Στην Πάρο, το απόγευμα της Κυριακής, καταγράφηκε ένα από τα πιο φρικτά περιστατικά εγκατάλειψης βρέφους που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια. Ένα βρέφος μόλις πέντε μηνών μεταφέρθηκε αναίσθητο στο Κέντρο Υγείας του νησιού από τη μητέρα του. Παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες των γιατρών, δυστυχώς ήταν ήδη πολύ αργά, και δεν κατάφερε να κρατηθεί στη ζωή.
Κι αν μέχρι εδώ μιλάμε για ένα τραγικό συμβάν, η συνέχεια ξεπερνά κάθε όριο ανοχής και λογικής. Οι γονείς του παιδιού, ηλικίας 36 και 43 ετών, αλβανικής καταγωγής και μόνιμοι κάτοικοι Πάρου εδώ και χρόνια, συνελήφθησαν και κατηγορούνται για θανατηφόρα έκθεση ανηλίκου. Οι καταθέσεις τους είναι αντιφατικές– γεγονός που εντείνει τις υποψίες περί απόπειρας απόκρυψης της αλήθειας. Ο πατέρας ισχυρίστηκε πως πήραν μαζί τους το παιδί στην παραλία, ενώ η μητέρα ανέφερε πως το άφησαν στο αυτοκίνητο «για να κοιμηθεί λίγο».
Κάτοικος του νησιού κατέθεσε ότι είδε τους γονείς να κατευθύνονται στην παραλία για μπάνιο, αφήνοντας το μωρό μόνο του στο αυτοκίνητο. Ένα βρέφος πέντε μηνών– όχι απλώς ανυπεράσπιστο, αλλά πλήρως ανίκανο να αντιδράσει. Δεν μπορούσε να μετακινηθεί, να ανοίξει παράθυρο, να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του σώματός του. Δεν μπορούσε καν να φωνάξει για βοήθεια. Κλεισμένο μέσα σε ένα αυτοκίνητο, μεσημέρι, κατακαλόκαιρο, σε συνθήκες αποπνικτικής ζέστης. Έμεινε εκεί μόνο του, ανήμπορο και σιωπηλό, παραδομένο στον θάνατο χωρίς να ξέρει γιατί. Χωρίς να καταλαβαίνει καν πως κινδυνεύει.
Πέρα από την ατομική ευθύνη – η οποία είναι τεράστια και αδιαπραγμάτευτη – έχουμε και τη συλλογική, κοινωνική και θεσμική ευθύνη. Γιατί ζούμε σε μια κοινωνία όπου δεν υπάρχει επαρκής ενημέρωση νέων γονιών για τους κινδύνους. Όπου η ψυχοκοινωνική στήριξη είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Όπου οι υπηρεσίες πρόνοιας είναι αποδεκατισμένες. Το συγκεκριμένο ζευγάρι –σύμφωνα με πληροφορίες– διέμενε χρόνια στο νησί. Κανείς όμως δεν κατάλαβε, δεν είδε, δεν υποπτεύθηκε πως μπορεί να υπάρχει πρόβλημα φροντίδας. Δεν υπήρξε ποτέ προληπτικός έλεγχος ή κάποια ένδειξη υποστήριξης από κοινωνικές δομές.
Το ερώτημα που πρέπει να τεθεί δεν είναι μόνο «πώς πέθανε το παιδί;» αλλά και «γιατί πρέπει να πεθάνει ένα παιδί για να συγκινηθούμε ή να κινητοποιηθούμε;»
Το τραγικό περιστατικό στην Πάρο είναι ένα από τα πολλά περιστατικά που έχουμε δει να εξελίσσονται τα τελευταία 2 χρόνια στην Ελλάδα. Το σύνδρομο ξεχασμένου μωρού, όπως είναι η ορολογία του, μπορεί να εμφανιστεί οποιαδήποτε εποχή του χρόνου, είναι ιδιαίτερα θανατηφόρο από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο κάθε χρόνο. Τα μικρά παιδιά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με αναπηρία είναι τα πιο συχνά θύματα αυτού του συνδρόμου, αφού μένοντας μόνα τους κλεισμένα σε ένα αυτοκίνητο, δεν έχουν την ικανότητα να προστατευτούν. Ωστόσο, το 56% των θανάτων από καυτά αυτοκίνητα, συμβαίνει όταν γονείς αφήνουν τα παιδιά στο αυτοκίνητο.
Δεν αφορά μόνο αμελείς γονείς, ούτε γονείς με συγκεκριμένο προφίλ. Μπορεί να συμβεί επειδή οι γονείς εστιάζουν σε μελλοντικές εργασίες, (τύπου έχω να πάω σούπερ μάρκετ) ή σε διαδρομές ρουτίνας (πάω το παιδί παιδικό και μετά πάω δουλειά). Οι ψυχολόγοι προτείνουν τρόπους να αποφευχεί, με την αυτολογοδοσία, ή το να ελέγχει ο γονέας σταθερά το αυτοκίνητο κάνοντας κάποια βήματα πριν βγει από αυτό, ακόμα και τοποθετώντας μια υπενθύμιση όπως ένα λούτρινο παιχνίδι στη θέση του συνοδηγού.
Συνολικά, όμως, και κοινωνικά, χρειάζεται να κάνουμε step up. Γι’ αυτό και οφείλουμε να προχωρήσουμε ένα βήμα παραπέρα: Να δημιουργήσουμε ένα αποτελεσματικό σύστημα πρόληψης και στήριξης νέων οικογενειών. Να ενισχύσουμε την παρουσία κοινωνικών λειτουργών, παιδοψυχολόγων, παιδίατρων σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Να κάνουμε την ενημέρωση βασικό θεμέλιο της νέας ζωής που ξεκινά με κάθε παιδί.
Γιατί το να φέρεις στον κόσμο ένα παιδί δεν είναι απλώς βιολογική δυνατότητα, είναι ευθύνη ζωής.
Συντάκτης: Κρίστη Σταθοπούλου
