Αν μιλήσουμε για την αθωότητα της παιδικής ηλικίας, θα είναι μάλλον πολύ κλισέ. Αν μιλήσουμε για την ανεμελιά εκείνων των Χριστουγέννων που ακόμη δεν είχαμε ταυτότητα και δεν κάναμε φορολογική δήλωση, θα είναι σαν να διατυπώνουμε το αυτονόητο. Γι’ αυτό, είναι ίσως καλύτερα να αφήσουμε να μιλήσουν για την αθωότητα και την ανεμελιά, οι ίδιες μας οι αθώες κι ανέμελες αναμνήσεις.
Εκείνες οι αναμνήσεις, που μπορεί να ανασύρουν απ’ το βάθος του ενήλικου μυαλού μας το αυτονόητο –τόσο βάθος όσο κι εκείνο που η μάνα μας έτρεμε στην ιδέα ότι θα ξεχυθούμε μόνοι στους δρόμους να πούμε τα κάλαντα– αλλά δεν είναι λίγες οι φορές που αισθανθήκαμε χαζοί, επειδή αφήσαμε το αυτονόητο να γίνει δεδομένο και την ενήλικη φύση μας να θάψει την παιδική, κάτω από κάστρα και περίτεχνα σχέδια πάζλ, τα οποία με την πρώτη κρίση έγιναν πάλι αυτό που στην πραγματικότητα ήταν πάντα: Κομμάτια.
Η περίοδος των Χριστουγέννων , όμως, κρύβει μια μαγεία με πολλά φανερά, αλλά και κρυφά νοήματα, στα οποία οι ενήλικες συχνά δε δίνουν μεγάλη σημασία, ενώ τα παιδιά, αντίθετα, μέσα απ’ αυτά απορροφούν πληροφορίες, χωρίς καν να τις αναγνωρίζουν.
Επιστήμονες υποστηρίζουν ότι τα παιδιά δεν έχουν καμία συνειδητή ανάμνηση πριν την ηλικία των τριών ετών. Αν και τις πιο πρώιμες αναμνήσεις αδυνατούμε να τις θυμηθούμε όπως κι όποτε θέλουμε, κάποια γεγονότα έχουν καταγραφεί στη μνήμη μας ως αισθήσεις ή εικόνες και συνδέονται με συναισθήματα.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αργότερα στην παιδική κι ενήλικη ζωή τα συναισθήματα που δημιουργούνται γύρω από κάποιες καταστάσεις να είναι ικανά να μας «ξυπνούν» αναμνήσεις πρώιμης ηλικίας. Μεγάλο ρόλο για τις αναμνήσεις μας από την παιδική ηλικία παίζουν οι ιστορίες των γονιών μας. Οι γονείς μας λένε τις ιστορίες που έχουν επιλέξει οι ίδιοι ως σημαντικές κι είναι αντίστοιχες των πεποιθήσεών τους.
Τι μπορεί να κάνει, όμως, τα Χριστούγεννα ενός παιδιού να μείνουν ανεξίτηλα στη μνήμη; Τα χριστουγεννιάτικα γλυκίσματα είναι ένας λόγος που κάνει τα παιδιά κάθε χρόνο να περιμένουν με προσμονή τις γιορτινές ημέρες. Οι γεύσεις τους αλλά κι οι ευχάριστες μυρωδιές των γλυκισμάτων, όταν η μαμά τα φτιάχνει στο σπίτι είναι από τις πιο δυνατές αισθήσεις που χαράσσουν στην καρδιά συναισθήματα.
Οι χριστουγεννιάτικες μελωδίες, τα κάλαντα δημιουργούν απίστευτη ευφορία στα παιδιά όσο τα τραγουδούν και το καλύτερο, δεν κουράζονται να «τα λένε». Ό,τι αγαπούν κι ό,τι τους δίνει χαρά θέλουν να το επαναλαμβάνουν απεριόριστα. «Μαγικά» έρχεται να δέσει ο Άγιος Βασίλης, ο αγαπημένος Άγιος των παιδιών! Μέσα από την ιστορία του, τα παιδιά μαθαίνουν το νόημα της προσφοράς και της αγάπης. Το καλύτερο, όμως, είναι ότι μέσα από τις ιστορίες του Άι Βασίλη τα παιδιά νιώθουν την επιβράβευση για την καλή τους συμπεριφορά όλη τη χρονιά.
Μαζί με τα δώρα, τα μελομακάρονα και το εορταστικό κλίμα, ξαναζωντανεύουν οι αναμνήσεις των παιδικών μας (κι όχι μόνο) χρόνων, που συνοδεύονται με ταινίες, οι οποίες μας έχουν μείνει αξέχαστες, θυμίζοντας μας νοσταλγικά το παρελθόν! Μπορεί να τις έχουμε δει δεκάδες φορές έκαστη, αλλά κάθε Χριστούγεννα, παρόλο που ξέρουμε την πλοκή, καθόμαστε και τις ξαναβλέπουμε από την αρχή!
Σημαντικό στοιχείο των παιδικών αναμνήσεων είναι οι γονείς να αφιερώνουν ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά τους. Είναι ωραίο όταν μεγαλώνουν να θυμούνται εκείνες τις ωραίες στιγμές με τον μπαμπά τους που έπαιζαν μπάλα ή με την μαμά τους που χόρευαν και διασκέδαζαν. Τα οικογενειακά τραπέζια με γέλια και χαρές. Για να το καταλάβετε καλύτερα, κάντε ένα πείραμα στον εαυτό σας. Σκεφτείτε κάτι ευχάριστο και κάτι δυσάρεστο από την παιδική σας ηλικία. Ποια από τις δύο αναμνήσεις σας έρχεται πρώτη; Στις περισσότερες περιπτώσεις, έρχεται πρώτη η ευχάριστη ανάμνηση. Ο λόγος; Η έντονη παρουσία του ποιοτικού χρόνου.
Στόχος αυτού του άρθρου δεν είναι βέβαια να σκαλίσουμε ολότελα όλες τις αναμνήσεις που φέρουμε. Να έχουμε όμως κατά νου ότι η πραγματικότητα –αν είναι για μας τόσο σημαντική-– μπορεί ν’ απέχει λίγο ή περισσότερο απ’ αυτό που θυμόμαστε. Στο κάτω-κάτω, τι σημασία έχει πώς ήταν; Σημασία έχει πώς τα θυμόμαστε!
Επιμέλεια Κειμένου Νάντιας Κοκκίνου: Πωλίνα Πανέρη
