Είναι ζωτικής σημασίας, κυριολεκτικά και μεταφορικά, η ποιότητα του κτιρίου στο οποίο ζούμε ή εργαζόμαστε, καθότι επηρεάζει άμεσα και την ποιότητα ζωής μας. Διαβάζουμε συχνά για το πού πρέπει να μπαίνει ο καθρέφτης, τα φυτά, πώς πρέπει να είναι ο φωτισμός ή ο προσανατολισμός, για να έχουμε όσο το δυνατό λιγότερα προβλήματα. Χτίζουμε τα κτίρια με άξονα το φως του ήλιου και αγοράζουμε πιο ακριβά όσα είναι ευάερα και ευήλια. Η ψυχική μας υγεία είναι σε άμεση συνάρτηση με τον χώρο μας και είναι γι’ αυτό που τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες μελέτες δημοσιεύονται για το ρόλο του αλλά και το τι μπορούμε να κάνουμε για να βελτιώσουμε βασικές παραμέτρους.
Όταν ήμουν φοιτήτρια, έμενα σε ένα παλιό μεν, καλοσυντηρημένο δε, διαμέρισμα, τόσο ακριβό όσο μπορούσε να αντέξει ο οικογενειακός προϋπολογισμός και οι συμφοιτητές μου σε αντίστοιχα πάνω κάτω σπίτια, άλλα παλαιότερα κι άλλα νεότερα.Η έκπληξή μου ήταν μεγάλη όταν κάποιοι φίλοι ξεκίνησαν να παραπονιούνται για συμπτώματα που παρέπεμπαν σε κόπωση. Αδυναμία, ζαλάδα, πονοκέφαλοι ήταν κάποια μόνο από αυτά που ένιωθαν και οι πόροι και τα μέσα για περαιτέρω διερεύνηση ήταν λιγοστά. Αφενός λόγω των πολύ συγκεκριμένων χρημάτων που εκ της ιδιότητάς μας διαθέταμε και αφετέρου λόγω της περιορισμένης πρόσβασης στην τεχνολογία και στη γνώση. Aκόμα και οι φαρμακοποιοί στους οποίους απευθυνόμασταν κατέληγαν να αποδίδουν τα συμπτώματα σε αλλεργία και να τα αντιμετωπίζουν με αντισταμινικά πάσης φύσεως, η παρέα λόγω της ηλικίας δεν έδινε και πολλή σημασία και η ζωή συνεχιζόταν.
Πριν λίγα χρόνια και εντελώς τυχαία, υπέπεσε στην αντίληψή μου το σύνδρομο του άρρωστου κτιρίου, Sick Building Syndrome- SBS, από το οποίο υποφέρουν χιλιάδες άτομα ανά το παγκόσμιο, και προφανώς ήταν και αυτό που ταλαιπωρούσε κι εμάς στη φοιτητική μας ζωή. Ο όρος έχει καθιερωθεί από το 1986 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μετά από μελέτες που διενήργησε. Οι έρευνες κατέληξαν στο ότι ένα μεγάλο ποσοστό των κτιρίων που προορίζονται για γραφεία και επιχειρήσεις παρουσίαζαν προβλήματα ποιότητας του αέρα. Τα συμπτώματα, βέβαια, δεν ήταν καινούργια. Είχαν ξεκινήσει να εμφανίζονται, ήδη, από τη δεκαετία του 1970, όταν εργαζόμενοι σε ΗΠΑ και Ευρώπη ανέφεραν ότι υπέφεραν από πονοκεφάλους, κόπωση, βήχα, ζαλάδα, ακόμα και δερματικές παθήσεις.
