Η επιστήμη, όσο κι αν προχωρά, παραμένει πάντα βαθιά ανθρώπινη. Το κίνητρο του συνολικού κλάδου της ιατρικής είναι η ουσιαστική υγεία ενός ασθενούς. Διανύουμε μία εποχή, όπου, δυστυχώς, η καλή ψυχική υγεία των ανθρώπων βάλλεται σε υψηλό ποσοστό κι αυτό το ποσοστό αυξάνεται ανησυχητικά, λόγω της έντονης πίεσης που ασκείται παγκοσμίως στην ανθρωπότητα.
Η Σουηδία έρχεται να πρωτοπορήσει και να δώσει το δικαίωμα στους γιατρούς να μπορούν να συνταγογραφούν τα ταξίδια ως μέρος ενός σχεδίου για την βελτίωση της ψυχικής και κατ’ επέκταση της συνολικής υγείας ενός ασθενούς. Πρόκειται για ένα “εισιτήριο” που δίνεται με στόχο την ευεξία στα κύτταρα των ανθρώπων, που το χρειάζονται περισσότερο από ποτέ. Είναι γεγονός πως οι σημερινοί άνθρωποι ασφυκτιούν. Η καθημερινότητα είναι συμπιεσμένη σε λίστες, οι οποίες κατά βάση περιέχουν υποχρεώσεις κι ο προσωπικός ελεύθερος χρόνος είναι ελάχιστος.
Τα ταξίδια έχουν τη δυναμική να λειτουργούν ως επανεκκίνηση του οργανισμού μας. Η αλλαγή του περιβάλλοντος, ένας καινούριος δρόμος, μία όμορφη θέα, μία άλλη γλώσσα κι ένας διαφορετικός τρόπος ζωής δίνουν ερεθίσματα στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Παρέχουν στον άνθρωπο βιώματα έξω από το καθημερινό του πλαίσιο και του ενεργοποιούν θετικά ολόκληρο το νευρικό σύστημα. Ο θόρυβος και η υπερδιέγερση καταλαγιάζουν μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό και το κάθε ταξίδι γίνεται πηγή αισιοδοξίας.
Τα ταξίδια, αδιαμφισβήτητα, δρουν ευεργετικά και θεραπεύουν τόσο την ψυχή όσο και το σώμα. Ένας από τους κυριότερους λόγους είναι ότι μειώνουν τα επίπεδα της κορτιζόλης, ειδικά σε όσους ανθρώπους πάσχουν από χρόνιο στρες και κατάθλιψη. Έπειτα, διεγείρουν την περιέργεια, που μεταφράζεται στο ότι ο άνθρωπος νιώθει την πηγαία επιθυμία να ανακαλύψει οτιδήποτε νέο. Ενισχύεται η αίσθηση της ανταμοιβής και προστίθενται φρέσκιες εμπειρίες. Τα ερεθίσματα που δέχεται ο εσωτερικός μας κόσμος γίνονται πηγές έμπνευσης και δημιουργίας, ακόμα και μέσα από μία αυθόρμητη φωτογραφία, που θα περιέχει όλη τη μαγεία της στιγμής. Ένας νέος τόπος αποκτά αβίαστα τον χαρακτηρισμό ενός safe place για τον άνθρωπο.
Καθόλου τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κάνει – ολοένα και περισσότερο – ανοιχτή αναφορά στην ανάγκη ύπαρξης προληπτικών παρεμβάσεων, που έχουν ως στόχο την ψυχική υγεία.
Κάθε ταξίδι, στην ουσία, κινητοποιεί ψυχολογικά τον άνθρωπο, τον βγάζει από μία ρουτινιασμένη καθημερινότητα με υποχρεώσεις, τον κινητοποιεί και τον επανασυνδέει με χαρούμενα συναισθήματα της ζωής.
