Σε έναν κόσμο που συνεχώς – και μόνιμα – βρίσκεις μόνο συναισθηματικά μη διαθέσιμα άτομα, υπάρχουν κι αυτά που ανήκουν στην αντίθετη περίπτωση. Η συναισθηματική διαθεσιμότητα σημαίνει να μπορείς να “ανοίγεσαι” στον άλλο/η, να προσφέρεις την προσοχή και την ενέργειά σου σε κάποιον/α, χωρίς να αφήνεις τους περισπασμούς ή τους προσωπικούς σου φόβους να σε αποσπούν. Κι αυτό από μόνο του δεν είναι εύκολο. Είναι αρκετά δύσκολο να είσαι πραγματικά εκεί για έναν άλλο άνθρωπο, κι όχι μόνο να τον ακούς τι λέει, αλλά πολύ περισσότερο να νιώθεις μαζί του. Η συναισθηματική διαθεσιμότητα αποτελεί την ουσιαστική δεξιότητα που σε βοηθά να χτίσεις σχέσεις, να ενισχύεις την επικοινωνία και καλλιεργεί βαθύτερη σύνδεση με τον εαυτό σου και τους άλλους.
Τί σημαίνει όμως πραγματικά να είσαι παρών;
Αρχικά, είναι ο ιδανικότερος και πιο απτός τρόπος να δείξεις ότι πραγματικά νοιάζεσαι για έναν άνθρωπο, σα να του λες “είμαι εδώ, σε βλέπω, σε ακούω, σε νιώθω”. Δεν αποτελεί κάποια βαρύγδουπη δήλωση, ούτε χρήζει μεγαλειωδών κινήσεων. Αφήνεις το κινητό όταν σου μιλάει και είσαι ψυχή και σώμα σε αυτό που βιώνει. Κάνεις ερωτήσεις αν έχεις, λες την άποψη σου, το ζείτε μαζί. Δεν σκέφτεσαι λόγου χάρη για το φαγητό που θα φτιάξεις αύριο. Ρώτα, βρε αδερφέ, και καμιά φορά τον άνθρωπο που του έχεις πει τόσα και τόσα για σένα αν είναι καλά. Σου φαίνεται αυτονόητο ε; Δεν είναι. Και να ξέρεις πως μια τέτοια μικρή φαινομενικά ερώτηση θα δείξει ότι είσαι παρών/ούσα, χωρίς ιδιαίτερο κόπο.
Κάποια στιγμή θα έχεις ακούσει να σου λένε, σε μια δύσκολη στιγμή, πώς δε χρειάζεται να πεις ή να κάνεις κάτι, απλά και μόνο η παρουσία σου και η αίσθηση ότι συμπάσχεις φτάνει ουσιαστικά. Μπορεί η φυσική παρουσία με τη συναισθηματική να μην ταυτίζονται πάντα, αλλά υπάρχουν φορές που το να δίνεις τον εαυτό σου ολόκληρο σε μια στιγμή είναι το πιο σημαντικό. Ένα βλέμμα, ένα χαμόγελο, ένα άγγιγμα μικρό, φτάνουν και περισσεύουν για να δείξουν την διαθεσιμότητα σου. Και αν υπάρχει στη μέση απόσταση; Ένα μήνυμα που να δείχνεις ότι νοιάζεσαι, ότι σκέφτεσαι, ότι κάθε ώρα είσαι εκεί έστω και ψυχικά.
Το να είναι κανείς συναισθηματικά διαθέσιμος μπορεί να χτιστεί με τον καιρό. Μπορείς να το εξασκήσεις ακόμη και στον ίδιο σου τον εαυτό. Ξεκίνα με μικρά πράγματα. Η αντίληψη των συναισθημάτων σου αλλά και του σώματος σου – πότε αυτό κουράζεται, πότε νιώθει πόνο ή χαρά. Δώσε χρόνο σε σένα και στους γύρω σου. Δώσε χρόνο στο να καταλάβεις αυτό το οποίο νιώθεις, όσο ασήμαντο κι αν σου φαίνεται. Μην καταπιέζεις τα αισθήματα σου. Είναι δικά σου και είναι γνήσια. Κατάλαβε τα. Σταμάτα για λίγο όταν ακούσεις κάτι. Δεν χρειάζεται να απαντήσεις αμέσως. Σπάσε τα πρέπει, είτε για σένα είτε για κάποιον άλλο. Αποδέξου. Μεγάλη αρετή η αποδοχή και ειδικά όταν έρχεται σε περιπτώσεις που δε συμμερίζεσαι μια άποψη.
Όλα αυτά μπορεί να σε τρομάζουν στην πράξη και είναι απόλυτα φυσιολογικό. Ποιος άλλωστε είναι έτοιμος να δείξει την ευαλωτότητα του και να αισθανθεί, να πονέσει, να φοβηθεί. Λίγοι εκεί έξω, αν σκεφτείς πως δεν παραδεχόμαστε πράγματα στον ίδιο μας τον εαυτό, μη τυχόν και δει το εγώ μας τον άλλο του εαυτό και πέσει από το βάθρο του εγωισμού του. Θεωρείται αδυναμία να νιώθεις. Γι’ αυτό και κρύβεσαι πίσω από τις πολλές υποχρεώσεις, από τους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητας. Ακυρώνεις βαθύτερες και πιο ουσιαστικές συνδέσεις. Και τότε από παρών/ούσα, γίνεσαι απών/ούσα. Το να είσαι παρών/ούσα είναι μια από τις πιο καθαρές μορφές αγάπης και σεβασμού, είτε προς τον εαυτό σου είτε προς τους άλλους. Η συναισθηματική διαθεσιμότητα δεν μετριέται σε ώρες, αλλά στην ποιότητα της προσοχής που δίνεις. Και σε έναν κόσμο που σε τραβάει συνεχώς αλλού, η αληθινή παρουσία είναι δώρο. Δεν απαιτεί τέλειες λέξεις ή λύσεις, απαιτεί να εμφανιστείς, ολόκληρος/η.
Συντάκτης: Βάσω Μανταλιά
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
