Μια σχέση μπορεί να ξεκινά ως ένα ζωντανό παιχνίδι αμοιβαίας παρουσίας και ανταπόκρισης. Όταν όμως ο ένας από τους δύο, ο σύντροφός σου ας πούμε, αναθέτει στην άλλη (σε εσένα) όλο το «βάρος» της συναισθηματικής και κοινωνικής του επιβίωσης, τότε η σχέση αλλάζει μορφή. Δεν είναι πια μόνο αγάπη, είναι χρέος.
Η έννοια της Mankeeping, όπως την αναφέρει το περιοδικό Vogue, δηλαδή της συναισθηματικής / κοινωνικής φροντίδας που αναλαμβάνει μία γυναίκα για έναν λιγότερο αυτόνομο κοινωνικά άνδρα, περιγράφει επακριβώς αυτή τη δυναμική.
Μπορείς να αισθανθείς πως αυτός που αγαπάς χρειάζεται τόση φροντίδα, τόση υποστήριξη, τόση διαχείριση και αναρωτιέσαι: «Πόσο δικό μου είναι αυτό; Πόσο είναι η δική μου χαρά κι όχι η δική του εξάρτηση; Πόσο αυτή η κατάσταση τελικά μου τρώει αρκετό ελεύθερο χρόνο, αρκετή ενέργεια, ώστε να μην υπάρχει αρκετός χώρος για εμένα και για τα δικά μου ενδιαφέροντα, για τη σχέση όπως την είχα φανταστεί.»
Όλο και περισσότεροι ερευνητές μιλούν για μια μορφή «επιδημίας» ανδρικής μοναξιάς. Σύμφωνα με άρθρα σε κάποιες μελέτες, το 15% των ανδρών δηλώνουν ότι δεν έχουν κανένα στενό φίλο, ποσοστό που έχει αυξηθεί σε σχέση με τις δεκαετίες πριν. Παράλληλα, έρευνες δείχνουν ότι οι άνδρες συχνά βιώνουν μοναξιά με διαφορετικό τρόπο. Μπορεί δηλαδή να μη λένε ανοιχτά τη φράση «είμαι μόνος» αλλά να βιώνουν αποσύνδεση και να μην αισθάνονται μέρος μιας ομάδας, να μη νιώθουν πως «ανήκουν».
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο η σχέση μετατρέπεται σε «υπηρεσία». Εσύ εμμέσως γίνεσαι επίσημα υπεύθυνη για το να μη νιώθει μόνος ο σύντροφός σου. Αυτό, πέρα από το γεγονός ότι μπορεί να είναι καλό κίνητρο, όταν δεν υπάρχει ισότιμο μοίρασμα γίνεται ανισόρροπο. Όταν καταλαμβάνεται ένα μεγάλο μέρος της ημέρας σου, της σκέψης σου ή του ελεύθερου χρόνου σου από τις ανάγκες του συντρόφου σου — είτε αυτές είναι κοινωνικές, είτε συναισθηματικές, είτε διοργανωτικές — τότε η σχέση δεν είναι πια δύο άνθρωποι που επιλέγουν να είναι μαζί αλλά ένας άνθρωπος που φροντίζει κι ένας που εξαρτάται. Έτσι χάνεται η αυτονομία σου. Είσαι τόσο μέσα στην εξυπηρέτηση της ανάγκης του, που ξεχνάς τις δικές σου ανάγκες. Αρχίζεις να νιώθεις λιγότερη ελευθερία, λιγότερα «δικά μου» πράγματα.
Από ισότιμη συνεργασία γίνεται φροντίδα κι εξάρτηση. Η έλξη, το πάθος και η χαρά της αμοιβαιότητας κινδυνεύουν να προκαλέσουν ρωγμή. Και σαν να μην έφτανε αυτό, επηρεάζεται η συναισθηματική σας σύνδεση. Όταν ο ένας δεν μπορεί να ανταποκριθεί κατάλληλα, τότε νιώθει αδύναμος και ο άλλος νιώθει κουρασμένος. Σε αυτή την περίπτωση η σχέση πάει να γίνει ρόλος «φροντιστή/φροντιζόμενου», κι αυτό δεν αφήνει χώρο για ερωτισμό και για ζωντάνια.
Πιστεύω πως η σχέση, όταν είναι αμοιβαία και έχει όρια, τότε δε σε καταπίνει. Όταν ο σύντροφός σου σε χρειάζεται μέσα σε λογικά πλαίσια, είναι καλό. Όταν όμως χρειάζεται να γίνει η ζωή σου γύρω από τη δική του ανάγκη, τότε χάνεται η ισορροπία.
Νομίζω πως η ανδρική μοναξιά είναι αληθινή, όχι γιατί οι άντρες δεν έχουν συναισθήματα, αλλά γιατί συχνά δεν έχουν μάθει ή δεν έχουν ανθρώπους γύρω τους για να τα μοιραστούν. Έτσι όλο το βάρος πέφτει πάνω στη σύντροφο που γίνεται το βασικό τους στήριγμα. Αυτό τελικά δεν είναι δίκαιο για κανέναν από τους δύο. Γι’ αυτό χρειάζεται να βάλεις όρια. Πες στον εαυτό σου και στον σύντροφό σου: «Θα είμαι εδώ για σένα, αλλά δεν είμαι ολόκληρος ο κόσμος σου». Πες του: «Χρειάζομαι και λίγο χώρο για εμένα» και «Ας μοιραστούμε μαζί το βάρος». Αν αυτό δε γίνει, η κούραση θα σας απομακρύνει.
Στο τέλος της μέρας, η αγάπη ανθίζει όταν υπάρχει ισορροπία. Όταν δηλαδή μπορείς να είσαι δίπλα στον άλλον χωρίς να χάνεις τον εαυτό σου και όταν οι ανάγκες σας συναντιούνται χωρίς να πνίγουν τη χαρά. Μια σχέση που σέβεται και θρέφει και τους δύο είναι χώρος ασφάλειας και ελευθερίας, όπου η φροντίδα δεν κουράζει αλλά αναζωογονεί. Όταν νιώθεις ότι χάνεσαι μέσα στη φροντίδα για τον άλλον, ίσως ήρθε η στιγμή να μιλήσετε για να ξαναβρείτε τη ροή σας και να χτίσετε μαζί μια αγάπη που ενώνει χωρίς να περιορίζει.
Συντάκτης: Ασημίνα Μαραγκού
