Για αιώνες, το Άστρο της Βηθλεέμ αντιμετωπιζόταν ως ένα καθαρά συμβολικό στοιχείο της χριστιανικής παράδοσης. Ένα θεϊκό φως που εμφανίστηκε μόνο και μόνο για να καθοδηγήσει τους Τρεις Μάγους προς τη γέννηση του Χριστού. Η σύγχρονη επιστήμη, στον αντίποδα, και συγκεκριμένα η αστρονομία, έχει αρχίσει εδώ και δεκαετίες να επανεξετάζει το φαινόμενο με εντελώς διαφορετικό βλέμμα. Και το ερώτημα επανέρχεται πιο επίκαιρο από ποτέ: μήπως το Άστρο της Βηθλεέμ δεν ήταν μύθος, αλλά ένα πραγματικό αστρονομικό γεγονός;
Η NASA, χωρίς να παίρνει θεολογική θέση, έχει παρουσιάσει επανειλημμένα επιστημονικές θεωρίες που επιχειρούν να εξηγήσουν τι μπορεί να παρατήρησαν οι άνθρωποι εκείνης της εποχής στον νυχτερινό ουρανό.
Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις έρχεται από τον πλανητολόγο Μαρκ Μάτνει, επιστήμονα που έχει συνεργαστεί και με τη NASA και του οποίου η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Journal of the British Astronomical Association.
Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, το Άστρο της Βηθλεέμ θα μπορούσε να ήταν ένας κομήτης, ένα ουράνιο σώμα που στην αρχαιότητα θεωρούνταν εξαιρετικά σημαντικό και πολλές φορές το θεωρούσαν προμήνυμα μεγάλων αλλαγών και άλλοτε θεϊκό σημάδι. Ο Μάτνει βασίστηκε σε καταγραφές Κινέζων αστρονόμων, οι οποίοι ήταν γνωστοί για την ακρίβεια και τη συνέπειά τους στις παρατηρήσεις του ουρανού.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει μία καταγραφή που χρονολογείται γύρω στο 5 π.Χ., όπου γίνεται λόγος για έναν φωτεινό κομήτη, ορατό για πολλές εβδομάδες. Το χρονικό αυτό σημείο συμπίπτει με ιστορικές εκτιμήσεις που τοποθετούν τη γέννηση του Ιησού λίγα χρόνια πριν από το έτος 0, ενισχύοντας την πιθανότητα σύνδεσης του φαινομένου με το βιβλικό αφήγημα.
Σε αντίθεση με τη σύγχρονη αντίληψη, οι κομήτες στην αρχαιότητα δε θεωρούνταν απλώς «περαστικά φώτα». Η παρατεταμένη παρουσία τους στον ουρανό, η έντονη φωτεινότητα και η χαρακτηριστική ουρά τους θα μπορούσαν εύκολα να ερμηνευτούν ως καθοδηγητικό σημάδι, όπως αναφέρεται στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο – κάτι δηλαδή που «δείχνει τον δρόμο».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιστήμη δεν ισχυρίζεται πως αποδεικνύει τη θεολογική διάσταση του Άστρου. Αντίθετα, προσφέρει ένα πιθανό φυσικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο οικοδομήθηκε η αφήγηση. Όπως συμβαίνει συχνά στην ιστορία, ένα πραγματικό γεγονός μπορεί να αποκτήσει συμβολική και πνευματική διάσταση μέσα στον χρόνο. Θα μπορούσαμε, όμως, να πούμε πως η θεωρία του κομήτη δεν επιχειρεί να «απομυθοποιήσει» το Άστρο της Βηθλεέμ, αλλά να το τοποθετήσει μέσα σε ένα ιστορικό και επιστημονικό πλαίσιο, όπου ο ουρανός λειτουργούσε ως χάρτης νοήματος για τους ανθρώπους της τότε εποχής. Και ίσως, τελικά, εκείνο το άστρο με ουρά να μην ήταν απλώς ένα αστρονομικό γεγονός, αλλά το σημείο όπου η παρατήρηση του σύμπαντος συνάντησε την ανθρώπινη ανάγκη να πιστέψει ότι κάτι καινούριο μόλις γεννιέται.
Συντάκτης: Φραγκούλα Χατζηαγόρου
