Δεν αρκούσε που κάναμε τον Παρθενώνα σκηνικό για ριάλιτι εσωτερικού τουρισμού με διαφημίσεις σνακ. Τώρα, τον στολίσαμε και με drones που σχηματίζουν παπούτσια πάνω απ’ την Ακρόπολη. Κι όχι, δεν είναι σάτιρα. Είναι η Ελλάδα του 2025— εκεί όπου η πολιτιστική μας κληρονομιά νοικιάζεται ανά λεπτό πτήσης.
Μάλλον κάποιος θέλει να μας πείσει ότι ένα αθλητικό πάνω από τον Παρθενώνα δείχνει «εξωστρέφεια», «καινοτομία», παρουσιάζει «παγκόσμιο ενδιαφέρον». Μήπως να φορέσουμε όλοι τα ίδια παπούτσια, να σκύψουμε και να πούμε κι ένα «ευχαριστώ» στον χορηγό μας; Ή καλύτερα, να γονατίσουμε συντονισμένα, με dress code «χορηγός approved».
Η Ακρόπολη δεν είναι απλώς ένας λόφος με μάρμαρα. Είναι σύμβολο ελληνισμού, πολιτισμού, αντίστασης, ανεξαρτησίας. Δεν είναι σκηνή για ψηφιακά events, προβολές και εταιρικές φιέστες. Όταν νοικιάζεις την ψυχή σου για μια διαφήμιση, δεν είσαι πια πολιτισμός. Είσαι βιτρίνα με λογότυπο. Ή, για να είμαστε ακριβείς, πολιτιστικό ντεκόρ.
Κι η ειρωνεία; Στον Λάνθιμο είπαμε «όχι» γιατί απαγορεύεται— είναι «προσβολή στο μνημείο». Το παπούτσι από drones είναι άλλο όμως, αφού βαφτίζεται «πολιτιστική καινοτομία». Γιατί βλέπεις, το ένα έχει ψυχή, δακρύζει, ζητά σεβασμό. Ενώ το δεύτερο φέρνει χορηγούς, πληρώνει.
Πού είναι τα όρια;
Στα προσεχώς, θα δούμε και τα McDonald’s να φωτίζουν τις Καρυάτιδες με λέιζερ “I’m lovin’ it”; Θα φοράει ο Σωκράτης VR headset στην Πνύκα για να δει την Ιστορία «βετιωμένη»; Ή θα φιγουράρει ο Περικλής σε unboxing βίντεο στο TikTok; «Το Υπουργείο Πολιτισμού ήδη προβαίνει σε μηνύσεις κατά παντός υπευθύνου. Σε κάθε περίπτωση είναι σε διερεύνηση με την Πολιτική Αεροπορία για το εάν είχαν άδεια για χρήση drone». Εξ αρεχής, όμως, ποιος έδωσε την άδεια για να βγει αυτή η διαφημισάρα στον αέρα, θα μας πει το Υπουργείο;
Η επίσημη ανακοίνωση από το Υπουργείο Πολιτισμού αναφέρει: «Αναφορικά με διαφήμιση εταιρείας αθλητικών ειδών στην οποία φέρεται να απεικονίζεται η Ακρόπολη, ανακοινώνεται ότι: Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού καταθέτουν εντός της ημέρας μήνυση κατά παντός υπευθύνου για παραβίαση της αρχαιολογικής νομοθεσίας. Επιπλέον το Υπουργείο είναι σε επικοινωνία με την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, προκειμένου να διερευνηθεί η τήρηση ή μη της διαδικασίας αδειοδότησης της υπερπτήσης drone, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία». Οκ. Αλλά εδώ που τα λέμε, πόσες πιθανότητες υπάρχουν για έναν κολοσσό αθλητικών να σήκωσε 200 drone χωρίς άδεια πάνω από τον Ιερό Βράχο;
Η Ακρόπολη δε χρειάζεται προβολή. Εμείς χρειαζόμαστε τσίπα. Αλλά τσίπα δεν υπάρχει. Υπάρχει η δήθεν «ανάδειξη της χώρας». Επιτροπές που ψηφίζουν «όχι» στην τέχνη και «ναι» στην εμπορική υπερτίμηση, πλατφόρμες που βαφτίζουν το θέαμα «πολιτιστική καινοτομία» και hashtags που υποκαθιστούν τη μνήμη. Κι ένα κράτος που νομίζει πως η Ιστορία εξευγενίζεται με ψηφιακά φίλτρα και εξάγεται σε πακέτο. Όπου οι θεσμοί λειτουργούν σαν μεσίτες πολιτισμού, και η «αισθητική έγκριση» δίνεται με βάση την απήχηση— όχι τις αξίες.
Μόνο που ο πολιτισμός δεν είναι προϊόν. Είναι ανεκτίμητης αξίας· δεν πωλείται, δεν μπαίνει σε βιτρίνες, ούτε βγαίνει σε δημοπρασία. Κι όμως, εμείς τον ξεπουλάμε σε τιμή καταλόγου, με φώτα και λέιζερ ως βιτρίνα συναίνεσης. Με τεχνολογία αιχμής, λογότυπα προβολής και ένα μνημείο που δεν στέκει πια ως σύμβολο, αλλά ως φόντο.
Γιατί, κακά τα ψέματα, ο Παρθενώνας δε μιλά. Εμείς μιλάμε για λογαριασμό του. Και τελευταία, μιλάμε μόνο για «προβολή». Όχι για σεβασμό. Όχι για ουσία. Όχι για τα όρια που χάθηκαν ανάμεσα στο ιερό και το θεαματικό.
Συντάκτης: Κρίστη Σταθοπούλου
