε συστήματα ασφαλείας και παρωχημένο εξοπλισμό που ανέδειξε μέσα από ρεπορτάζ η εφημερίδα ΕΘΝΟΣ, γεγονός που έχει δημιουργήσει έντονη ανησυχία στον κλάδο. Οι εργαζόμενοι προειδοποιούν πως δεν πρόκειται να δεχθούν να γίνουν οι «Ιφιγένειες» ενός νέου αεροπορικού δυστυχήματος τύπου «Τεμπών», ενώ προσανατολίζονται σε 24ωρη απεργία στις 11 Μαρτίου 2025.
Αλλαγές στην εκπαίδευση χωρίς προηγούμενο – 29 χρόνια εγγυήσεων πετιούνται στο κενό
Για πρώτη φορά εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες, η ΥΠΑ αναλαμβάνει να καθορίζει αυθαίρετα τη διάρκεια της εκπαίδευσης των υπαλλήλων AFISO που μετακινούνται σε αεροδρόμια όπου δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία. Αυτό συμβαίνει χωρίς να υπάρχει σαφής αναφορά στο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος (Π.Δ.) που έχει κατατεθεί, την ίδια στιγμή που η εναέρια κυκλοφορία αυξάνεται ραγδαία.
Μέχρι σήμερα, το Προεδρικό Διάταγμα 304/1996 όριζε ρητά πως οι νεοτοποθετούμενοι υπάλληλοι έπρεπε να περάσουν 15 ημέρες εκπαίδευσης στην οργανική μονάδα AFIS του αεροδρομίου όπου τοποθετούνται. Τώρα, το νέο Π.Δ. παραλείπει αυτή την πρόβλεψη, αφήνοντας τη διάρκεια της εκπαίδευσης στη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης της ΥΠΑ. Οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν πως αυτό δίνει το ελεύθερο στη διοίκηση να μειώνει τον χρόνο εκπαίδευσης, προκειμένου να καλύπτει τα μεγάλα κενά προσωπικού με αποσπάσεις ανεπαρκώς προετοιμασμένων υπαλλήλων.
Υποστελέχωση – Αεροδρόμια με προσωπικό-φάντασμα
Το πρόβλημα δε σταματά στην εκπαίδευση. Ο σύλλογος AFISO επισημαίνει πως η κατάσταση σε πολλά περιφερειακά αεροδρόμια είναι ήδη οριακή λόγω της έλλειψης προσωπικού. Σε τουλάχιστον 15 αερολιμένες της χώρας, ο μέσος όρος ηλικίας των υπαλλήλων AFISO ξεπερνά τα 60 έτη, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου ένας και μόνος εργαζόμενος καλείται να καλύψει όλο το πτητικό έργο.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα αεροδρόμια της Πάρου και της Καρπάθου, όπου το καλοκαίρι διαχειρίζονται πάνω από 1.500 πτήσεις, αλλά απασχολούν μόλις έναν ή δύο υπαλλήλους AFISO. Η εικόνα αυτή εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους, καθώς στο παρελθόν ολόκληρα αεροδρόμια αναγκάστηκαν να κλείσουν επειδή ο μοναδικός υπάλληλος αρρώστησε. Αντί λοιπόν η ΥΠΑ να επιλύσει το πρόβλημα με προσλήψεις, καταφεύγει σε «μπαλώματα», μειώνοντας τον απαιτούμενο χρόνο εκπαίδευσης για να μετακινεί προσωπικό κατά το δοκούν.
Αεροπορικά «Τέμπη» ενόψει;
Οι εργαζόμενοι δε διστάζουν να συγκρίνουν την κατάσταση που διαμορφώνεται στην ΥΠΑ με όσα συνέβησαν στον σιδηρόδρομο και οδήγησαν στην τραγωδία των Τεμπών. Στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για το δυστύχημα, επισημαίνεται η ελλιπής εκπαίδευση των σιδηροδρομικών υπαλλήλων ως βασικός παράγοντας της καταστροφής. Παρ’ όλα αυτά, η ΥΠΑ φαίνεται να ακολουθεί παρόμοιο δρόμο, θέτοντας σε δεύτερη μοίρα την ασφάλεια των πτήσεων και των επιβατών.
«Δε θα επιτρέψουμε να δημιουργηθούν “Αεροπορικά Τέμπη” στην Εναέρια Κυκλοφορία», δηλώνουν οι AFISO, υπογραμμίζοντας πως οι αλλαγές στην εκπαίδευση έχουν ως μοναδικό σκοπό τη διευκόλυνση των διοικητικών χειρισμών και όχι την πραγματική κάλυψη των αναγκών του κλάδου.
Απεργία στις 11 Μαρτίου – Τα αιτήματα των εργαζομένων
Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, ο Σύλλογος AFISO έχει προκηρύξει 24ωρη απεργία για την Τρίτη 11 Μαρτίου 2025, με βασικά αιτήματα:
- Απόσυρση του νέου Π.Δ. – Να διατηρηθεί η πρόβλεψη για ελάχιστο διάστημα εκπαίδευσης 15 ημερών, ώστε να προστατευτεί η ασφάλεια των πτήσεων.
- Άμεσες προσλήψεις προσωπικού – Να στελεχωθούν επαρκώς όλα τα αεροδρόμια, ώστε κανένα να μη λειτουργεί με έναν μόνο υπάλληλο.
- Ισονομία με άλλους κλάδους της αεροναυτιλίας – Να εξασφαλιστεί η σύνδεση του πιστοποιητικού υγείας με τις πρόσθετες αμοιβές, όπως ισχύει για άλλες ειδικότητες.
- Διαφανής διαχείριση του επιδόματος Eurocontrol – Να σταματήσει η κατανομή του ως «κίνητρο» και να αποδίδεται ισότιμα σε όλους τους εργαζόμενους του κλάδου.
Το ερώτημα που παραμένει ανοιχτό είναι αν η κυβέρνηση και η διοίκηση της ΥΠΑ θα ακούσουν τις προειδοποιήσεις των εργαζομένων, ή αν η αεροπορική ασφάλεια θα συνεχίσει να παίζεται κορώνα-γράμματα.
