Στην εποχή που όλοι έχουν άποψη για όλους, ακόμη κι όταν δεν τους αφορά, ένα βίντεο αρκεί για να ξεκινήσει μια μικρή κοινωνική επανάσταση.


Το βράδυ του Σαββάτου λοιπόν, σε ένα κατάμεστο μαγαζί της Θεσσαλονίκης -το νυχτερινό κέντρο Eden-, στο οποίο είχαν συγκεντρωθεί θαμώνες για να απολαύσουν τη μουσική και τις επιτυχίες της Ιουλίας Καλλιμάνη, μόλις η πίστα φωτίστηκε και η ορχήστρα είχε ξεκινήσει διστακτικά την εισαγωγή ενός παραδοσιακού τραγουδιού : «Ένα είναι το αηδόνι λαλεί μωρέ λαλεί», ξαφνικά ένας θαμώνας από τα μπροστινά τραπέζια -πιεσμένος από ποτά, θράσος ή συνδυασμό και των δυο- πετά έναν προσβλητικό στίχο :
«Και σε παίρνουν π@@α κ@λο σε όλη την Λάρισα και τον Βόλο».
Η Ιουλία, εκείνη τη στιγμή, καθώς η μουσική ανέβαινε, γύρισε προς τον θαμώνα με μάτι που δεν ήταν τραγουδιστικό αλλά στρατηγικό και γυρισμένο ανάποδα. Η φωνή της έσπασε τη σιωπή που συχνά καταπνίγει την αξιοπρέπεια και του απάντησε ευθέως :
«Εμένα βρε μ@λάκα βρήκες τώρα;» Όταν εκείνος επέμεινε με «Όχι εσένα», η απάντηση της Καλλιμάνη δεν ήταν απλώς υπεράσπιση, ήταν ένας έπος μη αποδοχής της απροκάλυπτης ασέβειας : «Βρε δεν γ@@@σαι λέω εγώ? Από τον κ@λο! Τι μ@λ@κας είσαι.. Εμένα βρήκε; Έλα τον π0ύλο και το μπαούλο, τώρα πήγαινε στον Βόλο κατευθείαν, απευθείας μετάδοση, φιλάκια».
Το κοινό από κάτω πάγωσε, κάποιοι αποχωρούσαν, άλλοι κοιτούσαν. Οι υπεύθυνοι του μαγαζιού -οι άνθρωποι της ασφάλειας- τον οδήγησαν έξω, και η βραδιά συνεχίστηκε όπως θα όφειλε : με μουσική, με ερμηνεία, με παρουσία που δε λυγίζει.
Και κάπως έτσι, ένα στιγμιότυπο από ένα live έγινε μάθημα συμπεριφοράς. Γιατί δεν ήταν απλώς διαπληκτισμός. Ήταν ένας καθρέφτης της κοινωνίας μας, που ακόμη παλεύει να ξεπεράσει το φαινόμενο του σ3ξισμού, της υποτίμησης και του «σιγά μωρέ γυναίκα είναι».
Ο σ3ξισμός δεν εκδηλώνεται, ξέρετε πάντα με πράξεις β1ας ή ακραία λόγια. Συχνά φοράει χαμόγελο, κρατά ποτό στο χέρι και νιώθει ότι έχει «δικαίωμα» να σχολιάσει, να διακόψει, να δοκιμάσει τα όρια μιας γυναίκας. Και όταν η γυναίκα αντιδρά, η κλασική απάντηση δεν αργεί : «Έλα μωρέ, χιούμορ έκανα», «Μην είσαι υπερβολική», ή το ακόμα χειρότερο, «άμα δεν αντέχεις μην εκτίθεσαι».
Αυτή η φράση κρύβει μέσα της όλο το δηλητήριο μιας κουλτούρας που θεωρεί τη γυναίκα υπεύθυνη για τη συμπεριφορά των άλλων. Αντί δηλαδή να μάθουμε στα αγόρια πώς να φέρονται και να υπερασπίζονται τον ανδρισμό τους, μαθαίνουμε στα κορίτσια πώς να αντέχουν.
Το πρόβλημα είναι πως πολλοί εξακολουθούν να συγχέουν τη θηλυκότητα με τη διαθεσιμότητα. Μια γυναίκα που φοράει κόκκινο κραγιόν ή έχει αυτοπεποίθηση δε «προκαλεί» αλλά εκφράζεται! Δε ζητά επιβεβαίωση, ζητά χώρο. Και όταν αυτός ο χώρος καταπατάται, sorry guys, αλλά έχει κάθε δικαίωμα να τον διεκδικήσει.
Η Καλλιμάνη, με μια αυθόρμητη αλλά στιβαρή αντίδραση, έγινε χωρίς να το επιδιώξει σύμβολο αυτοσεβασμού. Δεν ύψωσε απλώς τη φωνή της, ύψωσε τον πήχη για όλες μας. Ζούμε εξάλλου στην εποχή των #hashtags, του #respect, του #metoo και παρ’ όλα αυτά, τα περιστατικά ασέβειας συνεχίζονται με εκθετική αύξηση. Γιατί ρε παιδιά η αλλαγή δεν έρχεται με ποσταρίσματα αλλά με στάσεις. Κάθε φορά που μια γυναίκα ορθώνει το ανάστημά της απέναντι σε μια αγενή συμπεριφορά, κάνει ένα βήμα για όλες τις υπόλοιπες.
Δε χρειάζεται να είσαι τραγουδίστρια για να καταλάβεις πόσο δύσκολο είναι να μείνεις ψύχραιμη όταν σε προσβάλλουν δημόσια, και όχι μόνο. Αρκεί να είσαι άνθρωπος που έχει νιώσει εκείνο το γνώριμο «κάψιμο» στο στήθος, την αδικία να σε λούζει, αλλά να χαμογελάς για να μη «δώσεις δικαιώματα».
Η Ιουλία δε χαμογέλασε. Μίλησε! Και αυτό από μόνο του αν με ρωτάτε είναι μια μικρή νίκη. Οι αντιδράσεις της – καθαρές, δημόσιες, χωρίς «κομψές» λέξεις ήταν μήνυμα προς όλους : «Δε θα με αγγίζεις με την ασέβεια σου, δε θα υπάρχω στη σιωπή».
Γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να θυμηθούμε πως :
• Ο σεβασμός δεν έρχεται με το «ήσυχα». Έρχεται με την ετοιμότητα να αντιδράσουμε όταν διακρίνουμε την ΠΡΩΤΗ άκρη της προσβολής.
• Δε χρειάζεται να πανικοβαλλόμαστε, χρειάζεται όμως θάρρος. Δε χρειάζεται να είμαστε τέλειοι παρά μόνο αυθεντικοί και αληθινοί.
• Όταν σηκώνουμε τη φωνή μας, δεν είναι για να τραβήξουμε την προσοχή αλλά για να θυμηθούμε πρωτίστως εμείς ποιοι είμαστε.

Το περιστατικό λοιπόν με την Καλλιμάνη είναι ένα παράδειγμα ότι ο σ3ξισμός δεν έχει πάντα μορφή, όμως έχει τόνο, στάση, έχει έλλειψη σεβασμού. Όταν ένας άνθρωπος -θαμώνας, πελάτης, θαυμαστής- ξεπερνά τα όρια της ευγένειας, στέλνει μήνυμα στον κόσμο ότι ο χώρος της γυναίκας είναι «διαπραγματεύσιμος».
Γι’ αυτό θα κλείσω με μια φράση που θα ευχηθώ να την κρατήσετε όλες :
« Όταν σου ξεπερνούν τα όρια οι λέξεις, μην ψάχνεις δικαιολογίες. Ψάξε την έξοδο. Η αξία σου δεν είναι διαπραγματεύσιμη!!!»

Συντάκτης: Φραγκούλα Χατζηαγόρου
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη