Delete-ology: Ολόκληρη ψυχολογία πίσω από το SEND-UNSEND στο γκομενάκι

23:47. Σάββατο βράδυ, το δωμάτιο φωτίζεται μόνο απ’ το μπλε φως του Messenger. Γράφεις: «Λοιπόν… άκου να δεις κάτι που ήθελα να σου πω από τον Μάρτιο» στο chat του/της πρώην∙ 148 λέξεις ψυχόδραμα, δύο GIF κλαψιάρικων panda και τρεις καρδούλες.
23:47:11″. Το δάχτυλο αιωρείται πάνω στο βελάκι.
23:47:12″. SEND. Η αδρεναλίνη ανεβαίνει τόσο γρήγορα που ακούς heartbeat. Ή είναι το ringtone;
23:47:18″. UNSEND for Everyone.
23:47:13″. Στο chat μένει μόνο: «You deleted this message».
23:48. Εσύ κοιτάζεις την οθόνη όπως ο Ντι Κάπριο τη σανίδα που κάθεται πάνω η Kate Winslet στον Τιτανικό.

Το δάχτυλό σου αιωρείται για λίγο πάνω απ’ τις λέξεις και το send… και ναι, το πάτησες! Ξέρεις. Το μήνυμα που πήγες κι έστειλες, στο πρόσωπο. Γράφεις, γράφεις και—ξανά—γράφεις ένα ολόκληρο κατεβατό, στο οποίο λες όλα όσα νιώθεις ή ένιωσες. Οριακά μοιάζει με έκθεση που έγραφες για τις Πανελλήνιες. Λες, παίρνοντας μια βαθιά ανάσα: εγώ θα το στείλω κι ό,τι γίνει! Αμ δε! Σε χρόνο που θα ζήλευε και ο καλύτερος σπρίντερ, σβήνεις το μήνυμα-έκθεση, όσο οι παλμοί έχουν ανέβει 300.

Υπάρχει ολόκληρος επιστημονικός κλάδος που μελετά το φαινόμενο. Το λεγόμενο Delete-ology—κλάδος της ψυχολογίας που μελετά το κενό δευτερολέπτων ανάμεσα στο SEND και στο UNSEND, όπου ο εγκέφαλος εκκρίνει αδρεναλίνη ίση με bungee jump από 12όροφο κτήριο. Ερευνητές (312 φίλοι στο Instagram poll) μελέτησαν και ανακάλυψαν ότι το μεσοδιάστημα αυτό είναι περίπου 7,2 δευτερόλεπτα. Γράφεις παράπονα, νεύρα, χαρακτηρισμούς, θυμάσαι κι εκείνο το ραντεβού στη Θέα και όσα σου έταξε, και είσαι έτοιμος για το νέο «αποχετευτικό σύστημα στο Βυζάντιο». Και μόλις πατήσεις “αποστολή”, αρχίζει η καρδιά να χτυπά σα τρελή και το μυαλό να σκέφτεται πιο λογικά, και χτυπάει καμπανάκια κινδύνου—γιατί δεν καταλαβαίνει εκείνη τη στιγμή καμία διαφορά με το bungee jump που είπαμε πιο πριν. Σκέψεις ατελείωτες σε βασανίζουν, φοβάσαι να γυρίσεις την οθόνη του κινητού, μα πιο πολύ σε τρομάζει η όψη ενός «διαβάστηκε». Κι εκεί, το δάχτυλο πατάει ακύρωση αποστολής. Να σου πω, μάλιστα, στο σημείο αυτό, ότι υπάρχει εφαρμογή που μπορείς να διαγράψεις μήνυμα χωρίς κανένα ίχνος. Μη ρωτήσεις πώς το ξέρω.

Δεν γίνεται να μη νιώσεις την ανάγκη να στείλεις και να διαγράψεις την ίδια στιγμή μήνυμα, ποτέ στη ζωή σου. Εκτός κι αν είσαι από τους τυχερούς που είτε δεν έχεις μπει σε situationship, είτε χωρίζεις σαν Σουηδός. Τα σαββατόβραδα είναι η επίσημη μέρα του στέλνω-διαγράφω-μήνυμα. Πολλές οι κατηγορίες των delete-άκιων, με τις πιο γνωστές να είναι:

1. Ο “ωχ, λάθος άτομο”, όπου εκεί λες το παραδοσιακό ρητό ότι μπερδεύτηκαν οι συνομιλίες—λες και είναι σήματα συναισθηματικά μη διαθέσιμου τύπου—και ούτε γάτα, ούτε ζημιά.
2. Ο “φιλοσοφούσα λίγο τη ζωή κι έστειλα μια γνώμη”. Καλά, αυτός είναι ο καλύτερος, γιατί τουλάχιστον λέει και μια φιλοσοφία.
3. Ο “ΟΚ, εντάξει, κάνε ό,τι θες…”. Εδώ δεν θα ειπωθεί κάτι περισσότερο.
4. Ο “Γεια, όλα καλά;” → delete. Δεν υπάρχει συνομιλία χωρίς τον τελευταίο, πουθενά στον πλανήτη!

Το καλύτερο που έχεις να κάνεις εκείνη την ύστατη ώρα, που τόσα συναισθήματα σε κατακλύζουν και θέλουν να βρουν διέξοδο σε μήνυμα, είναι να το στείλεις στο κολλητάρι. Κάν’ το σημείωση στο κινητό, γράψ’ το σε post-it ή στο ChatGPT. Δείξε αυτοσυγκράτηση και πειθαρχία. Σβήνεις για να σώσεις αξιοπρέπεια, να αποφύγεις παρεξηγήσεις, να πάρεις πίσω λέξεις που εκτοξεύτηκαν πριν ο εγκέφαλος πατήσει φρένο. Μα η διαγραφή δεν ισοδυναμεί με λήθη· είναι απλώς ένα δίκτυ ασφαλείας γεμάτο τρύπες: τα previews στις ειδοποιήσεις, τα αυτόματα e-mail καταγραφής, τα screenshots του «πρόλαβα κι είδα». Γι’ αυτό, κάθε φορά που ο δείκτης ταξιδεύει προς το κουμπί Unsend, θυμήσου πως δεν διαγράφεις μόνο κείμενο· διαγράφεις μια εκδοχή του εαυτού σου που είχε—έστω για λίγα δευτερόλεπτα—το θάρρος να μιλήσει. Ίσως, λοιπόν, το επόμενο μήνυμα να μην χρειαστεί σωσίβιο. Άφησέ το να πλεύσει, δες πού θα σε ξεβράσει, κι αν βουλιάξει… τουλάχιστον θα ξέρεις ότι βγήκες για λίγο στην επιφάνεια, πήρες ανάσα και είπες αυτό που καίει πριν παγώσει στο μπλε φως της οθόνης.