Ωστόσο η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική…ο θυμός, όπως και κάθε συναίσθημα, είναι μια φυσιολογική λειτουργία που προκαλείται εξαιτίας ενός ερεθίσματος και εξυπηρετεί κάποιο σκοπό, εν προκειμένω ο θυμός προστατεύει κάτι, όπως πχ. τα όρια, το σεβασμό, την ανάγκη για ανάπαυση, και ενεργοποιείται όταν αυτό παραβιάζεται. Μπορεί να εκδηλωθεί και να εκφραστεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους αλλά είθισται να καταπιέζεται γιατί τα αρνητικά συναισθήματα δε χωράνε μάλλον στην ουτοπία που ζούμε. Πόσοι εξ ημών έχουμε σκεφτεί να μη μιλήσουμε γιατί θα γίνουμε “κακοί” ή κάναμε ένα βήμα πίσω και επιλέξαμε τη σιωπή για να αποφύγουμε έναν καυγάς; Μη μετριέστε, είμαι σίγουρη ότι είμαστε πολλοί. Κάποιοι από εμάς διδαχθήκαμε ότι δεν πρέπει να θυμώνουμε μάλιστα! Θαρρείς και αν γυρίσεις έναν μοχλό, όλα θα μπουν στη θέση τους δια μαγείας και εκείνο το σφίξιμο στο στομάχι θα εξαφανιστεί. Δε χρειάζεται καμία μαγεία, κανένα κόλπο• ο θυμός έχει σύντομη διάρκεια, εφόσον βρει το χώρο και τον τρόπο να εκτονωθεί. Για την ακρίβεια, η έντονη σωματική αντίδραση (αδρεναλίνη, ένταση, αυξημένος παλμός) κορυφώνεται και πέφτει μέσα σε λίγα λεπτά, συχνά 30–90 δευτερόλεπτα. Αν όμως δεν εκτονωθεί, έχει την ικανότητα να συσσωρεύεται και μάλιστα να διογκώνεται κιόλας και από (υγιής) θυμός να μετατρέπεται σε καταπιεσμένο (εσωτερικευμένο) θυμό. Όταν ξανασκέφτομαστε συνεχώς το γεγονός, όταν νιώθουμε ότι αδικούμαστε χωρίς να έχουμε μιλήσει/αντιδράσει, όταν ο θυμός “ξύνει” παλιές πληγές, τότε τροφοδοτούμε τον εσωτερικευμένο θυμό και τον διατηρούμε. Δημιουργείται μια εσωτερική πίεση που είναι πάντα έτοιμη να εκτονωθεί. Ψάχνει τρόπο και χώρο να εκφραστεί. Καθημερινά ερχόμαστε αντιμέτωποι, είτε ως πομποί είτε ως δέκτες, με τον καταπιεσμένο θυμό. Συχνά εκδηλώνεται ως ξέσπασμα σε άσχετες στιγμές και προς τυχαία άτομα, ειρωνεία και αναίτιο απότομο ύφος, ενοχές – αυτομομφή, σωματοποίηση. Ο εσωτερικευμένος θυμός έχει την ικανότητα να επηρεάζει το μυαλό/σκέψεις, το σώμα, τη συμπεριφορά και σίγουρα τις σχέσεις. Συγκεκριμένα όταν:

 

  • Ξαναπαίζεις διαλόγους στο κεφάλι σου («έπρεπε να του είχα πει…»).
  • Νιώθεις ευερεθιστότητα χωρίς λόγο.
  • Δυσκολία συγκέντρωσης ή «θολούρα».
  • Αυτοκριτική: «φταίω εγώ που θύμωσα».
  • Λες συχνά «δεν πειράζει», ενώ μέσα σου πειράζει.
  • Αποφεύγεις συζητήσεις για να μη χαλάσει το κλίμα.
  • Ειρωνεία, παγωμένη σιωπή, απότομες απαντήσεις.
  • Ξεσπάς για ασήμαντα πράγματα ή σε λάθος άτομα.
  • Σφίξιμο στον αυχένα, στο σαγόνι ή στο στομάχι.
  • Πονοκέφαλοι χωρίς προφανή λόγο.
  • Κούραση που δεν φεύγει με ύπνο.
  • Ρηχή αναπνοή ή βάρος στο στήθος
  • Κρατάς σκορ: «εγώ δίνω περισσότερα».
  • Απομακρύνεσαι συναισθηματικά.
  • Νιώθεις ότι δεν σε βλέπουν ή δεν σε σέβονται.
  • Θυμώνεις έντονα με ανθρώπους που δεν φταίνε.

 

Ο θυμός δεν εξαφανίζεται, δε φεύγει έτσι από μόνος του, παρά τριγυρίζει ψάχνοντας ένα κανάλι που θα τον οδηγήσει στην εξωτερίκευση, στην έκφραση.

