Τα τελευταία χρόνια ο όρος «cancel culture» έχει μπει δυναμικά στις ζωές μας και επηρεάζει τη ζωή μας τόσο online όσο και offline. Φυσικό είναι λοιπόν να επηρεάζει και τις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Από το τραγούδι του Nile Rodgers “Your love is cancelled”, το 1980, ο όρος «διαγραφή», έκανε δυναμική εισαγωγή σε αυτές. Ένας όρος που εξαπλώθηκε σηματοδοτώντας τη θέση που παίρνουμε ενάντια σε αδικίες ή την τιμωρία κάποιου λόγω προσβλητικής συμπεριφοράς ή παραβάσεων.
Σύμφωνα με το Pew Research Center η συμπεριφορά αυτή χρησιμεύει ως κοινωνική κινητοποίηση κατά πολιτικών οργανισμών ή μεμονωμένων ατόμων που έπρεπε να δώσουν λόγω για οποιαδήποτε μη κοινωνικά αποδεκτή συμπεριφορά. Το Business Insider αναφέρει πως η «κουλτούρα της ακύρωσης», συμπίπτει με τη χρήση του διαδικτύου και τη χρήση πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, όπου το να αμαυρώσουμε και να ακυρώσουμε μη αποδεκτές συμπεριφορές και τους ανθρώπους πίσω από αυτές, άσημους και μη, είναι μια συνήθης πρακτική. Λογικό αφού έτσι πολύ γρήγορα εξαπλώνονται τα νέα και συστρατεύονται και άλλοι μαζί μας.
Πώς αυτή η κουλτούρα μας επηρεάζει και σε πιο προσωπικό επίπεδο;
Στις διαπροσωπικές μας σχέσεις μπορούμε να ακυρώσουμε τον σύντροφό μας για διάφορους λόγους. Οι τοξικές συμπεριφορές, η προδοσία της εμπιστοσύνης και της ασφάλειας, η παραβίαση των ορίων μας, η κακοποίηση ή παρενόχληση είναι κάποιοι από αυτούς.
Πώς οδηγούμαστε όμως έστω και άθελα μας στην ακύρωση της σχέσης μας;
Η αντίδρασή του ενός ή του άλλου σε έναν καβγά είναι ένας παράγοντας που οδηγεί εκεί. Οι τάσεις φυγής που μπορεί να εκδηλωθούν σε μία διαφωνία και που θεωρούνται από το άλλο άτομο ως παιδιάστικη συμπεριφορά, συχνά κρύβουν την αδυναμία αυτού που τις επιδεικνύει να ανταπεξέλθουν σε μια δυσάρεστη κατάσταση και σε μία διαφωνία και η φυγή είναι για αυτόν μηχανισμός επιβίωσης. Η αδυναμία όμως αυτή, της ανταπόκρισης στο συναίσθημα συχνά έχει αποτέλεσμα την ακύρωση όλης της σχέσης. Η ακύρωση εν προκειμένω, είναι ο τρόπος τους για να προστατευτούν από τον κίνδυνο μιας εκ νέου παρεξήγησης ή ακόμα και απόρριψης και συναισθηματικής εγκατάλειψης.
Η απροθυμία μας να ανοιχτούμε και μοιραστούμε τις απόψεις μας είναι ακόμη ένας παράγοντας ακύρωσης. Το να εκφέρει ο άλλος αντίθετη και διαφορετική άποψη από εμάς, όταν εμείς είμαστε ανέτοιμοι να την ακούσουμε, είναι αιτία να αποκόψουμε αυτό το άτομο με συνοπτικές διαδικασίες. Μάλιστα τον αποκόπτουμε όχι απλά χωρίς να θέλουμε να τον ακούσουμε αλλά κυρίως χωρίς την επιθυμία να ακούσουμε την όποια άλλη άποψη. Το πιο λυπηρό σε όλο αυτό; Πως αντί να συζητήσουμε με τη σχέση μας για τη σχέση μας, μιλάμε σε άλλους για αυτή, οι οποίοι πολλές φορές μας παρέχουν υποστήριξη. Με την υιοθέτηση της οπτικής γωνίας των άλλων για τη σχέση μας, δημιουργείται μια μαζική ενέργεια που οδηγεί σε ακύρωση και απροθυμία να ακούσουμε αντίθετες απόψεις, καθώς η ομαδική σκέψη καθιερώνεται στο εγώ μας και δημιουργεί εμπόδια στο να κατανοήσουμε εναλλακτικές απόψεις.
Ένας ακόμη τρόπος ακύρωσης, είναι να απομονωνόμαστε για να προστατεύσουμε την εσωτερική μας γαλήνη. Αν αυτή είναι η ανάγκη μας, τότε μάλλον η εσωτερική μας γαλήνη δεν ήταν από την αρχή σταθερή. Αποκλείουμε λοιπόν, συνήθως χωρίς προφανείς λόγους, κάνοντας περισσότερο κακό σε εμάς παρά στον άλλο, καθώς χάνουμε την επαφή μας με αυτόν. Η απομόνωση είναι μια καλή διεργασία να αναζητήσουμε τους εαυτούς μας, αλλά χωρίς να χάνουμε και την ευκαιρία να περνάμε καλά με τον άλλο και να μαθαίνουμε από αυτόν. Για να μπορέσουμε να συνδεθούμε με τον άλλο, χρειάζεται επικοινωνία και όχι αποκοπή.
Πότε πρέπει να ακυρώσουμε κάποιον;
Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και είναι καθαρά στην κρίση μας. Εάν είμαστε στη θέση αυτού που ακυρώνει, τότε όταν τα όρια μας συστηματικά παραβιάζονται, είναι δικαίωμά μας να αντιδράσουμε, όπως επίσης και σε όποια βίαιη συμπεριφορά. Πριν φτάσουμε όμως στην ακύρωση, καλό είναι να σκεφτούμε εναλλακτικές όπως η εποικοδομητική κριτική, η αποκατάσταση δικαιοσύνης και οι κρίσιμες συζητήσεις. Φυσικά και δεν είναι ευθύνη μας η εκπαίδευση του άλλου, αλλά πριν προβούμε στην τελεσιδικία της ακύρωσης, καλό είναι να εξετάσουμε όλες τις εναλλακτικές μας.
Μηχανισμός επιβίωσης, σημείο των καιρών ή όπως αλλιώς και να το ονομάσουμε, η κουλτούρα της ακύρωσης είναι εδώ και πέρα από τις κοινωνικές μας σχέσεις έχει αντίκτυπο και στον τρόπο που φλερτάρουμε, ερωτευόμαστε και τελικά, αγαπάμε. Ας αφιερώσουμε χρόνο στην κατανόηση και την επικοινωνία λοιπόν για να μην ακυρώνουμε ελαφρά τη καρδία τη σχέση μας και να δημιουργούμε υγιείς και μακροχρόνιες σχέσεις.
Συντάκτης: Ελευθερία Ιωάννογλου
