Τι ανακάλυψα για την παιδική δίαιτα ως μαμά με διατροφική διαταραχή

Διατροφή και παιδί, δύσκολο παιχνίδι από την πρώτη κιόλας μέρα. Αποκλειστικός θηλασμός, φόρμουλα ή και τα δύο; Και όσο μεγαλώνει ένα παιδί αλλάζει και η διατροφή του, εμπλουτίζεται. Εκεί στην ηλικία των 5 – 6 μηνών μπαίνει η κρέμα και σταδιακά το μεσημεριανό γάλα αντικαθίσταται από γεύμα με αλεσμένες τροφές. Οι πιο μερακλήδες το πάνε αλλιώς, κατευθείαν στο μάσημα – baby led weaning (BLW) με έξτρα άγχος αν θα πνίγει το παιδί (spoiler, δεν πνίγεται εφόσον ακολουθεί κανείς πιστά τις οδηγίες). Μέγας καημός οι στέρεες τροφές. Δοκιμές επί δοκιμών, αν θα ταιριάξει ο συνδυασμός (τι να ταιριάξει μωρέ με τα ανάλατα τα νερόβραστα, τι λέμε τώρα), αν θα κάνει αλλεργία, αν φάει ικανοποιητικά, αν, αν, αν… Βέβαια, για να μην τα ισοπεδώνουμε όλα, να πούμε ότι υπάρχουν και κάποια παιδάκια που ήταν προσανατολισμένα στο φαΐ από την αρχή. Νομίζω όμως πως είναι αστικός μύθος γιατί στο περιβάλλον μου τουλάχιστον δεν υπήρξε ούτε ένα παιδί που να τρώει σταθερά, όλα κάποια στιγμή κατάφεραν να κλονίσουν την πίστη της μανούλας τους και να χορέψουν καζατζόκ πάνω στον εύθραυστο ψυχισμό της. Εμένα όμως, της τυχερής, μου συνέβησαν όλα με μόνη εξαίρεση τις αλλεργίες (το σύμπαν με λυπήθηκε φαίνεται).

Για όσους μπαίνουν πρώτη φορά και δε με γνωρίζουν να πω ότι έχω μια κόρη 8 ετών και πως υποφέρω από διατροφική διαταραχή (κρατήστε το αυτό) τουλάχιστον σε όλη την ενήλικη ζωή. Η ιστορία μας λοιπόν πάει κάπως έτσι…

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης με παρακολουθούσε διατροφολόγος ούτως ώστε να παίρνω τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία βρίσκοντας τις καλύτερα ανεκτές επιλογές (το 1ο τρίμηνο ένιωθα σαν βάρκα στο Κάβο ντόρο με 8 μποφόρ) και ταυτόχρονα προσέχοντας μη βάλω περιττό βάρος καθώς ήμουν ήδη υπέρβαρη. Φτάνει η μέρα που γεννάω (αλληλούια) και ξεκινάω πλέον να είμαι υπεύθυνη για το διαιτολόγιο ενός άλλου ανθρώπου. Ναι, αυτού του ανθρώπου που έμοιαζε λίγο με τυφλοπόντικα όπως έχουμε πει άλλη φορά. Η περίοδος που έπινε αποκλειστικά γάλα κύλησε όπως αναμενόταν• στην αρχή μετρούσα το γάλα όχι σε ml, όπως όλος ο κόσμος, αλλά σε nl (νανόλιτρο) και στην πορεία, που γνωριστήκαμε καλύτερα με τη μικρή, ακολουθούσα το ένστικτο μου. Μέχρι που ήρθαν τα αλεσμένα και η πανωλεθρία στα σκορ: πατάτα 1 κουταλάκι, πατάτα καρότο 2 κουταλάκια την πρώτη φορά και κανένα τις επόμενες. Σταδιακά είχε δοκιμάσει τα πάντα αλλά τίποτα δεν μπορούσε να ξεπεράσει τα 3 κουταλάκια. Μόνο η απογευματινή κρέμα πήγαινε κάπως καλά, έτρωγε σχεδόν τη μισή. Αυτό συνεχίστηκε για μήνες και εγώ μέσα μου πνιγόμουν σε αντιφατικά συναισθήματα• τί σόι μάνα ήμουν αν δεν μπορούσα να ταΐσω το παιδί μου και ταυτόχρονα ένιωθα ανακούφιση που το μωρό μου αναπτυσσόταν φυσιολογικά και έπαιρνε το λιγότερο δυνατό βάρος (η διατροφική διαταραχή που λέγαμε). Εγώ στο μεταξύ έβαζα βάρος αβέρτα προφανώς για να φέρω στα ίσα το συνολικό βάρος της οικογένειας (είπαμε, διατροφική διαταραχή). Κάποια στιγμή υπερίσχυσε όμως η ανησυχία μου και ρώτησα τελικά την παιδίατρο: “γιατρέ μου, μήπως δεν κάνω κάτι καλά; Γιατί δεν τρώει το παιδί”; Και ήρθε η απάντηση που με λύτρωσε:

