Η φύση, όπως και ο κόσμος όλος, είναι γεμάτη χρώματα. Βασικά χρώματα, συμπληρωματικά, αναμίξεις και αποχρώσεις που γεμίζουν τα μάτια μας ζωντάνια. Έως σήμερα γνωρίζουμε μία συγκεκριμένη χρωματολογία, που η όρασή μας αντιλαμβάνεται. Ωστόσο, η επιστήμη δεν μένει εφησυχασμένη και μας δείχνει πως υπάρχουν χρώματα που δεν έχουμε ακόμη δει.
Επιστήμονες, σε ένα εργαστήριο του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, στο Μπέρκλεϊ, ανακάλυψαν ένα χρώμα αόρατο μέχρι στιγμής και το ονόμασαν olo – προερχόμενη ονομασία από το δυαδικό 010. Έχει την απόχρωση ενός απίστευτα κορεσμένου γαλαζοπράσινου και υφίσταται εκτός ορίων της φυσικής μας όρασης. Οι επιστήμονες το σύγκριναν με το γαλάζιο χρώμα των φτερών του παγωνιού σε συνδυασμό με το πράσινο χρώμα του λέιζερ. Όμως, το olo δείχνει πολύ πιο έντονο από οτιδήποτε αντιλαμβάνονται τα μάτια μας στον γήινο κόσμο.
View this post on Instagram
Η τεχνική που χρησιμοποίησαν οι επιστήμονες, ονομάζεται Oz. Χρησιμοποίησαν λέιζερ, καθώς κι έναν λεπτομερή χάρτη του αμφιβληστροειδούς μας χιτώνα κι έτσι διέγειραν, με επιλεκτικό τρόπο, τα χιλιάδες κωνικά κύτταρα, που λειτουργούν ως εξιδεικευμένοι υποδοχείς μας, για τα χρώματα που βλέπουμε. Υπό κανονικές συνθήκες, οι τρεις τύποι των κώνων των ματιών μας προστατεύονται στις ευαισθησίες που λαμβάνουν, γεγονός που περιορίζει τα χρώματα που πρακτικά βλέπουμε. Οι ερευνητές, λοιπόν, απομόνωσαν και ενεργοποίησαν τους κώνους μόνο του μεσαίου κύματος, οι οποίοι ανταποκρίνονται στο πράσινο και παρήγαγαν ένα σήμα, που ο εγκέφαλος δεν έχει επεξεργαστεί ποτέ στο παρελθόν. Το αποτέλεσμα της τεχνικής είναι το olo, ένα χρώμα εντελώς ξένο και παράλληλα εκθαμβωτικό.
Μόλις πέντε από τους συμμετέχοντες της έρευνας κατάφεραν να δουν το ακριβές φάσμα του χρώματος olo. Αυτό, διότι, έπρεπε να κρατήσουν τα μάτια τους απολύτως ανοιχτά και ακίνητα, κατά τη διάρκεια που το λέιζερ τους έδινε μικρές δόσεις χρωματικών μοτίβων απευθείας στους αμφιβληστροειδείς τους. Έστω κι ένα ελάχιστο πετάρισμα του ματιού ακύρωνε το εξωπραγματικό olo. Η εμπειρία, αν και στιγμιαία, έδωσε μία θαυματουργική αίσθηση στους συμμετέχοντες.
Το αποτέλεσμα της έρευνας σημαίνει ότι ο εγκέφαλός μας έχει την ικανότητα να αντιληφθεί πρωτόγνωρες οπτικές εισροές και οι ερευνητές να πιστέψουν ότι αυτή η τεχνολογία θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε εξιδεικευμένους ιατρικούς χώρους, ώστε να βοηθήσει ανθρώπους με προβλήματα όρασης. Οφθαλμικές παθήσεις, όπως η αχρωματοψία, ακόμα και η προσομοίωση της απώλειας όρασης με ιατρική μελέτη, θα μπορούσε, ενδεχομένως, να ξεκλειδώσει διαστάσεις όρασης, που μοιάζουν με τετραχρωμία ή πολυχρωμία και να υπάρξει σε εκείνους τους ανθρώπους, η ικανότητα να βλέπουν περισσότερα χρώματα, από όσους δεν αντιμετωπίζουν κάποιο ιατρικό ζήτημα.
Το olo, αν και περιορισμένο στους εργαστηριακούς τοίχους του Πανεπιστημίου, μας οδηγεί κι εκείνο σε κόσμους ανεξερεύνητους. Βέβαια, η δημιουργία του συγκεκριμένου χρώματος εξαρτάται από την τεχνολογία κι όχι από φυσικές και ρεαλιστικές συνθήκες. Δεν είναι καν εφικτό να αναπαραχθεί ούτε σε ένα χαρτί, ούτε σε μία οθόνη. Δεν παύει, ωστόσο, να αποτελεί μία αφορμή, που μας δημιουργεί την παραγωγική ανησυχία για όσα έχουμε συνηθίζει να αντιλαμβανόμαστε και τα μυστικά που κρύβει η αντίληψή μας εκτενέστερα.
Πόσα ακόμα χρώματα, αισθήσεις, μυρωδιές, ήχοι και ηχητικές συχνότητες περιμένουν να τα ανακαλύψουμε; Πόσα άγνωστα είδη φυτών κι εντόμων υπάρχουν κάπου γύρω μας; Πόσα συναισθήματα, λέξεις, ακόμα και τόπους στο πλανητικό μας σύστημα μάς κρατά φυλαγμένα η ζωή; Οι διαστημικοί σταθμοί μελετούν ατμοσφαιρικά φαινόμενα, που έως ένα όριο κατέχουμε. Εκτελούν πειράματα σε συνθήκες που δεν υφίστανται στον δικό μας πλανήτη. Οι ανακαλύψεις κι οι αποκαλύψεις δε σταματούν. Όπως συμβαίνει και με νέους ιούς, που ανιχνεύονται μέσω ερευνών κι εξελιγμένων μεθόδων. Οι εκπλήξεις από το άγνωστο και το αχαρτογράφητο μας οδηγούν εκτός ορίων της αντίληψής μας. Δε φανταζόμαστε καν τα παράθυρα που ανοίγουν όταν επικεντρωνόμαστε σε νέα μονοπάτια.
Η αναζήτηση είναι ατελείωτη, όπως μακροσκελή είναι και τα φιλοσοφικά ερωτήματα που γεννώνται. Είναι εξαιρετικά συναρπαστικό για την ύπαρξή μας, να ζούμε σε έναν ανεξερεύνητο κόσμο γεμάτο θαύματα και που μας δίνονται τόσο ανοιχτόκαρδα λόγοι να πιστεύουμε στην επιστήμη, να ελπίζουμε, να αναζητούμε και οι ίδιοι κάθε τι αόρατο, που μπορεί να γίνει ορατό.
Συντάκτης: Ελένη Γιόρκα
