Enola Gay: Το αεροπλάνο που βομβάρδισε τη Χιροσίμα κι έγινε τραγούδι

6 Αυγούστου 1945: Οι σειρήνες στην πόλη της Χιροσίμα αρχίζουν να ηχούν. Το αμερικάνικο βομβαρδιστικό αεροσκάφος Enola Gay, ρίχνει την πρώτη ατομική βόμβα στην ιστορία με το χαριτωμένο παρατσούκλι Little Boy. Οι συνέπειες είναι γνωστές. 70000 άνθρωποι πεθαίνουν ακαριαία και άλλες 100000 επιζούν, αλλά με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία τους, εξαιτίας της έκθεσής τους στις τεράστιες ποσότητες ραδιενέργειας που διοχετεύτηκαν από την έκρηξη της βόμβας. Μία από τις πιο μαύρες σελίδες στην ιστορία της ανθρωπότητας έχουν κι επίσημα γραφτεί.

Η ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα ευαισθητοποίησε το σύνολο του κόσμου, ενώ φυσικά δε θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστο και το καλλιτεχνικό στερέωμα. Και όσο περνούσαν τα χρόνια, το έγκλημα αυτό κατά της ανθρωπότητας δεν μπορούσε και δεν έπρεπε να ξεχαστεί. Ώσπου φτάνουμε στο 1980. Οι Βρετανοί Orchestral Manoeuvres in the Dark ή εν συντομία OMD, εμπνέονται και γράφουν το εμβληματικό αντιπολεμικό τραγούδι που αποτέλεσε σταθμό στην πορεία τους, το “Enola Gay”. Τους στίχους και τη μουσική έγραψε ο τραγουδιστής και μπασίστας του συγκροτήματος Andy McCluskey και κυκλοφόρησε σαν single, πριν συμπεριληφθεί στο άλμπουμ τους Organization, που κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά.

Οι στίχοι του τραγουδιού, όπως και ο τίτλος, ήταν μια αλληγορική περιγραφή και ένα δριμύ κατηγορώ του γεγονότος. Ο τίτλος του τραγουδιού, φέρει το όνομα του αεροσκάφους που έδωσε ο πιλότος του Paul Tibbets, μιας και Enola ήταν το όνομα της μητέρας του. Το όνομα της βόμβας Little Boy, ήταν κι αυτό συμβολικό μιας και θεωρούνταν σαν το μικρό αγόρι που έκρυβε στα σπλάχνα της η Enola. Και όσο υπερήφανος δήλωνε ο Tibbets, για το πόσο τέλεια πήγε η επιχείρηση, τόσο σοκαρισμένος ήταν το μέλος του πληρώματος Robert Liouis που όπως είπε δεν ήξερε τι πήγαινε να κάνει και όταν είδε το μανιτάρι και το μέγεθος της καταστροφής αναφώνησε «Θεέ μου, τι κάναμε;».

“Enola Gay, is mother proud of Little Boy today? Ah ha, this kiss you give, it’s never ever gonna to fade away.”

Οι σειρήνες στη Χιροσίμα, άρχισαν να χτυπούν από τις 6 το πρωί. Οι αρχές της πόλης είχαν πληροφορίες για πιθανό βομβαρδισμό και προειδοποιούσαν τους κατοίκους, ώστε αυτοί να είναι προετοιμασμένοι. Στις 08:15, το Enola Gay, εμφανίζεται στον ουρανό και ρίχνει το Μικρό Αγόρι. Από το ωστικό κύμα και τη διαρροή της ραδιενέργειας, όλα τα ρολόγια της πόλης σταμάτησαν τους δείκτες τους σαν να πάγωσε ο χρόνος, στην ώρα αυτή, στις 08:15. Ακόμα και σήμερα, κάθε χρόνο τέτοια ώρα, στη Χιροσίμα ηχούν πένθιμες καμπάνες στη μνήμη των θυμάτων.

“It’s 08. 15 and that’s the time that it’s always been. We got your message on the radio, conditions normal and you’re coming home.”

Στον επίλογο του τραγουδιού, ο Andy θέτει το ρητορικό ερώτημα: Ήταν τελικά τόσο απαραίτητος ο βομβαρδισμός της Χιροσίμα; Άξιζε να χαθούν τόσες χιλιάδες ζωές, ώστε να κερδηθεί ο πόλεμος; Προφανώς και όχι. Άλλωστε, στην Ευρώπη ο πόλεμος είχε λήξει με τη συνθηκολόγηση και την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας, τον Μάιο του 1945. Η πτώση της Ιαπωνίας, καθώς είχε μείνει μόνη της και η δική της παράδοση, ήταν θέμα εβδομάδων. Γιατί, λοιπόν, έπρεπε να αφανιστεί μια ολόκληρη πόλη;

“Ah ha, Enola Gay, it shouldn’t ever have to end this way.”

Για την ιστορία ας πούμε πως, πριν από 43 χρόνια που κυκλοφόρησε το κομμάτι, έφτασε μέχρι το Νο8 στα βρετανικά Charts και πούλησε πάνω από 5 εκατομμύρια αντίτυπα. Όμως ακόμα και σήμερα, 78 χρόνια μετά την τραγωδία στη Χιροσίμα, υπάρχει ακόμη το αναπάντητο εκείνο ερώτημα. Γιατί;