Έφηβοι μπορούν να μηνύουν τους γονείς τους για τις φωτό τους στα social media

Θα σου κάνω μήνυση αν ανεβάσεις τη φωτογραφία από τη βάφτισή μου, λέμε χαριτολογώντας στους γονείς μας, οι οποίοι μανιωδώς ξεθάβουν στιγμιότυπα από κάθε φάση της ζωής μας και τις ανεβάζουν στα social. Από κάτω βλέπεις σχόλια του τύπου «Αχ! Δες το τι ζουμπουρλούδικο ήταν από μικρό» από τις θείες και τους θείους και θέλεις να ανοίξει η γη να σε καταπιεί. Η αλήθεια είναι ότι είναι φουλ άβολο να βλέπεις τον εαυτό σου με εκείνο το κούρεμα καπελάκι που όλοι λίγο πολύ είχαμε ή να θυμάσαι κάποια στιγμή που ήθελες να ξεχάσεις, όπως τότε που χόρευες πάνω στον καναπέ με κάποιο χιτάκι της εποχής. Δε θα έπρεπε να έχεις λόγο στο αν θα ανέβει στο διαδίκτυο μια φωτογραφία που απεικονίζεσαι εσύ ο ίδιος;

Είσαι ή δεν είσαι αυθύπαρκτη προσωπικότητα;

Ήξερες ότι το sharenting διώκεται ποινικά;

Αρχικά τι είναι το sharenting; Είναι η περίπτωση των γονέων που μοιράζονται στα social media υπερβολικά πολλές φωτογραφίες των παιδιών τους. Μάλιστα, σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα του Australian Institute of Criminology η υπερβολική έκθεση των παιδιών στο διαδίκτυο τα εκθέτει σε κίνδυνο σεξουαλικής εκμετάλλευσης.

Η Γερμανία και η Αυστρία πρωτοστάτησαν στο δικαίωμα της προστασίας της ιδιωτικότητας των παιδιών. Ήδη από το 2016 έχει θεσπιστεί νόμος και στις δύο χώρες, σύμφωνα με τον οποίο οι έφηβοι 14 ετών και άνω έχουν το δικαίωμα να ελέγχουν και να συναινούν στη διαδικτυακή τους παρουσία. Πρακτικά, αυτό πολύ απλά σημαίνει ότι για να ανέβει μια φωτογραφία στο διαδίκτυο πρέπει και ο έφηβος να συναινέσει. Αν είναι κάτω από 14 ετών, τότε απαιτείται η συναίνεση και των δύο γονέων. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που η μη συγκατάθεση του εφήβου παρακαμφθεί; Τότε έχει δικαίωμα να στραφεί νομικά εναντίον των γονιών του-σε αστικό δικαστήριο συγκεκριμένα- και να ζητήσει και επίσημα τη διαγραφή τους. Σε περιπτώσεις που υπάρχει ευαίσθητο περιεχόμενο ενδέχεται να υπάρξουν και ποινικές κυρώσεις των γονέων. Δεν αστειεύεται καθόλου ο νομοθέτης και πολύ καλά κάνει. Τόσα βλέπουν τα μάτια μας.

Το παράδειγμα ακολούθησε πρόσφατα και η Γαλλία, ενσωματώνοντας στο Αστικό της Δίκαιο το δικαίωμα των παιδιών στην εικόνα. Σύμφωνα με τη νέα μεταρρύθμιση, οι γονείς πρέπει να ασκούν από κοινού το δικαίωμα να απεικονίζεται ο έφηβος σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και φυσικά να υπάρχει η συναίνεση του παιδιού αναλόγως με την ηλικία και την ωριμότητά του.

Στο ίδιο μοτίβο κινείται και η Ιταλία. Μάλιστα, το 2017 το δικαστήριο της Ρώμης έπειτα από αίτημα ενός εφήβου, υποχρέωσε μια μητέρα να αφαιρέσει τις φωτογραφίες του 16χρονου από το Facebook και επιπλέον της απαγόρευσε να αναρτήσει νέες μελλοντικά. Με την απόφασή του αυτή έκρινε ότι παραβιάζεται το δικαίωμα της ιδιωτικότητας και ότι κάτι τέτοιο μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον έφηβο.

Αν αναρωτιέσαι αν κάτι τέτοιο ισχύει στην Ελλάδα, η απάντηση είναι «ναι». Μόνο που το ηλικιακό όριο συγκατάθεσης του ίδιου του εφήβου ορίζεται στα 15 έτη. Το περίμενες αυτό; Εμείς η αλήθεια είναι όχι.

Εδώ που τα λέμε το διαδίκτυο έχει και πολύ επικίνδυνα μονοπάτια και ελλοχεύουν πολλοί επιτήδειοι εκεί έξω. Όσο καλή πρόθεση κι αν έχουν οι γονείς, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με το τι αναρτούν στα social ειδικά όταν αποφασίζουν τα δείξουν τα παιδιά τους δημόσια.