Η πρωτοποριακή σουηδική καινοτομία στηρίζεται σε ένα όραμα, που έχει ως φιλοσοφία του τη δημιουργία ενός θεραπευτικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ο άνθρωπος θα καταφέρει να ισορροπήσει και να αναρρώσει. Μία σύντομη απόδραση στη φύση δίνει τις απαραίτητες ανάσες και μας συντονίζει ξανά με τον εαυτό μας και με τη ζωή. Φαίνεται πως αυτό το σουηδικό μοντέλο στοχεύει στο να αυξηθούν έμπρακτα τα αληθινά χαμόγελα στα πρόσωπα των κατοίκων της χώρας και να απομονωθεί το αίσθημα του άγχους. Η προσέγγιση έχει παραδοσιακές ρίζες. Ανέκαθεν ψάχναμε διέξοδο μέσω μίας εκδρομής. Ο ελεύθερος χρόνος περιορίστηκε, επομένως περιορίστηκε και η σύνδεση με τη φύση. Πλέον, οι γιατροί στη Σουηδία υπογράφουν μία συνταγή με ταξίδια, τα οποία δρουν αντικαταθλιπτικά πιο άμεσα και αποτελεσματικά από τα χάπια. Όταν ταξιδεύουμε, επενδύουμε στον οργανισμό μας, επανερχόμαστε στον πυρήνα μας, αναπνέουμε και νιώθουμε πιο ανάλαφρα, ώστε να λειτουργούμε με μικρότερο βάρος και λιγότερη σύγχυση στις σκέψεις μας.
Αναλύοντας περισσότερο το νέο ιατρικό μοντέλο των Σουηδών, διαπιστώνουμε πως επιθυμούν να υποδείξουν τη θεραπευτική δράση των ταξιδιών και μέσω της συνταγογράφησής τους διευκολύνεται η πρόσβαση. Τα συμπεριέλαβαν στα εργαλεία που κατέχουν στα χέρια τους, για να χτίζουν την υγεία των ασθενών τους. Σπουδαίο κίνητρο! Αναγνωρίζουν πως οι άνθρωποι έχουν ανάγκη από μία διαδρομή που θα ανοίξει τους ορίζοντές τους. Κάθε άνθρωπος που μετακινείται γεωγραφικά, μετατοπίζεται και ψυχικά κι αυτό είναι ξεκάθαρη επένδυση για τον καθένα προσωπικά. Η ματιά του στον κόσμο είναι εφικτό να αλλάξει γωνία, αν αφουγκραστεί την ανέμελη απόδραση και μπορεί να χαρίσει υγεία ισοδύναμη με κάθε φαρμακευτική αγωγή. Στις περισσότερες περιπτώσεις ξεπερνά τη φαρμακευτική προσέγγιση, εφόσον δρα καταλυτικά σαν φάρμακο. Σίγουρα δεν πατά κάποιος το κουμπί του restart και όλα βελτιώνονται απευθείας, όμως δίνεται ο χώρος στον συνδυασμό της επιστημονικής και του ανθρωπισμού να αποδείξουν πως συμβαδίζουν δυναμικά προς όφελος της ανθρωπότητας.
Είναι πολύ πιθανό όλη αυτή η ιδέα να εξαπλωθεί και σε άλλες χώρες της γης μας, γιατί η σουηδική στρατηγική πατά σε γερά θεμέλια. Σε θεμέλια που υπάρχουν από το παρελθόν, στέκονται αναλλοίωτα και αναζητούν στοχευμένα πατήματα. Το σουηδικό ιατρικό σύστημα στηρίζεται σε καθαρά ανθρώπινη ματιά, ώστε να ξαναζωντανέψει τους ανθρώπους με φροντίδα εντός του χωροχρόνου τους. Η Σουηδία είναι η πρώτη χώρα που μας υπενθυμίζει εκείνο που είναι γνωστό για αιώνες, αλλά μέσα στην καθημερινότητα αμελούμε να συνειδητοποιήσουμε. Το ότι όλοι οι δρόμοι προς το φως είναι στρωμένοι μπροστά μας. Τα τοπία μας περιμένουν να τα ανακαλύψουμε και να μοιραστούμε τις εμπειρίες με εκείνους που ζεσταίνουν το είναι μας, να αυξήσουμε τη δημιουργικότητα, να γελάσουμε με την ψυχή μας, να απαλλαχθούμε φυσικά από όσα βάρη μας ελέγχουν και να αισθανόμαστε βαθιά ικανοί.
Η ιατρική πρωτοβουλίας της Σουηδίας μοιάζει με ένα σφραγισμένο διαβατήριο, που οδηγεί σε περισσότερη χαρά, αναζωογόνηση και πολύτιμες ανάσες, για ανάταση του πνεύματος και αποκατάσταση της γαλήνης εντός του ανθρώπινου οργανισμού. Η ίαση, άλλωστε, ξεκινά πάντοτε από μέσα μας.
Συντάκτης: Ελένη Γιόρκα
