Οι Κυκλάδες παραμένουν κάθε χρόνο —και όχι άδικα— ο πιο δημοφιλής προορισμός διακοπών. Υπάρχει, όμως, ένα νησί τους όχι τόσο γνωστό αλλά εξίσου γοητευτικό και απλό: η Κύθνος, ένα από τα νησιά που αποτελούν την άγνωστη γωνιά του Αιγαίου, αυθεντική και ανεπιτήδευτη. Μπορεί να μην είναι κοσμικό νησί, όμως δε θα σου λείψει τίποτα: εδώ θα απολαύσεις γήινη ομορφιά, πλακόστρωτα σοκάκια, σπίτια λευκά σαν όνειρο με άρωμα Αιγαίου και παραδοσιακή αρχιτεκτονική— από τις πλατείες, τους ανεμόμυλους, τις εκκλησίες, μέχρι τα αξιοθέατά της. Φυσικά, θα κολυμπήσεις σε γαλανά και σμαραγδένια νερά και θα δοκιμάσεις ξεχωριστές τοπικές γεύσεις.
Στην Κύθνο μπορείς να φτάσεις με πλοία που αναχωρούν αρκετές φορές την εβδομάδα, είτε από το Λαύριο (το ταξίδι διαρκεί από 1 ώρα και 40 λεπτά έως 2,5 ώρες), είτε από τον Πειραιά, με διάρκεια περίπου 3 ώρες.
Οι οικισμοί του νησιού είναι ο καθένας ξεχωριστός και αξίζει να τους επισκεφτείς. Στη βόρεια πλευρά του νησιού θα βρεις τη Χώρα (ή Μεσαριά), την πρωτεύουσα, χτισμένη αμφιθεατρικά στην πλαγιά ενός λόφου, κοντά στον Μέριχα, το λιμάνι του νησιού. Θεωρείται ένα από τα πιο όμορφα κυκλαδίτικα χωριά, με τα κλασικά λευκά σπίτια, τα πλακόστρωτα σοκάκια, τις εκκλησίες και τους ανεμόμυλους. Αξίζει να κάνεις μια βόλτα για να δεις τα αξιοθέατα όπως το Ηρώο στην είσοδο της Χώρας, το Βυζαντινό Μουσείο, τον μεταβυζαντινό ναό του Αγίου Γεωργίου, την εκκλησία του Αγίου Σάββα (17ος αι.) με το ξυλόγλυπτο τέμπλο, και την εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος με το τέμπλο επίσης του 17ου αιώνα.
Μην παραλείψεις την εκκλησία της Αγίας Τριάδας, την παλαιότερη στο νησί, με αρχαία γλυπτά και επιγραφές, αλλά και το μοναστήρι της Παναγίας του Νίκους, όπου λέγεται πως λειτουργούσε υπόγειο κρυφό σχολειό. Συνέχισε προς το αιολικό πάρκο, βορειοανατολικά της Χώρας, που είναι και ο πρώτος αιολικός σταθμός στην Ελλάδα.
Στα βόρεια βρίσκεται και η περιοχή των Λουτρών, γνωστή για τις ιαματικές πηγές της — τις μοναδικές στις Κυκλάδες. Πρόκειται για δύο θερμές πηγές: των Αγίων Αναργύρων, μέσα στο υδροθεραπευτήριο, και του Καυκάσου, περίπου 50 μέτρα μακριά, με θερμοκρασία έως και 52°C. Στο Κεφαλόκαστρο (ή Ακρωτήρι Κέφαλος) θα δεις τα ερείπια του κάστρου της Ωριάς, σε εντυπωσιακή τοποθεσία. Στον οικισμό των Λουτρών βρισκόταν η μεσαιωνική πρωτεύουσα της Κύθνου, που καταστράφηκε από τους Οθωμανούς το 1570. Εκεί βρίσκονται η σκάλα του μεταλλείου, το αγροκήπιο με ευκαλύπτους και κυπαρίσσια, η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και το εκκλησάκι του Σταυρού. Μην παραλείψεις τον πύργο του Μαζαράκη και το Βρυόκαστρο, την αρχαία πρωτεύουσα στην περιοχή της Απόκρουσης.
Εκεί θα βρεις και τη διάσημη Κολώνα, μια λωρίδα άμμου που ενώνει την Κύθνο με το νησάκι του Αγίου Λουκά. Στο νησάκι σώζονται ίχνη αρχαίου οικισμού και αγοράς, θεμέλια ναών, βωμών και τρία σπήλαια για συγκέντρωση νερού. Στην περιοχή Ποτάμια θα κολυμπήσεις σε κρυστάλλινες ακτές, ενώ ιδιαίτερη εμπειρία είναι οι θαλάσσιες σπηλιές: η Καβοσπηλιά στα βόρεια και τα Λεγάμενα στα ανατολικά.
