Η πολιτική μόλις απέκτησε τον πρώτο της αλγόριθμο. Η Αλβανία παρουσίασε την Ντιέλα, την πρώτη υπουργό τεχνητής νοημοσύνης στον κόσμο, και ξαφνικά όλα όσα λέγαμε χαριτολογώντας τύπου «θα μας κυβερνάνε τα ρομπότ» έγιναν πραγματικότητα. Μια AI υπουργός που δεν τάζει προεκλογικά, δεν έχει offshore και δεν περιμένει φακελάκι για να προχωρήσει μια δουλειά. Κι όσο εμείς εδώ τσακωνόμαστε για το ποιος πολιτικός θυμήθηκε να πάρει και καμιά ευθύνη, οι γείτονες ανέβασαν το level και έβαλαν τα data να κάνουν πολιτική.
Το ΑΙ ήρθε και μας παίρνει τις δουλειές, ακόμα και των υπουργών
Η Ντιέλα λειτουργεί ήδη από τον Ιανουάριο μέσα από την πλατφόρμα e-Albania, η οποία καλύπτει σχεδόν το 95% των ψηφιακών υπηρεσιών που χρειάζεται ένας πολίτης: από πιστοποιητικά μέχρι αιτήσεις για άδειες. Και τώρα πήρε προαγωγή — όχι σε γραφείο με θέα, αλλά σε κάτι πιο κρίσιμο: έγινε η «υπουργός» που θα εποπτεύει και θα αξιολογεί τις δημόσιες συμβάσεις. Σκέψου το λίγο: ενώ εμείς εδώ έχουμε Υπουργείο με 17 αναπληρωτές και συμβούλους που πληρώνονται για να πατάνε like στις αναρτήσεις του αφεντικού, στην Αλβανία αρκεί μια εφαρμογή. Η Ντιέλα. Δε ζητάει μισθό, δε ζητάει βουλευτικό αυτοκίνητο, δεν γκρινιάζει για το αν το γραφείο της βλέπει Ακρόπολη. Ένα restart της κάνεις και συνεχίζει.
Από τα «φακελάκια» στα «data packets»
Η αποστολή της; Να φέρει διαφάνεια στις δημόσιες συμβάσεις. Γιατί, ας μη γελιόμαστε, το κλασικό «λάδωμα» δεν ήταν ποτέ τόσο high-tech. Η Ντιέλα υπόσχεται πως δε θα διαλέγει εταιρείες με βάση ποιος έχει καλύτερες γνωριμίες, αλλά με βάση αντικειμενικά κριτήρια. Το σχέδιο τής κυβέρνησης είναι οι αποφάσεις για τα έργα και τις προμήθειες να γίνονται με 100% διαφάνεια, χωρίς «τηλέφωνα» και παρασκηνιακές πιέσεις. Αν είσαι εργολάβος στην Αλβανία, αντί να στείλεις γουρουνοπούλα στον υπουργό, τώρα πρέπει να στείλεις σωστά data. Κι αυτό, ομολογουμένως, είναι πρόοδος.
Και στην Ελλάδα; Μήπως το χρειαζόμαστε πιο πολύ απ’ όλους;
Μήπως τελικά χρειαζόμαστε κι εμείς μια Ντιέλα; Ή καλύτερα δέκα; Μία για τα δημόσια έργα, μία για τα πανεπιστήμια, μία για το «πόθεν έσχες», μία για τις προσλήψεις στο Δημόσιο. Τουλάχιστον αυτή δε θα παίρνει τηλέφωνα συγγενείς για «μια θεσούλα στο υπουργείο».
Μιλώντας και λίγο σοβαρά, έστω προσπαθώντας, το concept έχει κάτι ελκυστικό. Για πρώτη φορά έχουμε έναν «πολιτικό» που δεν υπόσχεται πράγματα προεκλογικά και μετά τα ξεχνάει. Δεν αλλάζει κόμμα ανάλογα με το πού φυσάει ο άνεμος. Δε βγαίνει στα κανάλια να μας λέει ότι «φταίνε οι προηγούμενοι». Είναι η πρώτη φορά που ένας υπουργός ίσως να είναι πράγματι… αδιάφθορος. Και μόνο αυτό, αν το σκεφτείς, ακούγεται σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας.
Η Αλβανία με την Ντιέλα άνοιξε έναν δρόμο που θα μας φανεί ή πολύ αστείος ή πολύ επικίνδυνος. Σήμερα είναι υπουργός AI για διαφάνεια, αύριο; Πρωθυπουργός AI; Πρόεδρος της Δημοκρατίας με ψηφιακή φωνή και hologram ορκωμοσία; Σκέψου το λίγο: δε θα μας πει ποτέ «λεφτά υπάρχουν» και μετά να κάνει μνημόνια. Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι να κολλήσει το σύστημα. Και αλήθεια τώρα, πόσες φορές έχουμε σκεφτεί ότι θα ήταν καλύτερα να «κολλήσει» το δικό μας πολιτικό σύστημα για λίγο;
Η Ντιέλα μπορεί να είναι η πρώτη υπουργός AI, αλλά σίγουρα δε θα είναι η τελευταία. Κι αν μας τρομάζει η ιδέα ότι τα ρομπότ παίρνουν τις δουλειές μας, ας το δούμε αλλιώς: ίσως να είναι καιρός να αφήσουμε τις πιο «δύσκολες» δουλειές —όπως το να είσαι τίμιος πολιτικός— σε εκείνους που ξέρουν καλύτερα να διαχειρίζονται δεδομένα. Γιατί, μεταξύ μας, αν περιμένουμε από τους δικούς μας πολιτικούς να γίνουν διάφανοι, μάλλον θα περιμένουμε μέχρι να βγει υπουργός η Siri.
Συντάκτης: Ηρώ Γ.
