Αν νόμιζες ότι η μεγαλύτερη αδικία για έναν συγγραφέα είναι να του «κατεβάσουν» το βιβλίο τζάμπα από ένα shady site, έρχεται η τεχνητή νοημοσύνη να σου αλλάξει γνώμη. Γιατί άλλο είναι να σε διαβάζει ένας φοιτητής στις τρεις το πρωί με delivery πίτσας, κι άλλο να σε «κατεβάζει» ένα ρομπότ, να σε μασάει για δεδομένα και να σε ξερνάει σε μορφή chatbot.
Η Anthropic, η εταιρεία πίσω από το Claude (ένα από τα μεγάλα AI μοντέλα) παραδέχτηκε με τον τρόπο της ότι, ναι, το chatbot της είχε κάνει λαθραναγνώσεις. Όχι, από τη βιβλιοθήκη της γειτονιάς αλλά από πειρατικές βάσεις τύπου LibGen και Books3. Για αυτό έκανε πρόσφατα μια συμφωνία-μαμούθ: 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια σε αποζημιώσεις για συγγραφείς των οποίων τα έργα χρησιμοποιήθηκαν παράνομα στην εκπαίδευση του μοντέλου. Κι αν νομίζεις ότι μιλάμε για καμιά δεκαριά τίτλους, κράτα γερά: μιλάμε για περίπου 500.000 βιβλία που χρησιμοποιήθηκαν χωρίς άδεια για να μάθει το ΑΙ να γράφει. Όχι, δεν είναι απλά ένα ράφι στη βιβλιοθήκη σου. Είναι ολόκληρη Εθνική Βιβλιοθήκη με όλα τα παραρτήματά της. Στη συμφωνία περιλαμβάνεται και η καταστροφή των datasets. Γιατί, μεταξύ μας, άλλο να «κλέβεις» συνταγές από το Pinterest κι άλλο να έχεις χτίσει ολόκληρη τεχνολογία πάνω σε δουλειά άλλων χωρίς να τους πεις ούτε «γεια».
Είναι το μεγαλύτερο deal πνευματικών δικαιωμάτων που έχει γίνει ποτέ στις ΗΠΑ, και μοιάζει σαν να άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στη σχέση τεχνητής νοημοσύνης και δημιουργών. Γιατί μέχρι τώρα οι συγγραφείς απλά φώναζαν «μας κλέβετε», αλλά κανείς δεν άκουγε στα αλήθεια.
Η Anthropic, βέβαια, δεν είπε ποτέ «ναι, φταίμε». Απλά έβγαλε το πορτοφόλι κι έκανε το damage control που χρειάζεται για να μη δει το όνομά της σε δικαστήρια για χρόνια. Γιατί, αν το θέμα έφτανε μέχρι τέλους, τα πρόστιμα θα ήταν πολλά δισεκατομμύρια ακόμα.
Κι εδώ έρχεται η μαγεία: για πρώτη φορά, οι συγγραφείς δεν αισθάνονται απλά «καύσιμο» για αλγόριθμους. Βλέπουν χειροπιαστό σεβασμό προς τη δουλειά τους. Νιώθουν ότι το σύστημα αναγνωρίζει την αξία τους, όχι με χειροκρότημα στις παρουσιάσεις, ούτε με ένα «ευχαριστώ» στα ψιλά γράμματα των terms & conditions, αλλά με χρήματα στον λογαριασμό. Και ίσως αυτή να είναι η αρχή για να καταλάβουν όλες οι big tech ότι η ανθρώπινη δημιουργία δεν είναι απλώς training data, αλλά δουλειά που έχει ιδρώτα, αϋπνίες και καφέδες χυμένους στο πληκτρολόγιο.
Το μόνο που μένει να δούμε είναι: θα ακολουθήσουν κι άλλες εταιρείες; Γιατί, αν το AI έχει ήδη φάει τα βιβλία μας, τουλάχιστον ας μάθει ότι η τέχνη κοστίζει. Και κοστίζει ακριβά. Κι ίσως η OpenAI ή η Meta σταματήσουν να το παίζουν αθώες περιστέρες.
Μέχρι τότε οι συγγραφείς μπορούν να χαμογελάσουν λίγο πιο πλατιά. Γιατί για πρώτη φορά η τεχνολογία τους λέει «ευχαριστώ», όχι μόνο με credits αλλά και με χρήματα. Και αυτό ναι, είναι μια σελίδα που αξίζει να γραφτεί.
Συντάκτης: Νικόλ Τ.
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
