Στη Σενεγάλη, στην καρδιά της Δυτικής Αφρικής, εκεί που η ζωή κυλά σε πολύβουες αγορές, μουσικές στον δρόμο και χωριά που χτίζονται γύρω από την έννοια της κοινότητας, κάτι αλλάζει σιωπηλά αλλά δυνατά. Γεννήθηκε μια ιδέα που μοιάζει απλή αλλά στην πράξη είναι επαναστατική. Εκεί λειτουργούν, λοιπόν, τα λεγόμενα «σχολεία για συζύγους». Και όχι δε μιλάμε για μαθήματα ζευγαρώματος αλλά για μια πρωτοβουλία που μαθαίνει στους άνδρες πώς να σταθούν πραγματικοί σύντροφοι.
Με την υποστήριξη του ΟΗΕ οι άντρες εκπαιδεύονται να μοιράζονται τις δουλειές του σπιτιού, να φροντίζουν τα παιδιά τους και κυρίως να στέκονται δίπλα στις γυναίκες τους στην εγκυμοσύνη, ενθαρρύνοντάς τις να επισκέπτονται το νοσοκομείο για τακτικούς ελέγχους. Αυτή είναι μια κρίσιμη κίνηση, καθώς μειώνει δραστικά τους θανάτους μητέρων και νεογνών που οφείλονται σε επιπλοκές που σε διαφορετική περίπτωση δε θα είχαν εντοπιστεί εγκαίρως. Με λίγα λόγια, το να μάθει ένας άντρας να πει στη γυναίκα του «πάμε στο γιατρό» δεν είναι μια μικρή πράξη φροντίδας, αλλά θα τη χαρακτηρίζαμε ως μια κίνηση που πραγματικά σώζει ζωές. Για μια χώρα όπου η μητρική θνησιμότητα αποτελούσε ένα από τα σοβαρότερα ζητήματα υγείας, η αλλαγή αυτή δεν είναι απλώς κοινωνική αλλά σωτήρια. Γιατί καμιά γυναίκα δεν πρέπει να παλεύει μόνη της σε μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους της ζωής της.
View this post on Instagram
Κι εδώ έρχεται το πιο όμορφο κομμάτι: το ότι αυτή η αλλαγή δε γεννιέται μέσα από αυστηρούς νόμους ή υποχρεωτικά μέτρα αλλά από την ίδια την εκπαίδευση, την κοινωνία και την καθημερινότητα. Οι άντρες καταλαβαίνουν ότι το να μαγειρέψεις, να πλύνεις πιάτα ή να αλλάξεις πάνες δε σε κάνει λιγότερο «άντρα» αλλά άνθρωπο που συμβιώνει με άνθρωπο και απαιτείται να συμμετέχει στις αρμοδιότητες του νοικοκυριού. Κάτι που στον δυτικό κόσμο ναι μπορεί να το θεωρούμε αυτονόητο (που και πάλι η πατριαρχία καλά κρατεί) το «μοιράζομαι τις ευθύνες», στη Σενεγάλη δεν είναι καθόλου. Και κακά τα ψέματα, ακόμα και στις μέρες μας σε πολλές κοινωνίες επικρατεί η άποψη ότι οι γυναίκες πρέπει να κάνουν κάποιες δουλειές μόνες τους, από το να μεγαλώνουν παιδιά μέχρι το να φροντίζουν το σπίτι. Το αποτέλεσμα είναι εξάντληση, έλλειψη στήριξης και σε αρκετές περιπτώσεις σοβαροί κίνδυνοι για την υγεία τους.
Φυσικά, το όλο concept έχει και μια δόση ειρωνείας. Γιατί θα έπρεπε το να βοηθάς τη γυναίκα σου να διδάσκεται σαν μάθημα; Δεν είναι απλώς αυτονόητο; Γιατί βοηθάς τη γυναίκα σου όταν κάνεις δουλειές κι απλά δεν κάνεις δουλειές; Αφού ακόμα και η επιλογή ρήματος, δηλώνει πως η αρμοδιότητα είναι γυναικεία και ο αντρικός ρόλος είναι ο βοηθητικός. Αν, πάλι, χρειάζεται ένας «δάσκαλος» να εξηγήσει ότι η σκούπα δε δαγκώνει, ήρθε η ώρα να αναρωτηθούμε τι είδους παιδεία λαμβάνουν τα παιδιά μας εν γένει. Γιατί τελικά δε μιλάμε για δουλειές σπιτιού αλλά για το μέλλον ολόκληρων οικογενειών. Μιλάμε για το αν μια γυναίκα θα γυρίσει από το μαιευτήριο. Μιλάμε για το αν ένα παιδί θα προλάβει να δει τον κόσμο ή θα χαθεί πριν καν ζήσει. Και τότε καταλαβαίνεις: το να σταθείς δίπλα στη γυναίκα σου δεν είναι χάρη. Και για την ακρίβεια, ποτέ δεν ήταν.
Συντάκτης: Νικόλ Τ.