Όπως μαρτυρεί και το όνομά του το σύνδρομο αυτό προσβάλλει όσους ζουν ή εργάζονται σε κτίριο με πολλαπλά προβλήματα, όχι πάντα ορατά ή αισθητά. Η ποιότητα του αέρα είναι ο νούμερο ένα παράγοντας που επηρεάζει την υγεία μας, όπως είναι αναμενόμενο. Ο ανεπαρκής εξαερισμός (λόγω μικρών παραθύρων ή «τυφλού» τοίχου) ή η κακή ποιότητα του αέρα λόγω της χαμηλής ανανέωσής του δημιουργεί αναπνευστικά προβλήματα. Επιπλέον, ο μολυσμένος αέρας λόγω χημικών, καπνών, αναθυμιάσεων ή καθαριστικών επιβαρύνει την ατμόσφαιρα με τα ανάλογα αποτελέσματα.
Όχι μόνο αυτό, η υγρασία στους τοίχους, η μούχλα που συσσωρεύεται από βροχές ή ελλιπές φως που μπαίνει στον χώρο και οι άσχημες μυρωδιές, δημιουργούν ένα ανθυγιεινό περιβάλλον. Τέλος, τα σκοτεινά δωμάτια ή τα δωμάτια με χαμηλό φωτισμό, εκτός από ψυχολογική επίπτωση (διάθεση), επηρεάζουν αρνητικά τη σωματική μας υγεία. Φυσικά, εξίσου, αν όχι πιο, σημαντικοί είναι οι ψυχολογικοί παράγοντες που ισχύουν σε ένα εργασιακό περιβάλλον. Η κακή εργονομία, το άγχος και το στρες, η υπερφόρτωση ευθυνών και καθηκόντων και οι τοξικές σχέσεις που ενδεχομένως να καλλιεργηθούν ανάμεσα στο προσωπικό, δημιουργούν ένα κακό εργασιακό περιβάλλον, στο οποίο αρχικά απευχόμαστε να είμαστε και ύστερα αρρωσταίνουμε όταν πηγαίνουμε. Όλα τα πιο πάνω δημιουργούν ένα πλαίσιο που δε βοηθά τον άνθρωπο ούτε να εργαστεί ούτε να δημιουργήσει και να είναι παραγωγικός. Αν αφορούν σε κτίριο ή σπίτι, η διαβίωση γίνεται πραγματικά πολύ δύσκολη και δυσχεραίνεται χρόνο με τον χρόνο, με πολλαπλά προβλήματα να αναφύονται.Τα κυριότερα συμπτώματα έχουν να κάνουν με πονοκεφάλους, ξηροφθαλμία ή ξηρολαιμία, φαγούρα, κόπωση και δυσκολία συγκέντρωσης, ζαλάδα ή ακόμα χειρότερα ναυτία, ακόμα και αλλεργικά συμπτώματα.
Η λύση για να υποχωρήσουν τα συμπτώματα είναι και η πιο λογική. Η όσο το δυνατό ταχύτερη και αμεσότερη απομάκρυνση από ένα τέτοιο κτίριο. Εάν αυτό δεν είναι εφικτό, μπορούν να γίνουν μικροπαρεμβάσεις για βελτίωση της κατάστασης. Πρέπει να αυξηθεί η παροχή φρέσκου αέρα για να μην αναπτύσσεται υγρασία και μούχλα, να απομακρύνονται όλες οι πηγές ρύπανσης και να γίνεται τακτικός και ενδελεχής καθαρισμός και έλεγχος των φίλτρων του αέρα. Εάν τα συμπτώματα επιμένουν, τα τακτικά διαλείμματα και η προσωρινή διακοπή της παραμονής του ατόμου εκεί, σε συνδυασμό με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, θα ανακουφίσουν αρκετά την κατάσταση.
Εάν αναγνώρισες τον εαυτό σου σε κάτι από τα πιο πάνω, μην ανησυχήσεις. Φρόντισε να ενημερώσεις έγκαιρα έναν αρμόδιο για να επιληφθεί και να λύσει το θέμα διότι η έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση των προβλημάτων μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής και εργασίας.
Συντάκτης: Χριστιάνα Δεμέναγα
