Αν έχεις μεγαλώσει σε ελληνικό σπίτι, σίγουρα θα έχεις ακούσει κάποια στιγμή την κλασική φράση «εσύ είσαι κορίτσι, δεν είναι δουλειά σου αυτό» ή το αντίθετο, «είσαι αγόρι, πρέπει να ξέρεις από αυτά». Σαν να υπάρχει ένα αόρατο manual που γράφτηκε δεκαετίες πριν, τότε που οι μπαμπάδες ήταν οι «μάστορες του σπιτιού» και οι μαμάδες οι «βασίλισσες της κουζίνας».
Αν είσαι αγόρι, πρέπει να ξέρεις από μαστορέματα. Αν είσαι κορίτσι, πρέπει να ξέρεις από κουτάλες. Άντε, το πολύ πολύ να σου επιτραπεί να δώσεις τα εργαλεία στον μάστορα – δηλαδή στον πατέρα ή τον αδερφό σου. Κι όλο αυτό είναι κλισέ, παλιομοδίτικο και σεξιστικό.
Ο μεγάλος των φύλων διαχωρισμός
Για χρόνια η κοινωνία μοίρασε τους ρόλους με τέτοια σιγουριά, λες και είχε μιλήσει με το Θεό της εργαλειοθήκης. Τα αγόρια έπρεπε να μάθουν από βρύσες, καλώδια, τρύπες στον τοίχο και γενικά να γίνουν οι ήρωες της καμένης λάμπας. Τα κορίτσια, από την άλλη, έπρεπε να μάθουν να βράζουν μακαρόνια, να μαντάρουν κάλτσες, να ράβουν κουμπί και να έχουν μια «σπιτική συνταγή» για λεκέδες.
Το θέμα είναι πως το μοίρασμα δεν ήταν απλώς άδικο, ήταν και τελείως παράλογο. Γιατί είτε πρόκειται να φτιάξεις σπανακόπιτα είτε να αλλάξεις λάστιχο, αυτό που χρειάζεσαι είναι χρόνος, εργαλεία και στο τέλος ένα «άντε να δούμε αν θα πετύχει».
Η πραγματικότητα
Στην κανονική ζωή, η αλήθεια είναι πως πάρα πολλά αγόρια δεν μπορούν να συναρμολογήσουν ούτε μια ντουλάπα του ΙΚΕΑ, ενώ πολλά κορίτσια χρησιμοποιούν με μεγάλη ευκολία το τρυπάνι. Ή κάποιες δεν μπορούν να βράσουν ούτε ένα αυγό, και αντίστοιχα κάποιοι ανοίγουν φύλλο. Και φυσικά θα πουν πως αυτές είναι οι εξαιρέσεις. Μα γιατί να αναφέρεται ως εξαίρεση με ποιον τρόπο επιλέγεις να αξιοποιήσεις τα χέρια, το μυαλό και την όρεξή σου;
Τα στερεότυπα, βέβαια, δεν είναι απλά αστεία. Είναι κουραστικά. Γιατί δημιουργούν δύο θέματα:
- Τα αγόρια νιώθουν ότι πρέπει να ξέρουν μαστορέματα, αλλιώς είναι λιγότερο «άντρες».
- Τα κορίτσια αποκλείονται από κάτι που μπορεί να τους αρέσει και υποχρεούνται να τους αρέσει η κουζίνα απλά… επειδή δεν έτυχε να γεννηθούν με μούσι.
Οι δεξιότητες δεν έχουν φύλο
Τα μαστορέματα δεν είναι έμφυτο ταλέντο. Είναι δεξιότητα. Όπως μαθαίνεις να οδηγείς, να χορεύεις ή να κάνεις καφέ χωρίς να μοιάζει με πετρέλαιο, έτσι μπορείς να μάθεις να αλλάζεις πρίζα ή να βάφεις τοίχο. Και, ας είμαστε ειλικρινείς, στην εποχή μας δε χρειάζεσαι «θείο που ξέρει». Έχεις YouTube, TikTok, ακόμα και forums με οδηγίες βήμα-βήμα. Αν υπάρχει φύλο στα «μαστορέματα», τότε λέγεται Wi-Fi.
Ώρα να το αφήσουμε πίσω
Όσο πιο γρήγορα καταλάβουμε ότι οι ρόλοι δεν έχουν φύλο, τόσο πιο εύκολα θα αναπνεύσουμε όλοι. Θες να φτιάχνεις έπιπλα; Μπράβο σου. Θες να τα αγοράζεις έτοιμα και να ξοδεύεις το χρόνο σου δοκιμάζοντας νέες συνταγές ή βλέποντας σειρές; Μπράβο σου και εσένα. Κανείς δεν είναι λιγότερο ή περισσότερο «αρσενικός» ή «θηλυκός» επειδή έπιασε ή δεν έπιασε το κατσαβίδι. Κι αυτό πρέπει να το εντάξουμε και στον λόγο μας, τις λέξεις που χρησιμοποιούμε, τις έμφυλες κι εντελώς άκυρες υποθέσεις που κάνουμε.
Και να σου πω και κάτι; Το στερεότυπο ότι τα αγόρια πρέπει να κάνουν μαστορέματα είναι για να γελάμε. Όχι για να το παίρνουμε στα σοβαρά. Την επόμενη φορά που κάποιος θα ρωτήσει «ποιος θέλει να αλλάξει τη λάμπα», η απάντηση είναι απλή: αυτός που έχει όρεξη, χρόνο κι ένα σκαμπό. Όλα τα υπόλοιπα είναι απλά παλιομοδίτικες ατάκες που καλό είναι να τις βάλουμε στο πατάρι, δίπλα στα σκουριασμένα κατσαβίδια και τα ραγισμένα τηγάνια.
Συντάκτης: Βενετία A.