Στη βόρεια πλευρά βρίσκεται και ο οικισμός του Μέριχα, το λιμάνι του νησιού. Στον όρμο με την αμμουδιά, επισκέψου τον φάρο στην είσοδο του λιμανιού, το εκκλησάκι των Αγίων Ακινδύνων με θέα και τα ερείπια της αρχαίας πόλης, κοντά στον δρόμο προς τη Χώρα, που χρονολογούνται από τον 10ο αιώνα π.Χ.
Η Δρυοπίδα, στα νότια, είναι παραδοσιακός οικισμός που κατοικείται από τα αρχαία χρόνια. Τα σπίτια είναι διώροφα, με κεραμίδια. Επισκέψου τις εκκλησίες του Αγίου Μηνά, της Αγίας Άννας, των Αγίων Αποστόλων, του Αγίου Παντελεήμονα και της Αγίας Τριάδας. Επίσης, το σπήλαιο Καταφύκι — ένα από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας — εντυπωσιάζει με σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Αν αγαπάς τον πολιτισμό, παρακολούθησε εκδηλώσεις στο υπαίθριο θέατρο. Δες και το Λαογραφικό Μουσείο και το Βυζαντινό Μουσείο στην εκκλησία του Αϊ-Γιώργη.
Το νότιο τμήμα του νησιού είναι σχεδόν ακατοίκητο, με εξαίρεση την Παναγία Κανάλα με το φημισμένο μοναστήρι και το πευκοδάσος. Ο οικισμός πήρε το όνομά του από την εκκλησία της Παναγίας, προστάτιδας του νησιού. Σύμφωνα με την παράδοση, η εικόνα της βρέθηκε σε κανάλι και αποδίδεται είτε στον Απόστολο Λουκά είτε στον Κρητικό ζωγράφο Αντώνη Σκορδίλη. Ο Άγιος Δημήτριος είναι παραθαλάσσιος οικισμός κοντά στην Παναγία Κανάλα, με εξαιρετικές παραλίες. Εκεί θα δεις το μοναστήρι της Παναγίας της Στρατολάτισσας και το ξωκλήσι της Αγίας Ειρήνης.
Η Κύθνος διαθέτει πάνω από 60 — ίσως και 100 — παραλίες. Ξεχωρίζει η Κολώνα, με τη χρυσαφένια λωρίδα άμμου που σχηματίζει δύο παραλίες. Δεν υπάρχει σκιά ή ομπρέλες και η πρόσβαση γίνεται από δύσβατο χωματόδρομο, όμως αξίζει. Η Αλυκή είναι ερημική παραλία με γαλαζοπράσινα νερά. Η Νάουσα (ή Άοσα) είναι ήσυχη και απάνεμη, με άμμο και θέα στο εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονα. Η Απόκρουση είναι από τις μεγαλύτερες, με αρμυρίκια για σκιά, beach bar και ταβέρνες. Η Γαϊδουρόμαντρα είναι ήσυχη και απόμερη, με άμμο και καθαρά νερά.
Η Επισκοπή είναι μεγάλη, οργανωμένη παραλία με ρηχά νερά, ιδανική για οικογένειες. Οι Λεύκες είναι πιο ήσυχες, με άμμο και βότσαλο. Στα Λουτρά, οι θερμές πηγές εκβάλλουν στη θάλασσα δημιουργώντας φυσική «πισίνα» 52 βαθμών. Η παραλία είναι οργανωμένη και έχει καταδυτικό κέντρο. Η παραλία Μαρτινάκια, κοντά στο λιμάνι, έχει τυρκουάζ νερά. Η Μεγάλη Άμμος, στην Κανάλα, είναι ιδανική για οικογένειες και διαθέτει beach bar.
Πριν φύγεις, δοκίμασε τοπικές σπεσιαλιτέ όπως το σφουγγάτο (τηγανίτες με ντόπιο τυρί), το κολόπι (παραδοσιακή σπανακόπιτα), τα ταραχτά (η στραπατσάδα της Κύθνου), κοπανιστή, τρίμμα, μέλι, τοπικό κρασί, κάπαρη, βερίκοκα και άγρια μούρα.
Αν επισκεφτείς την Κύθνο τον Αύγουστο, μη χάσεις τα παραδοσιακά πανηγύρια της Παναγίας Κανάλας και της Παναγίας της Νίκους στις 15 Αυγούστου, με τοπική μουσική και χορό. Η Κύθνος μπορεί να μην είναι στη λίστα με τα πιο δημοφιλή νησιά, αλλά θα σε μαγέψει με την απλότητα και την ανεπιτήδευτη ομορφιά της.
Συντάκτης: Μαριάννα Χατζή