“Το παιδί σας μεγαλώνει κανονικά. Σίγουρα θα μπορούσε να είναι λίγο πιο γεμάτο αλλά δε μας πειράζει εφόσον αναπτύσσεται φυσιολογικά, τόσο σωματικά όσο και πνευματικά. Προφανώς πρόκειται περί ενός ολιγόφαγου παιδιού το οποίο κατά πάσα πιθανότητα θα παραμείνει έτσι και στο μέλλον”.

Μόνο σαμπάνιες δεν άνοιξα τότε από τη χαρά και την ανακούφιση που ένιωσα. Είχε απαντηθεί ικανοποιητικά ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα που με βασάνιζε και ταυτόχρονα η πιθανότητα να αναπτύξει διατροφική διαταραχή ή να βάλει παραπάνω κιλά και να παλεύει όπως εγώ, σιγά σιγά έφθινε. Η χαρά όμως δεν κράτησε για πολύ γιατί δεν είχα “διαβάσει το από κάτω κείμενο”. Το κατά την επιστήμη ολιγόφαγο παιδί μετέτρεπε τα γεύματα σε αινίγματα για δυνατούς λύτες αφού όσο μεγάλωνε τα γούστα άλλαζαν ανάλογα με τη μέρα• τη Δευτέρα λάτρευε τα μακαρόνια και έτρωγε 10 μπουκιές και την Τρίτη τα σιχαινόταν. Δεν τα πλησίαζε καν. Για έναν μήνα, μια φορά τη βδομάδα έτρωγε ένα μπολάκι φακές και τους επόμενους 5 δεν ήθελε ούτε να τις μυρίσει.

“Πώς μεγάλωσε λοιπόν αυτό το παιδί;” σε ακούω να σκέφτεσαι (κληρονομικό χάρισμα). Για να μην αγωνίας και παιδεύεσαι, μπήκα στη διαδικασία να θυμηθώ εκείνες τις ένδοξες μέρες που εγώ ίδρωνα για να φάει 5 κουταλιές και εκείνη χαχάνιζε χαρούμενη ταΐζοντας το φαγητό στα παιχνίδια της, χώνοντας τα χεράκια της μέσα και κάνοντας την τραπεζαρία να θυμίζει πεδίο μάχης.

