Γυναίκες με ΔΕΠΥ παλεύουν να ανταπεξέλθουν στο "νορμάλ" νοικοκυριό

-Πού ταξιδεύει πάλι το μυαλό σου; Δε με ακούς που σου μιλάω; 

-Πάλι το ξέχασες; Είναι το δεύτερο ραντεβού που χάνεις. 

-Δε μπορείς να χαλαρώσεις μια στιγμή; Γιατί στριφογυρίζεις διαρκώς; 

-Έτσι είναι αυτό. Κυκλοθυμικό. Μη δίνεις σημασία. 

-Μπορείς να μη με διακόπτεις κάθε τρεις και λίγο; Περίμενε να ολοκληρώσω. 

-Γιατί δεν μπορείς να ξεκινήσεις και να ολοκληρώσεις μια δουλειά; Μισοπλυμένα πιάτα, μισοξεσκονισμένο σαλόνι κλπ. 

Σου θυμίζουν κάτι οι παραπάνω περιγραφές; Ίσως εσένα ή κάποιο δικό σου άτομο; Μήπως εκτός από τα ανάλογα σχόλια, δίπλα υπάρχει και μια ωραιότατη, λαμπερή ταμπέλα; Μήπως είσαι ξεχασιάρικο, ακατάστατο, ονειροπόλο, ανήσυχο κλπ άτομο; Σε κάθε περίπτωση μείνε να διαβάσεις ό,τι ακολουθεί γιατί αν γενικώς αντιπαθούμε τις ταμπέλες, σε ορισμένες περιπτώσεις όπως θα δεις παρακάτω, μια ταμπέλα μπορεί να αποβεί μοιραία στην εξέλιξη ενός ατόμου.

Η ανθρώπινη συμπεριφορά αποτελεί αντικείμενο συζήτησης ανάμεσα στους ανθρώπους καθώς είναι αυτή που επηρεάζει καταλυτικά τις σχέσεις ανάμεσα τους. Στην προσπάθεια να αποκωδικοποιήσουμε τη συμπεριφορά μερικές φορές αποδεχόμαστε ότι είναι στοιχείο του χαρακτήρα ενώ κάποιες άλλες επιστρατεύουμε πλανήτες, αριθμολογικούς χάρτες και αστέρια για να εξηγήσουμε τα ανεξήγητα. Όλα αυτά φυσικά ισχύουν για εμάς τους κοινούς θνητούς που δεν κατέχουμε την επιστημονική γνώση• γιατί ναι, η επιστημονική κοινότητα έχει διερευνήσει την ανθρώπινη συμπεριφορά ξεκινώντας από διαφορετικές αφετηρίες και από διαφορετικές οπτικές γωνίες.

Και θα μου πεις: “δηλαδή κάθε φορά που με προβληματίζει μια συμπεριφορά, είτε δική μου είτε ενός τρίτου, θα πρέπει να τρέχω στον ειδικό”; Οπωσδήποτε όχι. Αν όμως η ποιότητα ζωής στην καθημερινότητα σου επηρεάζεται από εντοπισμένες, επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές που αδυνατείς να κατανοήσεις και να διαχειριστείς και όλη αυτή η κατάσταση σου προκαλεί δυσφορία, τότε ναι, η επίσκεψη σε έναν ειδικό θα είναι καίρια κίνηση και το πρώτο βήμα προς την ανακούφιση και την αλήθεια σου. Μπορεί εκεί να βρεις απαντήσεις ώστε πρωτίστως να καταλάβεις τι συμβαίνει και στη συνέχεια να λάβεις την αναγκαία υποστήριξη (φαρμακευτική αγωγή, ψυχοθεραπεία κ.ά.) για να ανταπεξέλθεις στις προκλήσεις που αναδύονται βιώνοντας μια διαταραχή, όπως η ΔΕΠΥ.

Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας

Η απροσεξία, η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα είναι οι τρεις βασικοί πυλώνες της ΔΕΠΥ (διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας). Κάθε πυλώνας λειτουργεί ως “ομπρέλα” περιγράφοντας αδρά ένα σύνολο συμπεριφορών όπως:

Διάσπαση προσοχής

• Έλλειψη προσοχής στη λεπτομέρεια
• Διάπραξη λαθών στο σχολείο ή στην εργασία ή σε άλλες δραστηριότητες
• Δυσκολία συγκέντρωσης σε εργασίες ή δραστηριότητες
• Δυσκολία στην ακρόαση όταν τους μιλούν άμεσα
• Μη τήρηση οδηγιών και αποτυχία στην ολοκλήρωση εργασιών, δουλειών του σπιτιού ή άλλων καθηκόντων
• Δυσκολία στην οργάνωση εργασιών και δραστηριοτήτων
• Αποφυγή ή αντιπάθεια εργασιών στις οποίες απαιτείται πνευματική προσπάθεια για μεγάλο χρονικό διάστημα (όπως σχολικές εργασίες, εργασίες για το σπίτι ή οικιακές δουλειές)
• Απώλεια σημαντικών αντικειμένων (π.χ. σχολικά υλικά, μολύβια, βιβλία, εργαλεία, πορτοφόλια, κλειδιά, έγγραφα, γυαλιά, κινητά τηλέφωνα)
• Εύκολη διάσπαση προσοχής
• Προβλήματα μνήμης

Υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα

• Νευρική κίνηση ή χτύπημα χεριών ή ποδιών, στριφογύρισμα στο κάθισμα
• Αποχώρηση από τη θέση σας ενώ αναμένεται να παραμείνετε καθιστοί
• Αίσθημα νευρικότητας και υπερβολικής ενέργειας
• Δυσκολίες στο να παίζετε ή να συμμετέχετε ήσυχα σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες
• Ομιλία σε υπερβολικό βαθμό
• Παρορμητική απάντηση πριν την ολοκλήρωση μιας ερώτησης
• Δυσκολία στο να περιμένετε τη σειρά σας
• Διακοπή ή παρέμβαση στις συζητήσεις άλλων

Πλεονεκτήματα λόγω ΔΕΠΥ

Τα συμπτώματα είναι μια αρνητικά φορτισμένη έννοια. Ωστόσο η ΔΕΠΥ εκτός από δυσκολίες, μπορεί να “χαρίσει” κάποια θετικά στοιχεία στο άτομο, όπως:

Υπερσυγκέντρωση. Ορισμένα άτομα με ΔΕΠΥ διαπιστώνουν ότι μπορούν να “υπερσυγκεντρώνονται” σε ζητήματα ενδιαφέροντος. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι είναι γνώστες συγκεκριμένων θεμάτων ή πολύ παραγωγικοί όταν αισθάνονται παρακινημένοι και παθιασμένοι με ένα πρότζεκτ.

Αντίδραση σε μια κρίση. Αλλά άτομα με ΔΕΠΥ διαπιστώνουν ότι αποδίδουν καλύτερα σε μια κρίση, όταν η κατάσταση απαιτεί την πλήρη προσοχή τους (υπερσυγκέντρωση).

Δημιουργικότητα. Η τάση να αποσπάται η προσοχή κάποιου μπορεί να σημαίνει ότι κάποιος με ΔΕΠΥ εξερευνά εναλλακτικές και δημιουργικές προσεγγίσεις σε προβλήματα.

Η ΔΕΠΥ είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που συνήθως ξεκινά από την παιδική ηλικία με εντονότερο το στοιχείο της υπερκινητικότητας που ενδεχομένως με το πέρασμα του χρόνου να εγκατασταθεί και να συνοδεύει το άτομο στην ενήλικη ζωή. Τα αίτια της δεν έχουν αποσαφηνιστεί πλήρως ενώ έχει αποδειχθεί ότι η κληρονομικότητα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Σε πολλές περιπτώσεις συνυπάρχουν και άλλες διαταραχές όπως:

• Φάσμα του αυτισμού
• Δυσκολίες συντονισμού
• Διαταραχές ομιλίας, γραπτού λόγου και επικοινωνίας
• Σύνδρομο Τουρέτ
• Δυσλεξία
• Δυσαριθμησία

Η διάγνωση της ΔΕΠΥ γίνεται αποκλειστικά από εξειδικευμένο προσωπικό που ξεκινά αποκλείοντας άλλες αιτίες όπως άγχος, κατάθλιψη ή διαταραχή θυρεοειδούς που παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα. Εφόσον αποκλειστούν τα παραπάνω, ο ειδικός με τη χρήση τυποποιημένων ερωτηματολογίων, με κλινικές συνεντεύξεις και λαμβάνοντας πληροφορίες από άλλες πηγές (οικογένεια, φιλικό περιβάλλον) καταλήγει στη διάγνωση ΔΕΠΥ.

Σύμφωνα με έρευνες, τα άτομα με ΔΕΠΥ και κυρίως οι γυναίκες, έχουν την τάση να κρύβουν τις “ύποπτες” συμπεριφορές και να υπερπροσπαθούν ώστε να ξεφύγουν από την ταμπέλα που τους χαρακτηρίζει. Οι σύγχρονες απαιτήσεις της ζωής είναι αυξημένες και ειδικά οι γυναίκες καλούνται να ανταπεξέλθουν σε πολλούς ρόλους ενισχύοντας την τάση να εσωτερικεύουν τα συμπτώματα και να προσπαθούν ακόμα πιο σκληρά προκειμένου να ανταπεξέλθουν επιβαρύνοντας όμως έτσι τη σωματική και ψυχική υγεία. Αυτό το φαινόμενο συγκάλυψης οδηγεί σε λανθασμένη ή καθυστερημένη διάγνωση. Πολλές γυναίκες διαγνώστηκαν στην ηλικία των 30 – 40 και εφόσον το παιδί τους διαγνώστηκε με ΔΕΠΥ ενώ πολλές άλλες δε διαγνώστηκαν ποτέ. Μετά τη διάγνωση του παιδιού πολλές ταυτίστηκαν, βρήκαν ομοιότητες με δικές τους συμπεριφορές και έτσι αποφάσισαν να αναζητήσουν βοήθεια. Σε πρόσφατες μελέτες φαίνεται πως το διάστημα 2020 – 2022 το ποσοστό γυναικών που διαγνώστηκαν πρόσφατα με ΔΕΠΥ ηλικίας 23 – 29 και 30 – 49 σχεδόν διπλασιάστηκε. Γεγονός που μαρτυρά ότι παλαιότερα τα ποσοστά διάγνωσης ήταν σαφώς χαμηλότερα, αλλά η τάση αυτή φαίνεται να αλλάζει.

Η ευαισθητοποίηση τόσο του κόσμου όσο και της επιστημονικής κοινότητας παίζει καταλυτικό ρόλο στην αύξηση των ποσοστών. Όσο μιλάμε ανοιχτά για θέματα που αφορούν μεγάλη μερίδα του πληθυσμού τόσο μειώνεται η ντροπή και η αμηχανία που νιώθουν αυτά τα άτομα. Εξαλείφοντας τις ταμπέλες και το στιγματισμό ανοίγει ο δρόμος στην έγκαιρη αναζήτηση βοήθειας και συνεπώς στη διάγνωση.

Γνωρίζοντας σε βάθος τον εαυτό σου, εξερευνώντας κάθε πτυχή μπορεί να ζήσεις μια τελείως διαφορετική καθημερινότητα.

Γιατί όχι;

Μίλα.

Πηγές: https://www.rcpsych.ac.uk/mental-health/translations/greek/adhd-in-adults

https://eginitio.uoa.gr/psychiatriki/monada_neyroanaptyxiakon_diatarachon_enilikon

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής / Υπερκινητικότητα

https://www.bustle.com/wellness/navigating-self-advocacy-as-a-woman-with-adhdutm_term=Autofeed&utm_medium=Social&utm_source=Facebook&fbclid=IwY2xjawMGqNtleHRuA2FlbQIxMABicmlkETFZWDNEand2RFllYUlDT1d5AR7FtNkq2BUDR6nGWW3GKpaKxWzTEEAzfV7o02s_BX-LF6pJSGHsl-pY6FD5yg_aem_DFeQ84V2_IPDg4RkWOu7g#Echobox=1754736892