Όταν εντοπίσουμε και αναγνωρίσουμε ότι κουβαλάμε θυμό, τότε μπορούμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να απαλλαγεί από αυτόν. Υπάρχουν ήπιοι και ασφαλείς τρόποι αποσυμπίεσης που ακολουθώντας τους μπορούμε να αποφύγουμε εκρηκτικές ή ακραίες συμπεριφορές:

 

  • Βγάλε το θυμό πρώτα από το σώμα (όχι από το στόμα). Ο καταπιεσμένος θυμός είναι σωματικός για αυτό ένα γρήγορο περπάτημα 10–15 λεπτά, το τέντωμα αυχένα, ώμων, γνάθου, το σφίξιμο – ξεσφίξιμο της γροθιάς, 5 αργές εισπνοές – εκπνοές θα βοηθήσουν.
  • Γράψε ό,τι νιώθεις όπως είναι, αφιλτράριστα.
  • Γράψε τι σε θύμωσε, τι δεν ειπώθηκε, τι θα ήθελες να γίνει. Δεν είναι για να σταλεί σε κάποιον και να το διαβάσει, είναι για να αδειάσεις.
  • Βρες την πραγματική ανάγκη. Ρώτησε τον εαυτό σου και απαντά με ειλικρίνεια «Τι ένιωσα ότι παραβιάστηκε;». Όπως είπαμε ο θυμός προστατεύει κάτι, αν λοιπόν το βρεις, χαλαρώνει.
  • Μετέτρεψέ το σε φράση. Όχι κατηγορία ή αυτομομφή πχ. «Όταν δε με ρώτησες, ένιωσα θυμό και χρειάζομαι να με λαμβάνεις υπόψη.» Ακόμα κι αν δεν το πεις σε κάποιον, πες το μέσα σου. Το έχεις ανάγκη και βοηθάει.
  • Μην ακυρώνεις το δικαίωμα σου σε αυτόν. Αν το ακυρώνεις, συσσωρεύεται. Πες στον εαυτό σου «Έχω δικαίωμα να νιώθω. Δε χρειάζεται να πληγώσω για να εκφραστώ.». Αυτό από μόνο του ρίχνει την ένταση.

 

Όπως είπαμε στην αρχή, ο θυμός είναι ένα παρεξηγημένο συναίσθημα και σε έναν βαθμό διδαχθήκαμε να μην το νιώθουμε και καταλήγαμε να νιώθουμε ενοχές αν τυχόν μας συνέβαινε. Όπως και κάθε άλλο συναίσθημα, έτσι και ο θυμός είναι για να το αισθανόμαστε. Μάλιστα ο θυμός έχει προστατευτικό χαρακτήρα, άρα θα έλεγε κανείς ότι στην πραγματικότητα είναι ζωτικής σημασίας η ύπαρξη του. Είναι σε ευθεία σύνδεση με τα όρια, που επίσης δυσκολευόμαστε πολλές φορές να θέσουμε. Η μη ύπαρξη θυμού και ορίων μας θέτει σε συναισθηματικό κίνδυνο καθώς στο τέλος βρισκόμαστε οι ίδιοι υπόλογοι απέναντι στον εαυτό μας αντιμετωπίζοντας τις συνέπειες.

 

Την επόμενη φορά λοιπόν που θα:

  • Διατηρήσεις μια passive aggressive στάση απέναντι σε ένα πρόσωπο.
  • Κορνάρεις ανελέητα στα φανάρια.
  • Ανεβάσεις τον τόνο και εξαγριωθείς για ασήμαντη αφορμή σε κλάσματα του δευτερολέπτου.
  • Σχολιάσεις με το χειρότερο τρόπο μια δημοσίευση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
  • Οδηγήσεις επικίνδυνα γιατί είχες μια κακή μέρα στη δουλειά.
  • Μιλήσεις απότομα και απαξιωτικά λχ. σε ένα σερβιτόρο, έναν άγνωστο άνθρωπο δηλαδή που εκείνη την ώρα απλά κάνει τη δουλειά του.

 

Κάνε ένα βήμα πίσω και σκέψου το.

Αναγνώρισε το και επέτρεψε στον εαυτό σου να θυμώσει. Ο υγιής θυμός είναι αυτοπροστασία και όχι επίθεση προς τους άλλους.

 

Και φυσικά δε μοιάζει με την κινηματογραφική απόδοση που θέλει έναν θυμωμένο άνθρωπο να βγάζει καπνούς από

τα αυτιά και να ουρλιάζει.

 

Θέλει τακτ.

Συντάκτης: Σοφία Τρέπα
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη