Πότε είναι το έφηβο παιδί μου έτοιμο να πάει διακοπές μόνο του;

Η ηλικία των δεκαέξι ετών είναι η περίοδος που πολύ έφηβοι ζητούν από τους γονείς τους να πάνε διακοπές μόνοι τους.

Θέλουν να έχουν αυτονομία, ελευθερία και αισθάνονται έτοιμοι να ζήσουν αυτή την εμπειρία χωρίς επίβλεψη. Χρειάζονται και απαιτούν την  ανεξαρτησία τους, θέλουν να δοκιμάσουν αυτή την εμπειρία με τους φίλους τους, να αισθανθούν ότι η παρέα τους αποδέχεται και είναι μέρος αυτής. Όλοι δίπλα τους το ίδιο κάνουν.

Οι γονείς ακούγοντας ότι το παιδί τους ότι έφτασαν σε σημείο να πάει διακοπές μόνο του νοιώθουν αρχικά έκπληξη και αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν πως το μικρό τους μεγάλωσε.

Το ερώτημα που βασανίζει τους γονείς είναι εάν το παιδί τους, ο δικός τους έφηβος είναι έτοιμος να πάει διακοπές. Πόση ελευθερία πρέπει να έχει; Είναι προετοιμασμένο να προστατέψει τον εαυτό του; Υπάρχουν τόσοι κίνδυνοι, ακούμε τόσα να συμβαίνουν. Αντιλαμβάνεται  όπως πρέπει τους κινδύνους;

Και τότε αρχίζουν οι καυγάδες. Ηρωικοί καυγάδες που δοκιμάζουν τις σχέσεις των γονέων με τα παιδιά τους και τις σχέσεις του ζευγαριού. Η συνεννόηση και η κατανόηση έχουν εξαφανισθεί. Ο καθένας από την πλευρά του παραθέτει τα δικά του επιχειρήματα, εξαπολύει απειλές, τα νεύρα τεντώνουν και το σπίτι μετατρέπετε σε πεδίο μάχης.

Η εσωτερική ανάγκη του εφήβου για αυτονομία ξεχειλίζει. Θεωρεί αδιανόητο, χαζό να του επιτρέπουν οι γονείς του  να βγαίνει κάθε Σαββατοκύριακο και να γυρίζει μετά τα μεσάνυχτα, να πηγαίνει εκδρομές με διανυκτερεύσεις εκτός σπιτιού, να ταξιδεύει με το σχολείο του στο εξωτερικό, να λείπει από το σπίτι τόσες ώρες και τόσες ημέρες και να μην τον αφήνουν να πάει διακοπές. Μπορεί να κάνει ότι γουστάρει και στην καθημερινότητά του.

Ίσως έχει πιει αλκοόλ, έχει δοκιμάσει τσιγάρο, έχει κάνει κοπάνες, έχει ερωτικές σχέσεις, έχει ανέβει σε μηχανάκια και δεν έχουν καταλάβει τίποτα οι δικοί του. Ούτε έπαθε και κάτι. Τώρα ξαφνικά πως τους ήρθε να του απαγορεύσουν τις διακοπές; Και γιατί; Ξέρει να προστατευτεί. Έχει δει και έχει ζήσει τόσα πράγματα. «Πρέπει να μου έχουν εμπιστοσύνη», σκέφτεται ένα εφηβάκι.

Οι γονείς από την άλλη σκέπτονται ότι η κόρη τους ή ο γιος τους  έχει τις ελευθερίες που επιτρέπονται για την ηλικία τους.  Μπορεί να βγαίνουν τα βράδια και να γυρίζουν αργά  αλλά ξέρουν που και με ποιους είναι και αν θέλουν μπορούν σε μισή ώρα να είναι εκεί.  Τώρα το να έχουν κάνει κοπάνα δεν είναι και προς θάνατο, όλοι έχουμε κάνει. Το να πάει όμως μόνο του, ανεξέλεγκτο διακοπές είναι παρακινδυνευμένο. Μπορεί να του ρίξουν κάτι στο ποτό, το χάπι βι@σμού αλλά και άλλοι κακόβουλοι κίνδυνοι που απειλούν τη σωματική και ψυχική ακεραιότητα των παιδιών είναι – δυστυχώς – μια καθημερινότητα. Και αν πιει πολύ και το παρατήσει η παρέα του; Εάν δοκιμάσει ν@ρκωτικά; Εάν του κλέψουν τα λεφτά; Πώς θα γυρίσει τη νύχτα στο δωμάτιο; Και καλά σε αυτό έχω εμπιστοσύνη, στους άλλους;

Καταρχάς εμείς οι μεγαλύτεροι πρέπει να οπλιστούμε και υπομονή και αυτοσυγκράτηση.

Ξέρουμε μέσα μας όλοι οι γονείς εάν το παιδί μας έχει την τάση, τη ροπή, εάν εκλύεται από τις περιπέτειες και  από τους κινδύνους. Γνωρίζουμε τον χαρακτήρα του, τα όριά του και κατά πόσο μπορεί να επηρεαστεί και να παρασυρθεί.

Πρέπει να λάβουμε υπόψη και τις ελευθερίες που του έχουμε επιτρέψει στην καθημερινότητά του καθώς και τις ευθύνες που έχει αναλάβει και αν καταφέρνει να τις φέρνει σε πέρας. Παράγοντες που θα μας βοηθήσουν να πάρουμε μια απόφαση είναι π.χ  αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να μετακινείται μόνο του εκτός σπιτιού; Φροντίζει τον εαυτό του; Είναι συνεπής στις ώρες που του έχουμε επιτρέψει να βγαίνει; Αποφεύγει την κατανάλωση αλκ0όλ και τη χρήση ουσιών; Έχει επίγνωση και αντίληψη των κινδύνων;

Η παρέα, οι φίλοι, με ποιους θα πάει είναι πάρα πολύ σημαντικό. Ουσιώδες είναι να τους  γνωρίζουμε και να έχουμε και προσωπική επαφή και σχέσεις μαζί τους. Αυτό είναι απαραίτητο όχι μόνο για τις διακοπές του παιδιού αλλά και για την καθημερινή του ζωή. Είναι κρίσιμο να ξέρουμε και εμείς και το παιδί μας ότι μπορεί να βασιστεί και να υπολογίζει στη βοήθεια, στις σωστή προτροπή και στην ασφάλεια που μπορούν να του προσφέρουν οι φίλοι του.

Εφόσον μιλήσουμε, συζητήσουμε και το παιδί μας καταλάβει ότι δε φέρνουμε αντιρρήσεις χωρίς  λόγους. Ο έφηβος μας χρειάζεται να νοιώσει ότι είμαστε μαζί του, δίπλα του όχι απέναντί του. Πάνω από όλα με ειλικρίνεια και με το να του παραθέσουμε και να του εξηγήσουμε τους προβληματισμούς μας. Να του αφιερώσουμε χρόνο και να του εκθέσουμε με παραδείγματα τα πιθανά επιβλαβή σενάρια που σκεφτόμαστε όπως π.χ αν παρασυρθεί και πιει παραπάνω, αν δε σκεφτεί και έχει ερωτικές επαφές χωρίς προφυλάξεις,  αν ανέβει σε μηχανάκια, αν μπλέξει η παρέα σε τσακωμούς, αν πιεστεί ψυχολογικά να δοκιμάσει ουσίες, αν του κλέψουν τα χρήματα κ.λ.π . Ουσιαστικά αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να διασφαλίσουμε την ασφάλεια του – αυτό είναι το καίριο ζήτημα ενός γονέα. Και μας ενδιαφέρει το παιδί να κατανοήσει από μόνο του τους κινδύνους του “έξω” κόμσου, κινδύνους που αργά ή γρήγορα θα κληθεί να αντιμετωπίσει μόνο του.

Δεν κάνουμε τη συζήτηση με σκοπό να το φοβίσουμε, να το αποθαρρύνουμε ή να του δημιουργήσουμε αμφιβολίες για τις ικανότητες του. Στόχος μας είναι να δει τι προκαλεί ανησυχία και άγχος στους ενήλικες γονείς και πως το έφηβο παιδί μας  μπορεί και πρέπει να προετοιμαστεί κατάλληλα.

Το ότι ένα παιδί είναι δεκαέξι – δεκαεπτά χρονών δε σημαίνει αυτόματα ότι είναι ανώριμο ενώ ένα παιδί δεκαοκτώ χρονών είναι έτοιμο να ανταπεξέλθει σε όλες τις δοκιμασίες. Η ηλικία δεν πρέπει να παίζει τον αποκλειστικό καθοριστικό  ρόλο.  Το κάθε παιδί, ο κάθε χαρακτήρας, η ιδιοσυγκρασία, τα θέλω και τα μπορώ κάθε παιδιού διαφέρουν.

Το ότι εμείς ως γονείς θα είμαστε πάντα διαθέσιμοι για κάθε επικοινωνία και ότι μπορεί να υπολογίζει ανά πάσα ώρα στη βοήθειά μας και στην υποστήριξή μας πρέπει να είναι παντελώς ξεκάθαρο.

Ότι και αν αποφασίσουμε θα πρέπει να δώσουμε στο παιδί μας να κατανοήσει ότι το κάνουμε με αγάπη όχι από έλλειψη ενδιαφέροντος ή  από πείσμα και ως επίδειξη δύναμης. Σκοπός μας είναι το παιδί να μεγαλώσει, να εμπιστευτεί τον εαυτό του,  να ανοίξει τα φτερά του και να πετάξει γνωρίζοντας ότι είναι έτοιμο.