Όλοι, λίγο-πολύ, έχουμε βρεθεί αντιμέτωποι με την ανάγκη να εκφραστούμε. Να βγάλουμε από μέσα μας όλα όσα μας βαραίνουν, να τα ξορκίσουμε με λέξεις, πριν μας καταπιούν. Κάποτε, το πιο ασφαλές μέρος για κάτι τέτοιο ήταν ένα τετράδιο.
Γύρω στο 2000, το journaling βίωνε τη δική του χρυσή εποχή— όχι σαν τάση, αλλά σαν αυτονόητη μορφή έκφρασης. Ήταν ο κανόνας. Το συναντούσες παντού: από τα μπλε σπιράλ τετράδια των εφήβων, γεμάτα στιχάκια και καρδούλες, μέχρι τις σειρές της εποχής όπως το The Princess Diaries ή, λίγο αργότερα, το Vampire Diaries, που έκαναν το «Αγαπητό μου ημερολόγιο» σχεδόν τελετουργία. Ήταν μια εποχή αυθεντικής έκφρασης, γεμάτη εφηβικό δράμα, ρομαντισμό, λίγο cringe, αλλά και πολλή εσωτερική αλήθεια. Κυρίως, ήταν μια εποχή προ-social media, όπου το «γράφεις για σένα» δεν είχε ακόμα υποκατασταθεί από το «ποστάρεις για τους άλλους».
Σήμερα, λοιπόν, αυτή η τέχνη που κάποτε φιλούσαν στοργικά οι έφηβοι των 00s —με στιχάκια, εξομολογήσεις και μικρά μυστικά— όχι μόνο έχει επιβιώσει, αλλά έχει εξελιχθεί. Από το χαρτί, έχει αρχίσει να χαράζει το ίδιο μας το δέρμα. Σήμερα, λοιπόν, μιλάμε για τα τατουάζ. Για εκείνα τα μικρά (ή και μεγάλα) σημάδια που δεν είναι απλώς αισθητική αλλά με κάποιο τρόπο αποτυπώνουν τον ψυχισμό μας. Γιατί λένε ιστορίες και λειτουργούν σαν ένα «ημερολόγιο χωρίς σελίδες».
Κι ας το παραδεχτούμε, έτσι, με ύφος λιγάκι εξομολογητικό: άνθρωπος χωρίς τατουάζ σε λίγο θα είναι είδος προς εξαφάνιση. Μπορείς να φανταστείς τη δική μας γενιά στα 70 της; Γεροντάκια με sleeves, φράσεις στον αυχένα, λουλούδια στο μπούτι. Σχεδόν τρομακτική μου φαίνεται η εικόνα μας. Ή μάλλον, συγκινητική. Γιατί, ξέρεις, το δέρμα μας θα είναι γεμάτο από όλα όσα περάσαμε, και το σώμα μας θα λέει την ιστορία μας, ακόμα κι όταν εμείς δε θα θυμόμαστε τις λεπτομέρειες. Ένα ημερολόγιο που μπορεί να ξεθωριάσει με τον χρόνο, οι «σελίδες» του να ζαρώσουν αλλά θα είναι πάντα εκεί, ζωντανό, για να μας υπενθυμίζει πως, στο τέλος, σημασία έχουν μόνο όσα έζησες.
Κάπως παρηγορητικό δεν ακούγεται όλο αυτό; Σαν το μελάνι να γιατρεύει, σιωπηλά, τα απωθημένα της ψυχής. Σαν να απαθανατίζει τα καλά και τα άσχημα, όχι για να τα κρατήσεις αιχμάλωτα, αλλά για να σου κρατούν συντροφιά. Να σου θυμίζουν ποιος ήσουν. Ή πόσο μακριά έχεις φτάσει. Ή ακόμη, να καλύψουν έναν πόνο κρυφό, όπως μια αποστειρωμένη γάζα που διακοσμεί τις πληγές. Όχι για να τις κρύψει, αλλά για να τους δώσει ένα σχήμα. Ένα νόημα.
Τώρα θα μου πεις, εν έτει 2025, που η ψυχοθεραπεία έχει επιτέλους ακμάσει, ωριμάσει και απενοχοποιηθεί, γιατί συνεχίζουμε να επιλέγουμε ένα τατουάζ αντί για τη βοήθεια ενός ειδικού; Η απάντηση δεν είναι ότι το τατουάζ αντικαθιστά τη θεραπεία, αλλά ότι, για κάποιους, λειτουργεί παράλληλα. Όπως άλλοι γράφουν ημερολόγιο, άλλοι ζωγραφίζουν ή κάνουν χοροθεραπεία, έτσι και το tattoo γίνεται ένα μέσο έκφρασης, κάθαρσης και συμβολισμού. Μια ανάγκη να εξωτερικεύσουμε κάτι που δε χωράει πια εντός μας. Κι όσο η βελόνα περνάει, κάτι μέσα μας ηρεμεί. Ο πόνος λειτουργεί ως κάθαρση του μυαλού. Και όταν το σώμα μας αποκτήσει ακόμη ένα «κόσμημα», που αργότερα θα ξεθωριάσει, όπως σκουριάζει ο χαλκός, θα νιώθεις ότι είναι κομμάτι σου και σχεδόν δε θα θυμάσαι πώς ήσουν πριν από αυτό.
Τελικά, τα τατουάζ δεν είναι μόνο σχέδια ή μόδα. Είναι ζωντανό ημερολόγιο, σιωπηλή εξομολόγηση, μάρτυρας της ζωής σου. Κάθε γραμμή, κάθε σκιά, κάθε χρώμα είναι ένα κομμάτι σου που μένει. Σου θυμίζει ποιος ήσουν, ποιος είσαι και πόσο έχεις φτάσει. Σαν ένα μικρό θαύμα που περνάει από τη βελόνα στο δέρμα σου και μένει εκεί, για πάντα. Μας θυμίζει τις επιλογές μας, τους φόβους μας, τις ελπίδες μας. Κάθε σχέδιο κουβαλάει ένα κομμάτι της ψυχής μας— το φως και το σκοτάδι, τη χαρά και τον πόνο. Και ίσως, εκεί ακριβώς βρίσκεται η μαγεία του: το σώμα μας γίνεται ο καμβάς της ψυχής μας. Ένα κομμάτι μας που δεν ξεθωριάζει, που δεν κρύβεται, που μας κρατάει συντροφιά.
Είναι μια υπενθύμιση ότι η ζωή δε μετριέται μόνο με λέξεις σε σελίδες τετραδίων, αλλά και με στιγμές που ζούμε, με εμπειρίες που μας διαμορφώνουν, με σημάδια που αφήνουμε πάνω μας. Κι όσο οι εποχές αλλάζουν, κι όσο φεύγουν τα μπλε σπιράλ τετράδια, τα τατουάζ μας θυμίζουν πάντα: είσαι εδώ. Και αυτό που έζησες σε έκανε αυτό που είσαι σήμερα.
Συντάκτης: Στρατούλα Ανεμέλλη
