Ειλικρινά, κάποια πράγματα τα ακούς και λες «αποκλείεται, είναι σενάριο του Black Mirror». Κι όμως, η Κίνα ανακοίνωσε πως μέχρι το 2026 θα έχει έτοιμο το πρώτο «ρομπότ εγκυμοσύνης» με τεχνητή μήτρα, ικανό να κυοφορήσει και να γεννήσει μωρό. Και δεν είναι κάποιο σενάριο από ταινία του Netflix. Είναι πραγματική είδηση.
Η εταιρεία ονομάζεται Kaiwa Technology και εδρεύει στην Γκουανγκζού. Ο εμπνευστής ο Δρ. Zhang Qifeng, δε σταμάτησε στα πειράματα του τύπου «τεχνητή μήτρα στο εργαστήριο», αλλά το όλο concept μεταφέρθηκε σε ανθρωπόμορφο ρομπότ. Η ιδέα όμως δε γεννήθηκε τυχαία. Η έμπνευση ήρθε από ερευνητικά projects με τεχνητές μήτρες για πρόωρα έμβρυα, όπως αυτό στο Children’s Hospital of Philadelphia το 2017, όπου πρόωρα αρνιά διατηρήθηκαν σε βιο-σακούλες. Και τώρα; Από ό,τι καταλαβαίνετε από τα πρόβατα πάμε κατευθείαν σε ανθρώπινα μωρά.
Ο στόχος, λένε, είναι να δώσει ελπίδα σε ζευγάρια με ζητήματα γονιμότητας, να μειώσει κινδύνους για την υγεία της μητέρας και να ανοίξει τον δρόμο για ένα «νέο μοντέλο» αναπαραγωγής. Όπως δήλωσε ο Δρ. Zhang Qifeng «το επόμενο βήμα είναι να εμφυτευτεί στην κοιλιά του ρομπότ, ώστε ένα πραγματικό άτομο και το ρομπότ, να αλληλεπιδράσουν για να πετύχουν εγκυμοσύνη». Οι ειδικοί αναφέρουν ότι το έμβρυο θα λαμβάνει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται μέσω ενός σωλήνα.
Αν όλα πάνε καλά, το πρώτο μωρό από ρομπότ θα μπορούσε να κοστίζει γύρω στα 100.000 γιουάν (~14.000 δολάρια ή 15.000 ευρώ). Για να το πούμε πιο ωμά, φθηνότερο από μια παρένθετη μητέρα. Κάτι που φαίνεται απίστευτο και τρομακτικό ταυτόχρονα. Και κάπου εδώ ξεκινούν και τα ηθικά ζητήματα. Γιατί ναι, η τεχνολογία ανοίγει δρόμους για ζευγάρια που δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδί ή για ανθρώπους που δεν έχουν άλλες επιλογές. Όμως τι γίνεται με τον δεσμό μητέρας-παιδιού; Τι σημαίνει να «παραδίδεις» την εγκυμοσύνη σε ένα απλό μηχάνημα; Ποιος αποφασίζει για τη ζωή που θα γεννηθεί; Και, το πιο τρομακτικό, τι σημαίνει να μπορεί μια εταιρεία να «παράγει» ζωή με τεχνολογικούς όρους;
Η επιστήμη, πάντα μας εντυπωσιάζει, αλλά ηθικά, εδώ μπαίνουμε σε γκρίζα ζώνη. Η μητρότητα όσο κι αν θέλει η τεχνολογία να τη βάλει σε κουτάκια δεν είναι μόνο μηχανισμός άρτια δομημένος. Είναι αγάπη, είναι σώμα που αλλάζει, είναι δεσμός που χτίζεται μήνα με τον μήνα. Γιατί άλλο να βοηθάς τη φύση και άλλο να τη βάζεις στο off και να πατάς το κουμπί start σε ένα ρομπότ.
Και δεν είναι μόνο ο ρόλος της μητέρας που μπαίνει στο τραπέζι, είναι και το παιδί. Τι αντίκτυπο μπορεί να έχει στην ψυχολογία του να ξέρει πως δεν κυοφορήθηκε ποτέ σε ανθρώπινη μήτρα αλλά σε ένα ρομπότ; Ο δεσμός δεν είναι μόνο βιολογικός είναι και συναισθηματικός. Και κανένα μηχάνημα δεν μπορεί να τον αναπαράγει.
Το ερώτημα είναι ένα: Θέλουμε πραγματικά έναν κόσμο όπου θα υπάρχουν άτομα που θα λένε: «γεννήθηκα από ρομπότ»;
