

Ήξερες ότι ο Ιούνιος, πέρα από πρώτος μήνας του καλοκαιριού, είναι και μήνας αφιερωμένος στην ψυχική υγεία των ανδρών; Ένας μήνας που έχει στόχο την εξάλειψη του στίγματος, την παρακίνηση των ανδρών να φροντίσουν το μυαλό και την ψυχή τους.
Το στερεότυπο θέλει τις θηλυκότητες σε πιο έντονη σύνδεση με τα συναισθήματά τους και την ελεύθερη έκφραση αυτών. Η πατριαρχία και η τοξική αρρενωπότητα έχουν φροντίσει να θρέψουν αυτό το στερεότυπο με αποτέλεσμα άνδρας και συναισθηματική έκφραση να σημαίνει αυτόματα κι αδυναμία. Τι γίνεται, όμως, στ’ αλήθεια με τους άνδρες;
Έρευνες σχετικά με την κατάθλιψη δείχνουν ότι, ναι μεν στις γυναίκες είναι 50% μεγαλύτερο το ποσοστό, αλλά οι άνδρες είναι 3 φορές πιθανότερο να φτάσουν μέχρι και στην αυτοχειρία. Η κοινωνική επιταγή που θέλει τον άνδρα δυναμικό, ανέκφραστο και ψύχραιμο, σε συνδυασμό με το ότι σε πολλές κοινωνίες τα μικρά αγόρια μαθαίνουν από μικρά να μην εκφράζονται, να κάνουν εκδραμάτιση των συναισθημάτων τους και, κυρίως, να μην κλαίνε, αποτελούν, θα έλεγε κανείς, καλούς λόγους που μπορεί να οδηγήσουν σε ακραία μέτρα αντιμετώπισης μιας δύσκολης συναισθηματικής κατάστασης.
Μήπως η πατριαρχία έχει κάνει το ίδιο μεγάλο κακό και σε εκείνους όσο και στις γυναίκες; Μήπως οι ίδιοι οι άνδρες έχουν εγκλωβίσει και κατακρεουργήσει το ίδιο τους το φύλο; Αναγκασμένοι να ζουν ως ρομπότ, που τίποτα δεν τους αγχώνει και τίποτα δεν τους στενοχωρεί, βουλιάζουν μόνοι μέσα σε συναισθήματα που ούτε και οι ίδιοι μπορούν να αναγνωρίσουν. Κρυμμένοι πίσω από ένα «έλα μωρέ, δεν έχω κάτι» ή «σιγά μην κλάψω», συνεχίζουν κανονικά τη ζωή και τις υποχρεώσεις τους, αφήνοντας πίσω την οποιαδήποτε σκέψη μπορεί να τους λέει ότι κάτι δεν πάει καλά. Είναι σύνηθες, άλλωστε, οι άνδρες που αντιμετωπίζουν διαταραχές διάθεσης, όπως η κατάθλιψη, να προσπαθούν να καλυφθούν δουλεύοντας περισσότερο ή έχοντας καταχρηστικές συμπεριφορές.
Ο φόβος του «τι θα πει ο κόσμος», οι φίλοι που θα τους χαρακτηρίσουν αδύναμους και η σύντροφος που θα χάσει τον “σωτήρα” της, δεν τους δίνει άλλη επιλογή από το να κρυφτούν. Σκέπτονται πόσο ευάλωτοι θα φανούν και πόσο ανίσχυροι, κι αυτό συντρίβει την εικόνα που θέλουν να περνάνε προς τα έξω. Δεν μπορούν να το αντέξουν. Κι έτσι, κάθε ευκαιρία για επαφή με το συναίσθημά τους, χάνεται στον βωμό του κοινωνικού status, στην ασυνείδητη και επιτακτική ανάγκη να φερθούν με βάση τον ρόλο που τους δόθηκε, να εκπληρώσουν τις προσδοκίες του κόσμου.
Ίσως γι’ αυτό οι άνδρες φαίνονται τόσο θυμωμένοι στις μέρες μας. Είναι το μόνο συναίσθημα που τους επιτρέπεται να δείχνουν, άλλωστε. Θάβουν για χρόνια πόνο, απογοήτευση, φόβο, μοναξιά, θλίψη, και όταν αυτά είναι έτοιμα να εκραγούν, μεταφράζονται σε θυμό, σε οργή. Για μια κοινωνία που δεν τους έδωσε το δικαίωμα να είναι ευαίσθητοι, ευάλωτοι και εκφραστικοί.
Πόσες φορές δεν έχεις ακούσει, φίλε άνδρα, το σχόλιο «έλα τώρα, μην κάνεις σαν γυναικούλα» ή «τι άνδρας είσαι ρε; Κάθεσαι και κλαις»; Και νιώθεις τον κόμπο να ανεβαίνει, την αδικία να σε πνίγει, μια φωνή να φωνάζει πως έχεις κι εσύ συναισθήματα. Δεν κάνεις, όμως, κάτι, γιατί, χωρίς να το έχεις καταλάβει, έχεις κι εσύ την ίδια στάση απέναντι σε αυτά τα θέματα. Γιατί, ίσως, κι εσύ σε μια αντίστοιχη συζήτηση να έλεγες αυθόρμητα τις ίδιες φράσεις, χωρίς να ξέρεις καν από πού πηγάζουν. Γιατί, ίσως, η κοινωνία σε αυτό αποσκοπεί: στην κατηγοριοποίηση των ανθρώπων. Οι γυναίκες είναι οι αδύναμες, κλαψιάρες, και οι άνδρες οι σκληροί, αλύγιστοι. Γιατί, ίσως, όλοι να είμαστε θύματα του ίδιου παιχνιδιού.
Γι’ αυτούς, λοιπόν, και για πολλούς άλλους λόγους, ο Ιούνιος είναι μήνας ευαισθητοποίησης για την ψυχική υγεία των ανδρών. Μια προσπάθεια να τους παρακινήσει να μιλήσουν, να ζητήσουν βοήθεια χωρίς ντροπή, να ανακαλύψουν τον εαυτό τους και να τον φροντίσουν. Ένα ηχηρό μήνυμα που φωνάζει ‘’μίλα’’, κάνε το βήμα και μη σε νοιάζει τι θα πουν. Δεν είναι αδυναμία να νιώθεις και να εκφράζεσαι — δύναμη θέλει, και πολλή μάλιστα.
Αν οι επόμενες γενιές αφήσουν πίσω τους αναχρονιστικές απόψεις και βάλουν τέλος στο στίγμα, μπορεί και να έρθει ένα μέλλον καλύτερο, με περισσότερη ενσυναίσθηση, λιγότερη κριτική και ανθρώπους που αγαπούν και φροντίζουν τον εαυτό τους, ανεξαρτήτως φύλου. Γιατί η ψυχική υγεία ΔΕΝ έχει φύλο.
Ας κάνουμε, λοιπόν, την αρχή.