Στη λίμνη της Καστοριάς, πριν μερικά χρόνια, κατέφθασαν δύο κύκνοι από διαφορετικές γωνιές της Ελλάδας. Εκείνος είχε ταξιδέψει από την Κρήτη· εκείνη από την Εύβοια. Ξένοι και οι δύο για τα τοπικά σμήνη, πλησίασαν ο ένας τον άλλο σχεδόν αυθόρμητα. Λίγο καιρό μετά, κινούνταν σαν ζευγάρι που είχε περάσει μαζί ολόκληρες εποχές. Η εικόνα τους στη λίμνη έγινε καθημερινή: πάντα δίπλα-δίπλα, πάντα σε συγχρονισμό.
Η ιστορία τους πήρε απότομη τροπή όταν η θηλυκή κύκνος τραυματίστηκε σοβαρά από επίθεση σκύλων και μεταφέρθηκε στον Σταθμό Περίθαλψης της Εταιρίας Προστασίας Περιβάλλοντος Καστοριάς. Παρά τις φροντίδες και τις προσπάθειες, όμως, δυστυχώς δεν επέζησε. Ο αρσενικός κύκνος -γιατί τα ζώα πάντα έχουν ένστικτο- έμεινε για μέρες έξω από τον σταθμό, σχεδόν ακίνητος. Αρνιόταν τροφή, υποστήριξη, οτιδήποτε. Η συμπεριφορά του έδειχνε καθαρά πως δεν μπορούσε να αποδεχτεί την απουσία της.
Στις 27 Φεβρουαρίου 2022 έγινε μεταφορά του στη λίμνη Παμβώτιδα στα Ιωάννινα. Η αλλαγή κρίθηκε αναγκαία, με την ελπίδα ότι η νέα συνθήκη θα τον βοηθούσε να απομακρυνθεί από το σημείο της απώλειας. Για μεγάλο διάστημα συνέχισε να είναι μόνος, περιπλανώμενος στα νερά χωρίς σταθερή παρέα. Γιατί το ταίρι του έλειπε, κι εκείνος πενθούσε την απώλειά της.
Χρειάστηκε χρόνος, αλλά όχι άδικα. Η ζωή στην Παμβώτιδα άρχισε να του δίνει νέα σταθερά: μια νέα θηλυκή κύκνος τον πλησίασε, έμεινε και σταδιακά δημιουργήθηκε δεσμός ανάμεσά τους. Σήμερα, τριάμισι χρόνια μετά τον τραυματισμό και τον θάνατο της πρώτης του συντρόφου, ο κύκνος δεν κολυμπά πια μόνος. Στο πλευρό του βρίσκεται η νέα του οικογένεια και τα μικρά του.
Η διαδρομή του έχει και μια άλλη διάσταση, λιγότερο προφανή αλλά σημαντική: δείχνει τι σημαίνει πραγματική προστασία περιβάλλοντος στην πράξη. Δεν είναι μόνο φυτεύω δέντρα, κάνω καμπάνιες και ανεβάζω φωτογραφίες με ωραία τοπία. Είναι και το να σκύβεις πάνω από μια συγκεκριμένη ιστορία, ενός συγκεκριμένου ζώου, να σέβεσαι τη διαδρομή του και να παρεμβαίνεις εκεί που όντως μπορείς να κάνεις διαφορά. Η Εταιρία Προστασίας Περιβάλλοντος Καστοριάς και η Ορνιθολογική Εταιρεία συνέδεσαν δύο λίμνες, δύο πόλεις και δύο φάσεις της ζωής του ίδιου ζώου.
Σήμερα, όποιος σταθεί στην όχθη της λίμνης στα Ιωάννινα και δει ένα ζευγάρι κύκνων με τα μικρά τους, δύσκολα μπορεί να φανταστεί όλη αυτή την ιστορία που κρύβεται πίσω από την εικόνα. Κι όμως, είναι εκεί: στο βλέμμα του αρσενικού που κάποτε περίμενε έξω από έναν σταθμό, στις κινήσεις μιας οικογένειας που γεννήθηκε πάνω σε μια διαδρομή γεμάτη απώλεια, αλλά και πάνω σε μικρές ανθρώπινες αποφάσεις που έγειραν την πλάστιγγα προς τη ζωή.
Πηγή: Ορνιθολογική Εταιρεία