Tips για την παιδική διατροφή 

• Τα παιδιά έχουν ένστικτο επιβίωσης. Αν πεινάσουν, θα φάνε. Νόμος. Οι πιθανότητες να καταλήξουν από ασιτία εν έτη 2025 και σε καιρό ειρήνης είναι πραγματικά μηδαμινές. Το θέμα είναι γιατί δε μας το κάνουν εύκολο.
• Σε μικρές ηλικίες, πχ. όταν ξεκινούν οι στερεές τροφές, βοηθάει να υπάρχει στο τραπέζι κάποιο παιχνιδάκι που μπορεί να το κρατάει και να του αποσπά την προσοχή, να το πιάσεις εξ απήνης δηλαδή. Όταν φτάσει σε ηλικία που μιλά και μπορείτε να συνεννοηθείτε, καλό είναι τα παιχνίδια να μείνουν έξω από τη διαδικασία ούτως ώστε να περάσει το μήνυμα ότι όταν καθόμαστε να φάμε δεν γίνεται συγχρόνως και κάτι άλλο στο μπακγκράουντ. Το ίδιο ισχύει και για τους ενήλικες φυσικά. Καλό είναι να τρώμε συνειδητά και όσο χρειαζόμαστε πραγματικά και όχι μηχανικά παρακολουθώντας λχ. τηλεόραση ή σκρολάροντας στο κινητό.
• Παίξε κρυφτό με τα υλικά που δεν αντέχουν τα παιδιά. Θέλεις να εντάξεις τα λαχανικά σε ένα γεύμα αλλά το μικρό έχει άλλη γνώμη; Κρύψε τα στη σάλτσα και σέρβιρε τα με λαχταριστά μακαρόνια. Η μικρή έχει φάει μοσχάρι και κάθε λογής λαχανικό με αυτό τον τρόπο. Οι πίτες είναι επίσης μια καλή κρυψώνα για ιδιαίτερα υλικά.
• Σε μεγαλύτερες ηλικίες, που αντιλαμβάνονται και πιο αφηρημένες έννοιες όπως το τι είναι υγιεινό και θρεπτικό, μπορείς να του τα εξηγήσεις με απλά λόγια. Θέστε μαζί έναν στόχο πχ. να τρέξει πιο γρήγορα, να ψηλώσει κλπ και εξήγησε του ποιες τροφές θα το βοηθήσουν να πετύχει το στόχο του. Μπορείτε να κατασκευάσετε μαζί ένα σουπλά με τις ομάδες τροφίμων, να το ζωγραφίσει και όταν τρώει να το έχει κοντά του και να συζητάτε αν το φαγητό που τρώτε περιλαμβάνει όλες τις ομάδες. Η μικρή μου λάτρευε να απαριθμεί όσα λαχανικά ήξερε και ανάλογα με τη μέρα είτε απολάμβανε να τα τρώει είτε περιοριζόταν στο να τα αναφέρει.
• Αγαπάμε τα σνακ. Μπορεί η μικρή να άργησε να φάει ένα ολοκληρωμένο γεύμα, ωστόσο μέσα στη μέρα ήθελε να τρώει. Της πρόσφερα στικς λαχανικών, φρούτα, παξιμάδια με τυρί και συνήθως πήγαινε καλά. Απλά με αυτό το μοτίβο κάθε λίγο και λιγάκι πεινούσε αφού η κοιλιά της γέμιζε τόσο όσο να μη γουργουρίζει, δεν κατάφερνε όμως να χορτάσει. Το θεωρούσε “χάσιμο χρόνου” και προτιμούσε να παίζει από το να τρώει. Μεγαλώνοντας το ξεπέρασε γιατί άρχισε να αντιλαμβάνεται την έννοια του χρόνου.
• Να αποφασίζετε από κοινού τα φαγητά της εβδομάδας και να τα ψωνίζετε μαζί. Η εμπλοκή τους με όλη τη διαδικασία μέχρι να φτιαχτεί το φαγητό αυξάνει τις πιθανότητες για μια θετική εξέλιξη όταν θα έρθει η κρίσιμη στιγμή.
• Υπομονή και επιμονή. Το φαγητό εξαρτάται από τη διάθεση, όταν η μικρή ήταν κουρασμένη ή εκνευρισμένη το φαΐ πήγαινε περίπατο πριν καν καθίσουμε στο τραπέζι και εγώ από τη μια αγχωνόμουν και την πίεζα και εκείνη, ως γνήσιο τέκνο μου, πείσμωνε και δεν άνοιγε το στόμα της ούτε για να πιει νερό. Όταν χαλάρωσα και άλλαξα στάση τότε ήρθε λίγο με τα νερά μου και εκείνη.

Το συμπέρασμα από τη μέχρι τώρα εμπειρία μου είναι ότι κάθε παιδί είναι ξεχωριστό και έχει το δικό του ρυθμό. Αν τον βρεις, θα “χορέψετε” μαζί όμορφα και αρμονικά. Αν όχι…συνέχισε να ψάχνεις! Μέσα σε όλα πάντα σκεφτόμουν (και ακόμα δηλαδή) ότι όσο περνά από το χέρι μου θα ήθελα το παιδί να έχει μια υγιή σχέση με το φαγητό και για να το πετύχω έπρεπε εγώ να προσαρμόσω την προσέγγιση μου και όχι εκείνη να χωρέσει στα αυστηρά “πρέπει” μου. Και κυρίως έπρεπε πρώτα να ανακαλύψω και κατόπιν να αποδεχτώ τη δική μου σχέση με το φαγητό.

Καλή επιτυχία και βάστα γερά!