Υπάρχουν πράξεις που δε χρειάζονται ερμηνείες. Είναι κραυγαλέες από μόνες τους. Η εικόνα της ολυμπιακής δάδας του Πύρρου Δήμα στην τηλεοπτική εκπομπή αγοραπωλησίας Cash or Trash, σε δημοπρασία της Ολυμπιακής δάδας που μετέφερε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012 στο Λονδίνο, ήταν μια τέτοια πράξη.
Η στιγμή ήταν ατυχής, αν και η πρόθεση ήταν καλή. Κι αυτό γιατί η ολυμπιακή φλόγα δεν είναι διακοσμητικό αντικείμενο. Δεν είναι προσωπικό αναμνηστικό που μπορείς να διαθέσεις κατά βούληση. Είναι σύμβολο που κουβαλά μνήμες, αξίες, ιδανικά. Είναι το νήμα που συνδέει την Ολυμπία με ολόκληρο τον κόσμο, μια αλυσίδα που δεν έχει δικαίωμα να τη σπάσει κανείς. Και όμως, σε μια στιγμή «τηλεοπτικής ευκολίας», το σύμβολο αυτό υποβιβάστηκε σε αντικείμενο συναλλαγής.
Ο Πύρρος Δήμας εξασφάλισε ότι τα χρήματα θα δοθούν στα «Παιδικά Χωριά SOS», και η δάδα παραχωρήθηκε για 10.200 ευρώ. Η αιτιολογία, όμως, δεν έπεισε και πολλούς: «Όλα έγιναν για καλό σκοπό». Φιλανθρωπία. Μια λέξη βαριά, που όμως δεν μπορεί να λειτουργεί ως ασπίδα απέναντι στην υποβάθμιση. Η πραγματική προσφορά δε χρειάζεται να πατήσει πάνω στην απαξίωση των συμβόλων. Ένας πρωταθλητής σαν τον Δήμα, που έχει φέρει δόξα στη χώρα του, έχει άπειρους τρόπους να κινητοποιήσει υποστηρικτές, να ευαισθητοποιήσει κοινό, να φέρει ουσιαστικά έσοδα. Το να βγάλεις την ολυμπιακή δάδα στο σφυρί ίσως και να μην είναι φιλανθρωπία. Ίσως και να είναι αδυναμία κατανόησης του βάρους που κρατάς στα χέρια σου.
Ο Τάσος Τεργιάκης ήταν από εκείνους που μίλησαν για το ζήτημα με σκληρότητα και σαφήνεια: «Η Ιστορία δεν ξεπουλιέται». Και πράγματι, δεν ξεπουλιέται. Και η εικόνα της δάδας σε έναν πάγκο εμπορίου ήταν απλά ατυχής. Ήταν μήνυμα προς όλους ότι ακόμη και τα πιο ιερά μπορούν να αποκτήσουν τιμή εκκίνησης. Ότι όλα έχουν αξία, αρκεί να βρεθεί αγοραστής.
Και η αλήθεια είναι πως ο Πύρρος Δήμας δεν είναι ένας τυχαίος άνθρωπος. Σήκωσε τη χώρα στους ώμους του, μας έκανε να δακρύσουμε στους Ολυμπιακούς, ενσάρκωσε για χρόνια το μεγαλείο του αθλητισμού. Είναι ένα πρότυπο. Και ακριβώς γι’ αυτό η πράξη του έχει φέρει αντιδράσεις. Γιατί έχει πολλαπλάσιο αντίκτυπο η πράξη, όταν την υπογράφει ένας ήρωας.
«Ούτε σκοπό είχα να προσβάλω τίποτα ούτε προσωπική είναι η δάδα. Εφάρμοσα στην πράξη το ολυμπιακό ιδεώδες» είπε ο ολυμπιονίκης στην εκπομπή Super Κατερινα. Και ναι, ο σκοπός του ήταν ιερός. Και ναι, η αλήθεια είναι ότι η ολυμπιακή επιτροπή, που αντέδρασε έντονα, θα μπορούσε να ασχοληθεί με την τραγική κατάσταση των Ολυμπιακών Εγκαταστάσεων στη χώρα και την υποβάθμιση των αθλητών που έχει παρατήσει να παλεύουν μόνοι τους. Και σίγουρα η στεναχώρια του Δήμα είναι κατανοητή. Η ολυμπιακή φλόγα, όμως, δεν μπορεί να είναι αντικείμενο συναλλαγής. Είναι σύμβολο ανεκτίμητο, είναι μνήμη συλλογική, είναι υπόσχεση στις επόμενες γενιές. Κι έτσι δε δικαιούσαι να την υποβιβάσεις σε τηλεοπτικό προϊόν, όσα κι αν είναι τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν.
Η πράξη αυτή δε σβήνει τις μεγάλες στιγμές του Δήμα, αλλά τις σκεπάζει με μια μικρή σκιά. Γιατί η ιστορία ενός ανθρώπου δε γράφεται μόνο με τις νίκες του. Γράφεται και με τα λάθη που κάνει και τον τρόπο που τα επικοινωνεί. Η αλήθεια είναι απλή και αδιαπραγμάτευτη: τα σύμβολα δεν ανήκουν σε κανέναν. Μας ξεπερνούν όλους. Και όποιος επιχειρεί να τα εκποιήσει, πρώτα ακυρώνει τον εαυτό του και ύστερα προσβάλλει την ίδια την Ιστορία.
Συντάκτης: Σοφία Γεωργούλα
